Οταν τελειώσουμε ένα μεγάλο brick, π.χ. 5 ώρες ποδήλατο και μία ώρα τρέξιμο, ακόμα και σε χαμηλή ένταση νοιώθουμε κουρασμένοι εάν όχι εξαντλημένοι και το πιο πιθανό είναι αφού γυρίσουμε σπίτι και φάμε ότι βρούμε μπροστά μας να κάνουμε ένα κρύο ντουζ και να πέσουμε να κοιμηθούμε.
Οταν κάνουμε 400άρια στο τρέξιμο νοιώθουμε πολύ κουρασμένοι ιδίως μετά τα 300 μέτρα.
Οταν κάνουμε 25/50άρια στην κολύμβηση βλέπουμε ότι η ταχύτητά μας πέφτει στα τελευταία μέτρα παρότι δεν νοιώθουμε μεγάλη κόπωση, ιδίως όταν είναι το χρονικό διάστημα της ξεκούρασης μεγάλο.
Το ερώτημα είναι γιατί κουραζόμαστε; Oπως γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω δεν κουραζόμαστε σε κάθε περίπτωση για τον ίδιο λόγο. Δεν θα μπούμε στην διαδικασία να παραθέσουμε ορισμούς, όπως αυτό που αναφέρει ότι κόπωση είναι η αδυναμία διατήρησης ενός έργου. Ας μείνουμε σε αυτό που αισθνόμαστε όλοι μας ως κόπωση. Από τα παραπάνω παραδείγματα είναι εύκολο να καταννοήσουμε ότι η κόπωση είναι ένα σύνθετο φαινόμενο και δεν υπάρχει ένας αδύναμος κρίκος που να δρα ως περιοριστικός παράγοντας. Εμείς οι τριαθλητές έχουμε συνηθίσει να εστιάζουμε σε θέματα ενέργειας και έτσι κάνουμε ότι είναι δυνατόν να μπούμε σε έναν αγώνα με αρκετά αποθέματα ενέργειας καθώς και κατά την διάρκεια του αγώνα να πιούμε ή/και να φάμε επαρκώς ώστε να μην έχουμε ενεργειακό πρόβλημα στον αγώνα. Οι παράγοντες που μπορούμε να εντοπίσουμε ως περιοριστικούς είναι οι εξής :
- Διαταραχές στην διαδικασία του μυικού συντονισμού, όπως αυτές που προέρχονται από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Ουσιαστικά πρόκειται για αδυναμία του κεντρικού νευρικού συστήματος να ενεργοποιήσουν τις μυικές ίνες. Κάποιες μέρες που δεν έχουμε κοιμηθεί καλά ή έχουμε εργαστεί πολλές ώρες αυτή η κόπωση είναι πολύ έντονη και δεν αφήνει περιθώρια για ποιοτική προπόνηση.
- Μεταβολές στην φυσικοχημική κατάσταση των μυών, π.χ. αλλαγή στις συγκεντρώσεις των διαφόρων ιόντων. Παρουσιάσαμε το μείζον θέμα της υπονατραιμίας και θα επανέλθουμε με θέματα που αφορούν και άλλα σημαντικά κατιόντα.
- Συγκέντρωση διαφόρων καματογόνων προιόντων όπως του γαλακτικού οξέος. Για το θέμα το γαλακτικού οξέος θα αφιερώσουμε σχετικό άρθρο
- Ενεργειακό «άδειασμα», π.χ. ATP, PCsr, γλυκογόνο κ.λπ. Από αυτές τις ουσίες τους τριαθλητές μας ενδιαφέρει περισσότερο το γλυκογόνο, του οποίου τα αποθέματα θέλουμε να μεγιστοποιήσουμε τόσο στους μύες όσο και στο ήπαρ. Ταυτόχρονα επιθυμούμε να μην το σπαταλούμε χωρίς λόγο στον αγώνα. Η κόπωση αυτή είναι φανερή στο τέλος π.χ. μίας έντονης διαλειματικής προπόνησης στο ποδήλατο ή στην κολύμβηση ή σε μία μεγάλη προπόνηση αντοχής.
Πρακτικά προτείνουμε τα εξής :
- Ο κάθε αθλητής να γνωρίζει τα βασικά ζητήματα αυτών των μηχανισμών κόπωσης
- Να μπορεί να διακρίνει σε κάθε περίπτωση τί ακριβώς συμβαίνει και όταν νοιώθει κόπωση γιατί αυτή συμβαίνει. Πρέπει να επιμείνουμε σε αυτό γιατί έχουμε παρατηρήσει ότι υπάρχουν πάρα πολλοί λίγοι αθλητές που έχουν ασχοληθεί σχετικά και γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν σε κάθε περίπτωση.
- Να μπορεί να βρίσκει τρόπους πρόληψης ή καθυστέρησης αυτών είτε μέσω προσαρμογών στην προπόνηση είτε διαμέσου σωστού προγραμματισμού
Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης- Προπονητική Ομάδα Smart Sport & Συντακτική Ομάδα TriathlonWorld.gr
Email :info@triathlonworld.gr
