Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης Ο Γιάννης είναι πιστοποιημένος δάσκαλος κολύμβησης (Teacher ID: 15843) από τον Σύνδεσμο Προπονητών Κολύμβησης της Αυστραλίας (ASCTA ID : 42229) καθώς και Αργυρού Επιπέδου Διεθνής προπονητής από τον ίδιο σύνδεσμο (International Silver :0534). Είναι επίσης πιστοποιημένος προπονητής κολύμβησης από τον Σύνδεσμο Προπονητών κολύμβησης των ΗΠΑ επιπέδου 4 (American Swimming Coaches Association/ ASCA Level 4).
- Πόσο σημαντική είναι η τεχνική για να βελτιώσουμε τον χρόνο μας στα 1900 μέτρα κολύμβησης;
- Πόσο σημαντικό είναι το drafting στην κολύμβηση στο ανοιχτό νερό;
- Ποιά είναι τα μυστικά για γρήγορη βελτίωση στην κολύμβηση;
- Ποιά είναι τα βασικά στοιχεία τεχνικής που πρέπει να βελτιώσει ο καθένας για να βελτιωθεί στην κολύμβηση;
Προπόνηση κολύμβησης για αγώνες Τριάθλου μεσαίας απόστασης (κολύμβηση 2,5-ποδηλασία 80 -τρέξιμο 20) & Half Ironman (κολύμβηση 1,900μέτρα – 90 χλμ ποδηλασία & 21,1 χλμ τρέξιμο)
Ο Μαικλ Τζόρτναν είχε δηλώσει : «Μπορείς να σουτάρεις 8 ώρες την ημέρα αλλά εάν σουτάρεις με λάθος τρόπο θα γίνεις ο καλύτερος σουτέρ με την λάθος τεχνική.» Η παραπάνω φράση δεν θα μπορούσε να βρίσκει καλύτερη εφαρμογή από την κολύμβηση.
Η κολύμβηση είναι ένα ιδιαίτερα τεχνικό άθλημα στο οποίο η τεχνική παίζει τον σημαντικότερο ρόλο. Ιδίως για ένα τριαθλητή που δεν έχει κάνει εκμάθηση της κολυμβητικής τεχνικής από μικρή ηλικία και προπόνηση κολύμβησης σε κολυμβητικό σωματείο η τεχνική του είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα είναι ο κύριος ανασταλτικός/ περιοριστικός παράγοντας.
Οταν μιλάμε για κολυμβητική τεχνική συμπεριλαμβάνεται πρωτίστως η θέση του σώματος μέσα στο νερό και ύστερα οι κινήσεις του σώματος για την προώθηση αυτού μέσα στο νερό.
Με λίγα λόγια δύο είναι οι στόχοι :
- Nα ελαχιστοποιήσουμε όσο το δυνατόν τις αντιστάσεις του σώματος μας μέσα στο νερό και ύστερα…
- Nα αξιοποιήσουμε την χημική ενέργεια του σώματος μας για προώθηση αυτού μέσα στο νερό.
Οι περισσότεροι τριαθλητές ύστερα από πολύ προπόνηση φτάνουν σε ένα πλατό απόδοσης, πέρα από το οποίο δεν μπορούν να βελτιωθούν καθώς εμποδίζονται από την τεχνική τους. Οι Αγγλοσάξωνες λένε ότι «δεν μπορείς να μάθεις ένα ηλικιωμένο σκυλί νέα κόλπα».
Φαίνεται ότι στην κολύμβηση αυτό δεν ισχύει. Φυσικά και είναι δύσκολο να αλλάξεις τον τρόπο που κάποιος έχει μάθει να κολυμπάει αλλά όχι ακατόρθωτο:
- Το πρώτο βήμα είναι να πειστεί ο αθλητής για την σημασία της βελτίωσης της τεχνικής του ως τον σημαντικότερο παράγοντα βελτίωσης των κολυμβητικών του επιδόσεων.
- Το δεύτερο να καταννοήσει ότι η βελτίωση της τεχνικής του δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο από ένα εξιδεικευμένο και πολύ έμπειρο προπονητή κολύμβησης.
Στους αγώνες μεσαίας απόστασης η κολύμβηση είναι μόλις 1900 μέτρα που σημαίνει ότι ακόμα και για έναν αθλητή με πολύ κακή τεχνική τεχνική αλλά με συνέπεια στην προπόνησή του και την βοήθεια της στολής ένας χρόνος κάτω από 40 λεπτά είναι απόλυτα εφικτός.
Καθώς οι αγώνες είναι χωρίς drafting στο ποδηλατικό σκέλος και δεν τίθεται θέμα να κολλήσει σε δυνατό γκρουπ ο αθλητής, ο χρόνος της κολύμβησης επηρεάζει σε πολύ μικρό βαθμό τον συνολικό χρόνο.
Ετσι οι περισσότεροι αθλητές ικανοποιούνται με τον κολυμβητικό τους χρόνο και συμβιβάζονται με το γεγονός ότι δεν έχουν τις δυνατότητες να κολυμπήσουν ποτέ σωστά και γρήγορα.
Ομως μπορεί η κολύμβηση να είναι μικρό ποσοστό του χρόνου σε ένα αγώνα μεσαίας απόστασης όμως είναι πολύ σημαντική καθώς είναι το πρώτο αγώνισμα και είναι αφ’ ενός σημαντικό να μην καταναλώσουμε άσκοπα ενέργεια και αφ’ ετέρου να βγούμε με καλούς αθλητές που θα μας «τραβήξουν» αναγκάζοντάς μας να ακολουθήσουμε το τέμπο τους στο ποδήλατο.
Επίσης η καλή μας απόδοση στο πρώτο αγώνισμα είναι σίγουρο ότι θα έχουμε ανεβασμένη την ψυχολογία μας για το υπόλοιπο του αγώνα.
Συνεπώς η συνειδητοποίηση του ότι χρειάζεται βελτίωση η τεχνικής μας και ότι πρέπει να μάθουμε να κολυμπάμε από την αρχή, ξεχνώντας ότι ξέρουμε, καθώς και η θέλησή μας να επενδύσουμε χρόνο της προπόνησής μας – και ίσως χρήμα για την πληρωμή του προπονητή μας- είναι τα πιο σημαντικά στάδια για να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στο «γλύστριμά μας» μέσα στο νερό.
Ο κάθε προπονητής κολύμβησης αφού μελετήσει τις ιδιαιτερότητες του κάθε αθλητή θα του φτιάξει ένα πρόγραμμα κολύμβησης το οποίο είναι σίγουρο ότι θα περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και τα παρακάτω :
- Ασκήσεις τεχνικής
- Ασκήσεις ευλιγισίας εκτός νερού
- Ασκήσεις γενικής ενδυνάμωσης εκτός νερού
- Ασκήσεις εξιδεικευμένης ενδυνάμωσης εντός νερού
- Συνεχόμενη αερόβια προπόνηση
- Διαλειμματική προπόνηση με επαναλήψεις των 50 -100 – 200 και 400 μέτρων
Είναι απαραίτητο ο αθλητής να σέβεται και να εμπιστεύεται τον προπονητή του όπως και είναι απαραίτητο να μπορεί να καταλαβαίνει τον λόγο που κάνει κάθε τί μέσα στην προπόνηση ώστε να μπορεί να μεγιστοποιεί τα οφέλη. Εάν π.χ. θεωρεί άχρηστες κάποιες ασκήσεις ή δεν καταλαβαίνει γιατί τις κάνει τότε είναι σίγουρο ότι θα αποτύχει στην προσπάθεια βελτίωσής του.
Επειδή οι Τριαθλητές κολυμπούν σε ανοιχτό νερό (open water) είναι σαφές ότι χρειάζεται να εξιδεικεύσουν την προπόνησή τους, αφού βέβαια καταφέρουν να «κατακτήσουν» μία στοιχειώδη τεχνική.
Υπάρχει πολύ σημαντικός προβληματισμός και σχετική επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με το εάν πρέπει να μεταβάλλεται η τεχνική στον κολυμβητή ανοιχτού νερού σε σχέση με τον κολυμβητή που αγωνίζεται σε κολυμβητήριο. Τα σημεία που πρέπει να επισημάνουμε είναι τα εξής :
Στο ανοιχτό νερό φαίνεται ότι αθλητές με μεγάλη συχνότητα στις περιστροφές των χεριών έχουν ένα πλεονέκτημα. Αυτό που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ως αποτελεσματική κολύμβηση, δηλαδή λίγες χεριές ανά απόσταση φαίνεται ότι στο ανοιχτό νερό δεν βρίσκει απαραίτητα εφαρμογή.
Εάν κάποιος παρατηρήσει κολυμβητές ανοιχτού νερού ή πολύ επιτυχημένους τριαθλητές θα δει ότι κολυμπάνε με πολύ μεγάλη συχνότητα. Η παγκόσμια πρωταθλήτρια του 2009 στην μεγάλη απόσταση και παγκόσμια πρωταθλήτρια στο 70.3 το 2010 Βρεταννίδα Jodie Swallow κολυμπάει με μία συχνότητα 100 χεριές το λεπτό, όμως δεν μπορεί κάποιος να θεωρήσει ότι δεν είναι αποτελεσματική καθώς μπορεί να καλύπτει ακόμα και 3-4 χιλιόμετρα με ένα ρυθμό 1 λεπτό και 10 δευτερόλεπτα το κατοστάρι.
Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος αθλητής με πολύ καλό γλίστρημα στην πισίνα και με λίγες χεριές ανά πενηντάρι πρέπει να αλλάξει το στυλ κολύμβησής του.
Απλά εάν η αποτελεσματικότητα της κολύμβησης στην πισίνα δεν μετατρέπεται σε αποτελεσματικότητα κολύμβησης στο ανοιχτό πρέπει τότε να σκεφτεί ότι χρειάζεται να αυξήσει την συχνότητα κολύμβησης (χεριές ανά λεπτό) και να προσπαθήσει να μειωθούν τα λεγόμενα νεκρά σημεία.
Ενα επίσης σημαντικό σημείο είναι η χρήση της στολής (wetsuit) που βοηθάει όλους τους αθλητές να έχουν καλύτερη θέση μέσα στο νερό. Ετσι οι κακοί κολυμβητές μπορούν να διορθώσουν κάτι που θα χρειάζονταν πολλές ασκήσεις και προσπάθεια.
Ομως πέρα από τις παραπάνω διαφορές ένας τριαθλητής οφείλει να δουλέψει στα βασικά χαρακτηριστικά της κολύμβησης :
- Καλή θέση μέσα στο νερό, κάτι που μεταφράζεται υψηλή θέση μέσα στο νερό.
- Καλή περιστροφή γύρω από τον άξονα συμμετρίας και απουσία μετατόπισης του σώματος πέρα από αυτόν τον άξονα.
- Εξαιρετική αίσθηση στο πιάσιμο.
- Πολύ καλός ρυθμός στην κολύμβηση.
