Λίγες μέρες πριν από την εκκίνηση του 35ου κλασικού μαραθώνιου βρέθηκε στην Αθήνα ο γνωστός καθηγητής της Φυσιολογίας της Άσκησης, Γιάννης Πιτσιλαδής, προσκεκλημένος της Α’Ορθοπαιδικής Κλινικής του ΕΚΠΑ για την εκδήλωση που διοργάνωσε το ΚΠΙΣΝ και υλοποίησε η “Αναγέννηση και Πρόοδος”. Η διάλεξη που έδωσε στο ΚΠΙΣΝ, με τίτλο “Όλα για τον Μαραθώνιο, Sub 2 Project: Μαραθώνιος κάτω από 2 ώρες!” ξεκίνησε με τη φράση-σύνθημα, “Είμαστε γεννημένοι για να τρέχουμε”.
Αρχικά, ο ομιλητής επικεντρώθηκε στην ανάλυση του περίφημου σε όλους σχεδιασμού του για το σπάσιμο του χρονικού φράγματος των 2 ωρών στο αγώνισμα του μαραθωνίου. Πιο συγκεκριμένα, εκκινώντας από την επιστημονική διαπίστωση ότι οι άνθρωποι είμαστε δημιουργημένοι να κινούμαστε, η οποία εδράζεται στην ανάγκη μας να επιβιώσουμε (αναζήτηση τροφής, κ.λπ.), πέρασε στην ανάλυση των λόγων για τους οποίους οι Αφρικανοί αθλητές είναι κορυφαίοι στις μεγάλες αποστάσεις. Οι έρευνες της ομάδας του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το περιβάλλον είναι που συντελεί σε αυτή την κυριαρχία και όχι τα γονίδια. Πράγματι, όπως επισήμανε, όλα ξεκινούν από τη σχολική ζωή. Τα παιδιά στην Ανατολική Αφρική διανύουν μεγάλες αποστάσεις καθημερινά για να πάνε στο σχολείο. Το ίδιο και για να κουβαλήσουν νερό, να εξυπηρετήσουν στοιχειώδεις καθημερινές ανάγκες. Τρέχουν κατά μέσο όρο για πάνω από 2 ώρες καθημερινά! Έτσι, η αερόβιά τους ικανότητα είναι εξαιρετική από πολύ νωρίς. “Η ζωή τους είναι ένας είδος αθλητισμού”, όπως επισημάνθηκε χαρακτηριστικά. Αντίστοιχα, στην Ευρώπη, οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις είναι οι “κρύες” χώρες, όπου οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι σε κίνηση. Στην Ελλάδα από την άλλη, ενώ σε παλιότερες εποχές οι αθλητές έτρεχαν γρηγορότερα, σήμερα παρουσιάζεται μια επιβράδυνση στις επιδόσεις τους. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες χώρες. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι το περιβάλλον που έχουμε δημιουργήσει και οι συνθήκες ζωής, δεν ευνοούν την κίνηση.
Στη συνέχεια, ο Γιάννης Πιτσιλαδής αναφέρθηκε στην κρίση που μαστίζει τον αθλητισμό από τη γενικευμένη χρήση των αναβολικών ουσιών, ακόμη και στους κόλπους των ελίτ αθλητών στίβου. Μετά από πολλές ευαίσθητες αναλύσεις που αξιολογούν την αξιοπιστία των εκτιμήσεών σε διάφορα υποθετικά σενάρια σκόπιμης ή μη- σκόπιμης συμμόρφωσης των ερωτηθέντων, διαπιστώθηκε ότι η επικράτηση του ντόπινγκ το τελευταίο έτος ήταν τουλάχιστον 30% στο Παγκόσμια Πρωταθλήματα Aθλητισμού και 45% στους Αραβικούς Αγώνες.
Αφού πρότεινε μεθόδους πρόληψης του ντόπινγκ, μέσα από καινούργιες επιστημονικές μεθόδους, ικανές να ανιχνεύουν οποιαδήποτε απόπειρα παραβίασης των αθλητικών κανονισμών, πέρασε στο σημαντικότερο κομμάτι της παρέμβασής του, στην αναβάθμιση του αθλητικού ιδεώδους, μέσα από την αποκατάσταση της ελληνικής αθλητικής κληρονομιάς.
Ο Γιάννης Πιτσιλαδής, από τη μακρά εμπειρία του στον χώρο του αθλητισμού, έχει καταλήξει στην άποψη ότι η επιστήμη θα πρέπει να συνεισφέρει στη διατήρηση του υψηλού επιπέδου αποδόσεων με τρόπους που δεν θα παραβιάζουν το αθλητικό ιδεώδες. Αυτός ίσως είναι και ο μοναδικός τρόπος να ξεφύγει ο χώρος από τη μάστιγα των αναβολικών. Αναφέρθηκε στο σημείο αυτό στη σημαντική συμβολή των Ελλήνων στην αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών αγώνων, στεκόμενος ιδιαίτερα στον αγώνα που έκανε ο Ζάππας. Ο αθλητισμός, είπε χαρακτηριστικά ο ομιλητής, χρειάζεται μια ανανοηματοδότηση, έναν ριζικό επαναπροσδιορισμό του στόχου του και του περιεχομένου του. Πρότεινε, λοιπόν, να δημιουργηθεί ένα κέντρο αριστείας για τη μελέτη του ολυμπιακού πνεύματος και των ολυμπιακών αγώνων. Δεν το συνέδεσε, βέβαια, με την τέλεση των αγώνων στην Ελλάδα μόνιμα. Το φιλόδοξο όραμα που θέλησε να μεταδώσει ήταν να ενεργοποιηθούν φορείς και άτομα στη χώρα μας, ώστε να αποκτήσει ο Ολυμπισμός ένα μόνιμο πνευματικό κέντρο στην Ελλάδα. Η φλόγα των Ολυμπιακών αγώνων να γίνει σύμβολο των καθαρών αγώνων, σε αντιδιαστολή με το θλιβερό θέαμα που παρατηρείται, να επιστρέφονται ολυμπιακά μετάλλια λόγω ντόπινγκ.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε εξάλλου, ότι ο αθλητισμός για τους αρχαίους Έλληνες δεν σήμαινε μόνο άσκηση των σωμάτων, αλλά δράση ανιδιοτελή για την κατάκτηση του άθλου, μέσω του οποίου επιβραβεύεται ένας νικηφόρος συναγωνισμός. Η καλλιέργεια του σώματος παρέπεμπε στις έννοιες της αρμονίας και της μάθησης. Αθλητισμός, ήθος και καλλιέργεια ήταν σύμφυτα του αθλητικού ιδεώδους. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Λουκιανού: “…παρακινούμε τους ανθρώπους να γυμνάζουν το σώμα τους, όχι μόνο για τους αγώνες, για να είναι σε θέση να κερδίσουν τα έπαθλα -άλλωστε πολύ λίγοι απ’ αυτούς πηγαίνουν εκεί- αλλά για να κερδίσουν ένα μεγαλύτερο καλό απ’ αυτό για ολόκληρη την πόλη, και για τους ίδιους τους εαυτούς τους” (Ανάχαρσης, περίπου 170 μ.Χ.).
Η επανεισαγωγή, λοιπόν, των ηθικών αυτών αρχών αποτελεί το μοναδικό ίσως αντίβαρο για την ανάκτηση της ηθικής από τον “ξεπεσμένο” κόσμο του σύγχρονου αθλητισμού. Αυτό είναι το όραμα που παρουσίασε ο Γιάννης Πιτσιλαδής.
Ελληνικα
