Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Εισαγωγή
Η γρίπη αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως. Υπάρχει αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο της εποχικής γρίπης και πρέπει οι ομάδες υψηλού κινδύνου να εμβολιαστούν έγκαιρα. Ιστορικά η υφήλιος δοκιμάστηκε σκληρά από πανδημίες γρίπης με οδυνηρές συνέπειες.
Η πανδημία από το νέο στέλεχος γρίπης Α Η1Ν1 2009 συνοδεύτηκε από μια χωρίς προηγούμενο ευαισθητοποίηση και εγρήγορση των αρχών Δημόσιας Υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρά το γεγονός πως είχε θνητότητα σχετικά μικρότερη του αναμενομένου, συσχετίσθηκε με σοβαρά κρούσματα και θανάτους ακόμη και σε νεαρούς κατά τα άλλα υγιείς ενήλικες, αλλά και σε έγκυες γυναίκες και σε μικρά παιδιά, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στις ΗΠΑ.
Η πρόσφατη πανδημία γρίπης είχε σημαντικό κοινωνικό-οικονομικό κόστος και η διαχείρισή της αποτέλεσε σημείο διχογνωμίας ακόμη και σε ανώτατο πολιτικό και επιστημονικό επίπεδο, με πιο σημαντικά παραδείγματα αυτά της επικοινωνιακής πολιτικής και της ανεπαρκούς εμβολιαστικής κάλυψης ακόμη και του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Εν τούτοις, οι εμπειρίες όλων όσοι ασχολήθηκαν με την απόκριση στην πανδημία γρίπης ήταν σημαντικές. Ο απολογισμός των δράσεων μας ως ΚΕΕΛΠΝΟ έναντι της πανδημίας γρίπης είναι χρήσιμος για την εξαγωγή συμπερασμάτων, για την απόκρισή μας στις ετήσιες εποχικές επιδημίες γρίπης, τη συνεχιζόμενη απειλή της κυκλοφορίας του στελέχους Α Η5Ν1 (ιού της γρίπης των πτηνών) και την πάντα υπαρκτή πιθανότητα μιας καινούργιας πανδημίας στο εγγύς ή στο απώτερο μέλλον.
Επιτήρηση της γρίπης
Για την επιτήρηση της γρίπης το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει αναπτύξει σύστημα παρατήρησης νοσηρότητας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, το οποίο στηρίζεται σε δίκτυο ιδιωτών ιατρών και κέντρων υγείας οι οποίοι δηλώνουν γριπώδη συνδρομή σε εβδομαδιαία βάση. Παράλληλα, γίνεται εργαστηριακή επιτήρηση με τη βοήθεια των κέντρων αναφοράς γρίπης βορείου και νοτίου Ελλάδας. Τα συστήματα αυτά βοήθησαν ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση της πανδημίας του 2009 και εξακολουθούν αν είναι χρήσιμα στην εποχική γρίπη.
Γρίπη και εποχική γρίπη
Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσηση. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη. Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο). Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, ο οποίος συστήνεται να γίνεται κατά τους μήνες Οκτώβριο – Νοέμβριο, κάθε χρόνο, αλλά μπορεί να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης.
Ερωτήσεις – Απαντήσεις
Τι είναι η γρίπη;
Η γρίπη είναι μια οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης. Υπάρχουν τρεις τύποι ιών γρίπης, οι A, B και C. Οι ιοί τύπου Α ή Β αποτελούν τα κύρια αίτια γρίπης στον άνθρωπο, ενώ οι περιπτώσεις γρίπης από ιούς τύπου C είναι πολύ σπάνιες. Οι ιοί της γρίπης προσβάλλουν το ανώτερο ή/και το κατώτερο τμήμα του αναπνευστικού συστήματος (μύτη, φάρυγγας, λάρυγγας, βρόγχοι). Στην καθημερινή γλώσσα, ο όρος “γρίπη” χρησιμοποιείται συχνά ως συνώνυμο του “κρύωμα” ή “ίωση” αλλά, με την αυστηρή ιατρική έννοια του όρου, “γρίπη” είναι η νόσος που οφείλεται στους παραπάνω συγκεκριμένους ιούς.
Πώς μεταδίδεται η γρίπη;
Η γρίπη μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο όταν ένας ασθενής βήχει, φταρνίζεται ή μιλά και διασπείρει τους ιούς στον αέρα με τη μορφή πολύ μικρών, αόρατων σταγονιδίων. Οι ιοί της γρίπης επίσης μεταδίδονται μέσω των χεριών, όταν κάποιος αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και στη συνέχεια πιάνει τα μάτια του, τη μύτη ή το στόμα του. Παράγοντες όπως ο ψυχρός καιρός και ο συγχρωτισμός (συγκέντρωση πολλών ατόμων σε κλειστούς χώρους) αυξάνουν τη μετάδοση της γρίπης. Για την αποφυγή της μετάδοσης, τα άτομα θα πρέπει να καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους με χαρτομάντιλο ότανβήχουν ή φτερνίζονται και να πλένουν τακτικά τα χέρια τους.
Για πόσες ημέρες ένα άτομο που έχει γρίπη μπορεί να την μεταδώσει σε άλλους;
Οι ενήλικες μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο μία ημέρα πριν αρρωστήσουν έως 5–7 ημέρες από τη στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα. Τα παιδιά και οι ασθενείς με σοβαρή ανοσοκαταστολή μπορεί να μεταδίδουν για περισσότερο από μία εβδομάδα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης;
Τα συμπτώματα της γρίπης συνήθως ξεκινούν απότομα και περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πόνους των μυών και των αρθρώσεων, πονοκέφαλο, έντονη κόπωση, καταρροή, πονόλαιμο, βήχα (συνήθως ξηρό). Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα από το
γαστρεντερικό, όπως ναυτία, εμέτους, διάρροια, ενώ στους ενήλικες τα συμπτώματα αυτά είναι σπάνια.
Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα της γρίπης συνήθως;
Τα συμπτώματα αρχίζουν 1–4 ημέρες μετά την προσβολή από τον ιό και διαρκούν 2–7 ημέρες, ο βήχας όμως μπορεί να επιμένει για αρκετό χρονικό διάστημα.
Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που πρέπει να με ανησυχήσουν;
Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που όταν εμφανιστούν στα παιδιά θα πρέπει άμεσα να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας. Αυτά τα συμπτώματα είναι:
• υψηλός και παρατεινόμενος πυρετός
• γρήγορη αναπνοή ή δυσκολία στην αναπνοή
• κυάνωση
• άρνηση για λήψη υγρών ή τροφής
• μειωμένη δραστηριότητα, υπνηλία
• διέγερση ή σπασμοί
•επανεμφάνιση του πυρετού ή επιδείνωση του βήχα ύστερα από
βελτίωση των συμπτωμάτων της γρίπης καθώς και ενδεχόμενη επιδείνωση υποκείμενου χρόνιου νοσήματος (καρδιολογικού, αναπνευστικού,διαβήτη κλπ.)
Όσον αφορά τους ενήλικες, τα συμπτώματα για τα οποία θα πρέπει άμεσα να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας είναι:
• υψηλός και παρατεινόμενος πυρετός
• δύσπνοια
• πόνος ή αίσθημα πίεσης στο στήθος
• λιποθυμικά επεισόδια
-
σύγχυση
• πολλοί ή παρατεινόμενοι έμετοι
Βίντεο για την πρόληψη της Γρίπης