Εισαγωγή
Στο πρώτο μέρος για το ρόλο του προπονητή προσπαθήσαμε να δώσουμε έναν ορισμό, εξετάσαμε το σημαντικό παράγοντα των δεξιοτήτων διαχείρσης των πόρων (management) και δώσαμε έμφαση στο knowledge management.
Στο δεύτερο μέρος θα μιλήσουμε για την σχέση προπονητή – αθλητή και ειδικότερα για την υπαρξιακή νοημοσύνη, που αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα που ένας σοβαρός σύλλογος επιλέγει προπονητή και ο παράγοντας με τον οποίο θα έπρεπε να επιλέγει ο κάθε γονιός προπονητή για το παιδί του.
Η θεωρία του Gardner
Το 1983 ο Αμερικάνος ψυχολόγος Howard Gardner (γεννημένος στο Σκράντον της Πενσυλβανίας στις 11 Ιουλίου 1943 από γονείς πρόσφυγες που έφθασαν στις ΗΠΑ από τη ναζιστική Γερμανία) στο βιβλίο του “ Frames of mind” πρότεινε τον διαχωρισμό της νοημοσύνης σε επτά ξεχωριστά είδη: τη Γλωσσική, τη Λογική/Μαθηματική, τη Σωματική/Κιναισθητική, την Οπτική/Χωρική, τη Μουσική, τη Διαπροσωπική και την Ενδοπροσωπική.
Ο Αμερικάνος ψυχολόγος δεν απέκλεισε ποτέ την πιθανότητα ύπαρξης κι άλλων ειδών νοημοσύνης. Ολη η θεωρία του βασίζεται στην πεποίθηση ότι είναι «αδύνατον να υπάρξει μια και μοναδική, αναντίρρητη και παγκόσμια αποδεκτή λίστα των ανθρωπίνων ειδών νοημοσύνης.».
Σε συνέχεια του παραπάνω λίγο αργότερα ο ίδιος πρότεινε τρία ακόμα υποψήφια είδη νοημοσύνης: τη Νατουραλιστική, την Πνευματική και την Υπαρξιακή.
Ετσι προέκυψε ο όρος της υπαρξιακής νοημοσύνης
Για να ορίσουμε με απλά λόγια τί είναι η υπαρξιακή νοημοσύνη θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι «η ικανότητα αντιμετώπισης και βαθύτερης ανάλυσης των βασικών ερωτημάτων της ύπαρξης του ανθρώπου σε ένα φιλοσοφικό πλαίσιο στο οποίο υπάρχει συνεχής αναζήτηση εύρεσης νοήματος για κάθε ανθρώπινη ενέργεια».
Η υπαρξιακή νοημοσύνη ως κριτήριο επιλογής προσωπικού
Η υπαρξιακή νοημοσύνη είναι πλέον σημαντικό ίσως και το κυριότερο κριτήριο επιλογής ανθρώπων σε έναν οργανισμό (όπου υπάρχουν σύγχρονα τμήματα επιλογής προσωπικού στις προηγμένες χώρες του δυτικού κόσμου) καθώς θεωρείται ότι αυτή θα καθορίσει την στάση του ανθρώπου σε οποιαδήποτε κατάσταση/ περίσταση και κατά συνέπεια θα καθορίσει την πορεία του σε αυτό τον οργανισμό. Κάθε του απόφαση θα καθορίζεται από την υπαρξιακή του νοημοσύνη.
Κάθε σοβαρός οργανισμός στο Δυτικό κόσμο έχει αξίες και όραμα (πολλές φορές είναι το όραμα και οι αξίες του ιδρυτή ή ιδιοκτήτη) και για να συμπορευτεί για μεγάλο διάστημα κάποιος με αυτόν είναι αναγκαίο να μπορέσει να έχει κοινές αξίες.
Ομως το ίδιο κριτήριο καθορίζει πολλές – ή σχεδόν τις περισσότερες- και τις προσωπικές μας και προσωπικές μας επιλογές.
Η υπαρξιακή νοημοσύνη στον αθλητισμό
Εάν ο προπονητής θα δώσει έμφαση στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του αθλητή ή στα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, εάν προτάσσει την υγεία του αθλητή ή τις επιτυχίες, εάν θα ενδιαφερθεί για την ανάπτυξη του ως ανθρώπου, εάν θα είναι σοβαρός επαγγελματίας, εάν θα εξελίσσεται συνεχώς …και πάνω από όλα η παιδαγωγική διάσταση της προπονητικής του είναι θέματα που μπορούν εύκολα να προσδιοριστούν ύστερα από την αποτύπωση της υπαρξιακής νοημοσύνης του.
Ετσι γίνεται κατανοητό γιατί ένας προπονητής έχει καλά αποτελέσματα με έναν σύλλογο ή γιατί ένας αθλητής ταλαιπωρείται στην εύρεση άλλου προπονητή ύστερα από την λήξη συνεργασίας με κάποιο άλλο προπονητή.
Αυτό είναι και ο βασικότερος παράγοντας καθορισμού της διάρκειας μίας προπονητικής συνεργασίας μεταξύ προπονητή και συλλόγου ή προπονητή –αθλητή.
Ετσι θεωρούμε ότι οποιοσδήποτε γονιός ενδιαφέρεται για το παιδί του οφείλει να γνωρίσει τον προπονητή και να συζητήσει μαζί του για να προσδιορίσει την «υπαρξιακή νοημοσύνη του».
Δυστυχώς στην Ελλάδα πέρα από τον ακαδημαικό χώρο, η υπαρξιακή νοημοσύνη χρησιμοποιείται από λίγα τμήματα HR εταιρειών και είναι σχεδόν απούσα ως κριτήριο επιλογής προπονητών.
Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης, Συντακτική Ομάδα TriathlonWorld, TriathlonMag & CyclingWorld – Προπονητική Ομάδα Smart Sport (info@triathlonworld.gr)
Σχόλιο Αναγνώστη
ΣΚ – Εξαιρετική συνοπτική παράθεση της έρευνας φίλε Γιάννη,Δυστυχώς, ζώνταςμέσα στον παρηκμασμένο μας πολιτισμό και ιδιαίτερα σε μια χώρα που έχουμε αισθητήριο εκπαιδευμένο μόνο για γρήγορα,επιφανειακά και πολλές φορές ανούσια αποτελέσματα,με πικρία διαπιστώνω πως το κριτήριο της ”υπαρξιακής νοημοσύνης”απουσιάζει παντελώς όχι μόνο απο την πλειονότητα των προπονητών,αλλα και ως κριτήριο αποδοχής απο αθλητές και γονείς.Προτεραιότητες όπως η βίωση της χαράς στον παρόντα χρόνο της προπονητικής διαδικασίας και όχι η αναβολή της σε ένα επιτυχημένο μέλλον,η παιδαγωγική προσέγγιση εξισορρόπησης σώματος-νου-πνεύματος μέσα απο μια κινητική δραστηριότητα,η εμβάθυνση στα ανώτερα πεδία της άθλησης και όχι η μεγιστοποίηση της απόδοσης,όπως επίσης και το ευ αγωνίζεσθαι δυστυχώς αποτελούν ”ψιλά γράματα΄΄για την πραγματικότητα που βιώνουμε και της οποίας είμαστε μέρος.Προσωπικά ως καθηγητής φυσικής αγωγής και εκπαιδευτής πολεμικών τεχνών,έχοντας προτιμήσει πολλές φορές να έχω μαζί μου έναν καλό αθλητή και επιστήμονα παρά ένανπρωταθλητή που θα παρατούσε τις σπουδές του,έχοντας προτιμήσει την αποχή ή επιλεκτική αγωνιστική δραστηριότητα μόνο με όσους αθλητές εμπιστεύομαι πως δεν θα πιαστούν στη μέγγενη της φαρμακοδιέγερσης ή που είμαι σίγουρος πως θα ανταπεξέρθουν με ασφάλεια απέναντι σε έναν αντίπαλο που κάνει χρήση φαρμάκων(φαινόμενο ιδιαίτερα οξύ στον-ανεξέλεγκτο-χώρο μας),δυσυχώς έχω εξίσου αντιμετωπίσει τον χλευασμό αλλά και τις δυσβάσταχτες-πολλές φορές-επαγγελματικές συνέπειες(δουλεύω με 30 αθλητές αντι ίσως με πολλαπλάσιους-πρόκειται βέβαια για 30 αδαμάντινους ανθρώπους-).
Όλα αυτά τ’ αράδιασα κυρίως για να μοιραστώ μαζί σας την πεποίθηση μου πως-τουλάχιστον εμείς ως ελληνικός πολιτισμός- πρέπει να κάνουμε κάποια απαραίτητα άλματα συνειδητότητας ώστε να αλλάξουμε το αξιακό μας σύστημα ΚΑΙ στον αθλητισμό.Ας μη εμμένουμε στην ”αερογέφυρα” 2.500 ετών που μας ενώνει με τη μήτρα του αθλητικού ιδεώδους.Ας κομίσουμε,επιτέλους,στην παρούσα παγκόσμια αθλητική βιομηχανία αληθινές αξίες που σε καθιστούν πρωτοπόρο και όχι αντιγραφές-πολλές φορές κακές-ενός καταρρέοντος παραδείγματος,γενόμενοι αυτό που λα’ι’κά λέμε΄΄της καρπαζιάς”.Σιγουρα θέλει πολλά κότσια και πολλή δουλειά,κυρίως εσωτερική.
Ευχαριστώ για την υπομονή και συγχαρητήρια για την πολύ καλή δουλειά,συνεχίστε να μας κρατάτε ενήμερους!!
