Συντάκτης : Γιάννης Ψαρέλης, Χημικός – MSc
Διαδικασία ελέγχου ντόπινγκ
Γενικές παρατηρήσεις
Για να έχει το δικαίωμα κάποιος να εκτελέσει μία αποστολή δειγματοληψίας θα πρέπει να είναι διαπιστευμένος/ εγκεκριμένος από το φορέα εκ μέρους του οποίου διενεργεί τον έλεγχο.
Ο ελεγκτής ντόπινγκ (DCΟ) έχει το δικαίωμα να εξουσιοδοτήσει βοηθό ή βοηθούς για να επιτελέσει/σουν μέρος της διαδικασίας δειγματοληψίας. Όμως σε καμία περίπτωση δεν απαλλάσσεται των ευθυνών του. Μέσα στα καθήκοντά του είναι η εκπαίδευση και επιτήρηση των ανθρώπων, οι οποίοι εργάζονται μαζί του.
Ο ελεγκτής ντόπινγκ, είναι υποχρεωμένος να φέρει μαζί του την ειδική ταυτότητα, την άδεια (licence) που εκδίδεται από το φορέα που διενεργεί το έλεγχο καθώς και την εντολή συλλογής (collection order).
Παρακάτω περιγράφουμε περιληπτικά τη διαδικασία ελέγχου μέσω δειγματοληψίας ούρων καθώς αυτή είναι η πιο συχνά και εύκολα εφαρμόσιμη. Πρόκειται για γενικές οδηγίες, όπου ανάλογα τη μορφή του ελέγχου (μετά από αγώνα ή εκτός αγώνα) και του φορέα που έχει αιτήσει τους ελέγχους, αυτές διαφοροποιούνται.
Διαδικασία δειγματοληψίας ούρων
Μπορούμε να διακρίνουνε τη διαδικασία της δειγματοληψίας ούρων στις εξής διακριτές φάσεις :
- Επίσημη ειδοποίηση
- Συλλογή δείγματος
Επίσημη ειδοποίηση
Μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε από τον ίδιο τον ελεγκτή ντόπινγκ ή από βοηθό του. Μετά την προφορική ειδοποίηση ο αθλητής/τρια καλείται να πιστοποιήσει διά της υπογραφής του το γεγονός ότι έχει ειδοποιηθεί επίσημα για έλεγχο ντόπινγκ. Κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, όπου ισχύουν οι κανονισμοί της ΔΟΕ, την αποδοχή της ειδοποίησης δύναται να την υπογράψει ο αρχηγός της ολυμπιακής αποστολής της χώρας (chef de mission).
Στη συνέχεια θα πρέπει να καταστούν σαφοί στον αθλητή/τρια τα δικαιώματά του, π.χ. έχει δικαίωμα να συνεχίσει την προπόνηση ή την οποιαδήποτε αθλητική του ενασχόληση αλλά πρέπει να προσέλθει εντός μιας ώρας για τη συνέχιση της δειγματοληψίας, επιτηρούμενος συνεχώς με οπτική επαφή.
Συλλογή δείγματος
Όταν ο αθλητής προσέλθει για τη συνέχιση της διαδικασίας θα πρέπει να ενημερωθεί, ακόμη μία φορά, για τα δικαιώματά του, π.χ. ο αθλητής/τρια έχει το δικαίωμα επιλογής του εξοπλισμού της δειγματοληψίας (πρέπει να είναι στη διάθεσή του τουλάχιστον τρία δείγματα από κάθε είδος).
Όταν ο αθλητής/τρια δηλώσει έτοιμος για να «περάσει» το δείγμα ( pass of the sample) θα πρέπει να ακολουθηθούν τα εξής βήματα:
- Ο ελεγκτής ντόπινγκ θα του ζητήσει να επιλέξει κύπελλο συλλογής ανάμεσα στα τρία, τουλάχιστον, που θα του προσφερθούν. Ο αθλητής /τρια θα ελέγξει ότι το κύπελλο είναι κλεισμένο σε σφραγισμένο πλαστικό κάλυμμα καθώς και ότι είναι καθαρό και άδειο.
- Ο ελεγκτής ντόπινγκ ή βοηθός του (που πρέπει να είναι του ιδίου φύλου με τον αθλητή) θα ακολουθήσει τον αθλητή/τρια στην τουαλέτα ώστε να εξασφαλιστεί η διαδικασία «περάσματος» του δείγματος.
- Ο αθλητής/τρια θα πρέπει να αφαιρέσει τα ρούχα που εμποδίζουν τον παρατηρητή της διαδικασίας (ελεγκτής ντόπινγκ ή βοηθός) να μπορέσει να εποπτεύσει ότι το δείγμα προέρχεται από τον αθλητή/τρια.
- Το ζητούμενο δείγμα είναι 75 ml για τους περισσότερους φορείς (αθλητικές ομοσπονδίες, εθνικά συμβούλια αντιμετώπισης του ντόπινγκ κλπ.). Υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις όπου τα 70ml είναι η ελάχιστη απαιτούμενη ποσότητα. Οποιαδήποτε συγκεντρωθείσα ποσότητα, μικρότερη αυτής θεωρείται ως μερικό δείγμα και, συνεπώς, θα πρέπει να ακολουθηθεί η αναγραφόμενη διαδικασία για αυτές τις περιπτώσεις.
- Το κύπελλο συλλογής θα πρέπει να είναι υπό συνεχή επιτήρηση τόσο από τον αθλητή όσο και από τον ελεγκτή ντόπινγκ ή βοηθού του. Ο αθλητής/τρια θα μεταφέρει το δείγμα στο χώρο όπου θα πραγματοποιηθεί το υπόλοιπο της διαδικασίας με τέτοιο τρόπο ώστε να μην διακοπεί η οπτική επαφή του κυπέλλου συλλογής τόσο από τον αθλητή όσο και από τον ελεγκτή ντόπινγκ ή και τον/την βοηθό του.
- Ο αθλητής/τρια θα επιλέξει ένα κουτί, ανάμεσα στα τρία, τουλάχιστον, που θα του δοθούν.
- Θα δοθούν οδηγίες για τη διαδικασία τοποθέτησης του δείγματος μέσα στα μπουκαλάκια. Στη συνέχεια τα μπουκαλάκια θα σφραγιστούν.
- Αφού ελεγχθούν το pH και η ειδική πυκνότητα και βρεθούν εντός των επιτρεπόμενων ορίων τότε προχωράει η διαδικασία με την συμπλήρωση της ειδικής φόρμας ελέγχου ντόπινγκ.
Συμπλήρωση της ειδικού εντύπου (φόρμας) ελέγχου ντόπινγκ
Κατά τη συμπλήρωση του ειδικού εντύπου ελέγχου ντόπινγκ είναι σημαντικό να επισημανθούν τα παρακάτω σημεία :
1. H αναγραφή και ο έλεγχος των κωδικών των φιαλιδίων πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά.
2. Υπάρχει ειδικό σημείο στο έντυπο ελέγχου όπου μπορούν να αναγραφούν τα φάρμακα/ συμπληρώματα που έχει λάβει ο αθλητής/τρια κατά το τελευταίο διάστημα.
3. Δίνεται η δυνατότητα στον αθλητή/τρια να ελέγξει πολύ προσεκτικά τους κωδικούς των φιαλιδίων αλλά και τα υπόλοιπα στοιχεία του εντύπου.
4. Δίνεται η δυνατότητα στον αθλητή να συμπληρώσει τα σχόλιά του σχετικά με τη διαδικασία. Πρέπει να του παρασχεθεί η δυνατότητα να έχει επιπλέον χώρο για σχόλια, εφόσον το ζητήσει.
5. Η ειδική φόρμα ελέγχου ντόπινγκ υπογράφεται από τον ελεγκτή ντόπινγκ, τo βοηθό του, τον αθλητή/τρια και τον/την συνοδό του (ο αθλητής/τρια έχει το δικαίωμα να συνοδεύεται κατά τη διαδικασία ελέγχου, με εξαίρεση τη χρονική στιγμή «περάσματος» του δείγματος).
Ελληνικα
