Ο ΓΓΑ στην συνέντευξη τύπου που παραχώρησε πριν από μερικές μέρες μίλησε έξω από τα δόντια και του αξίζουν πολλά συγχαρητήρια τουλάχιστον για τις αλήθειες που είπε – εμείς του κάναμε κριτική για όσα γενικόλογα/ευχολόγια, και αναλήθειες ανέφερε. Ο δικηγόρος κ. Μπιτσαξής μίλησε ξεκάθαρα για την ανομία στον χώρο του Ελληνικού Αθλητισμού που επικρατεί επί χρόνια.
Ομως δεν είναι ο μοναδικός που επισημαίνει αυτή την κατάσταση ανομίας. Το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής που συστάθηκε το 2004 για την διαφάνεια και το ντόπινγκ στον ελληνικό αθλητισμό ήταν συγκλονιστικό. Ομως δεν βρέθηκε κανένας μα κανένας εισαγγελέας που να ανοίξει το θέμα της «Διαφάνειας και του Ντόπινγκ στον Ελληνικό» αθλητισμό. Οσοι τόλμησαν να μιλήσουν βρήκαν όλο το διαπλεκόμενο σύστημα μπροστά τους.
To ότι η Ελλάδα είναι τελείως διαφθαρμένη χώρα το ξέραμε. Ξέρουμε για τους διαπλεκόμενους πλιτικούς, τους δημοσιογράφους παπαγαλάκια, για την διαπλοκή δημοσιογράφων – πολιτικών – οικονομικών συμφερόντων….Είχαμε μία τελευταία ελπίδα ότι η δικαιοσύνη θα μπορούσε να σταθεί στο ύψος της. Και σε άλλες χώρες υπάρχει διαφθορά, π.χ. Ιταλία, όμως την κατάταση την σώζουν μερικοί εισαγγελείς που δεν καταλάβαίνουν τίποτα. Ετσι καθάρισαν το ντόπινγκ στην Ιταλία.
Στην Ελλάδα ακόμα περιμένουμε να ανοίξει ο φάκελλος στην Δικαιοσύνη για το ντόπινγκ και την Διαφάνεια, ακόμα περιμένουμε η Δικαιοσύνη να σταθεί στο ύψος της και να χτυπήσει την διαπλοκή, ακόμα περιμένουμε να μην χτυπάει τον κάθε αδύναμο συνάθρωπό μας ο οποίος δεν έχει πρόσβαση στο πολιτικο-οικονομικό σύστημα εξουσίας, ακόμα περιμένουμε να δικάζουν χωρίς να πέρνουν εντολές….
Ομως κάθε μέρα πληροφορούμαστε για αποφάσεις της Δικαιοσύνης (αποφάσεις ανακριτών, εισαγγελέων και δικαστηρίων) που αφορούν τον αθλητισμό και τρομάζουμε. Η κοινή γνώμη είναι πλέον σίγουρη. Η Δικαιοσύνη δεν στάθηκε στο ύψος της και αυτό το δείχνουν οι περισσότερες δικαστικές αποφάσεις τις οποίες πληροφορηθήκαμε τον τελευταίο χρόνο. Ο ίδιος ο Υπουργός Δικαιοσύνης μίλησε για Δικαιοσύνη που νοσεί όμως δεν τόλμησε να πει για παραδικαστικό κύκλωμα, ούτε για δικαιοσύνη πόυ λαμβάνει οδηγίες από την άρχουσα τάξη.
Ομως ακόμα και τώρα πρέπει να ανοίξει ο φάκελλος για όλα αυτά που περιγράφει η κ. Μπιτσαξής και το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής. Ακόμα και τώρα πρέπει οι δικαστικοί να διώξουν από τους κόλπους τους αυτούς που δικάζουν αγνοώντας τον όρκο τους. Αυτούς που δημιουργούν κακή εικόνα για τους Ελληνες δικαστές. Εμείς έχουμε στοιχεία και είμαστε στην διάθεσή σας εάν φυσικά επιθυμείτε να ξεκινήστε τον πόλεμο κατά της διαπλοκής, της ανομίας, των οικονομικών συμφερόντων και του ντόπινγκ στον Ελληνικό αθλητισμό.
ΕΚΘΕΣΗ
ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
«ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ
ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ»
ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η Διακομματική Επιτροπή «Για τη Διαμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου Εγγυήσεων Διαφάνειας στον Αθλητισμό», συνεστήθη με ομόφωνη απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, που ελήφθη κατά τη συνεδρίαση της 23ης Νοεμβρίου 2004, μετά από πρόταση του Πρωθυπουργού, κ. Κώστα Καραμανλή, η οποία κατετέθη στις 11 Νοεμβρίου 2004.
Η Επιτροπή συγκροτήθηκε με την υπ’ αριθμ. 11233/9067/6 Δεκεμβρίου 2004 απόφαση της Προέδρου της Βουλής, κυρίας Άννας Μπενάκη – Ψαρούδα, σύμφωνα με τα άρθρα 44 και 45 του Κανονισμού της Βουλής.
Ως αντικείμενο εργασιών της Επιτροπής ορίζεται η διατύπωση προτάσεων για τη διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου εγγυήσεων διαφάνειας στον Αθλητισμό, κυρίως στα θέματα χρήσεως αναβολικών και χρηματοδοτήσεων των δραστηριοτήτων του Αθλητισμού από πλευράς Ελληνικής Πολιτείας.
Η Επιτροπή αποτελέσθηκε από 13 μέλη και συγκεκριμένα από τους Βουλευτές Σοφία Βούλτεψη, Ιωάννη Ιωαννίδη, Κωνσταντίνο Κιλτίδη, Δημήτριο Κωνσταντάρα, Πέτρο Μαντούβαλο, Αναστάσιο Σπηλιόπουλο (Πρόεδρο της Επιτροπής), Αντώνιο Φούσα, Αθανάσιο Αλευρά, Μαρία Δαμανάκη, Δημήτριο Λιντζέρη (Αντιπρόεδρο της Επιτροπής), Θεοδώρα Τζάκρη, Παναγιώτη Κοσιώνη (Γραμματέα της Επιτροπής) και Φώτιο Κουβέλη.
Μετά τις από 2.11.2005 και 18.11.2005 αποφάσεις της Προέδρου της Βουλής, οι Βουλευτές Αθανάσιος Αλευράς και Πέτρος Μαντούβαλος αντικαταστάθηκαν από τους Βουλευτές Ανδρέα Λοβέρδο και Αναστάσιο Καρυπίδη, αντιστοίχως.
Η Επιτροπή πραγματοποίησε 16 συνεδριάσεις, κατά τις οποίες κλήθηκαν σε ακρόαση εκπρόσωποι της Πολιτείας, Πρόεδροι Επιστημονικών Οργανισμών και Αθλητικών Ομοσπονδιών, Ολυμπιονίκες, Ακαδημαϊκοί Καθηγητές και ειδικοί επιστήμονες, όπως εμφαίνεται, αναλυτικότερα, στο αντίστοιχο κεφάλαιο της Έκθεσης.
Οι εργασίες της Επιτροπής διήρκεσαν από 10 Φεβρουαρίου μέχρι 30 Νοεμβρίου 2005, ημερομηνία κατά την οποία κατετέθη στην Ολομέλεια της Βουλής η Έκθεση.
B. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΕ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΚΛΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΑΚΡΟΑΣΗ
1. Συνεδρίαση της 10ης Φεβρουαρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Προγραμματισμός του έργου της Επιτροπής.
2. Συνεδρίαση της 16ης Φεβρουαρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση από τον κ. Δημήτριο Κούβελα, Αναπληρωτή Καθηγητή Φαρμακολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την κυρία Δήμητρα Κουτσούκη, Πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντόπινγκ (Ε.Σ.ΚΑ.Ν) και Πρόεδρο του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών και τον κ. Ιωάννη Ψαρέλη, Ελεγκτή ντόπινγκ.
3. Συνεδρίαση της 1ης Μαρτίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση από τον κ. Κωνσταντίνο Τριανταφυλλίδη, καθηγητή της Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίοιυ Θεσσαλονίκης και τον κ. Αστέριο Δεληγιάννη, Πρόεδρο του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
4. Συνεδρίαση της 8ης Μαρτίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση από τον κ. Κωνσταντίνο Γεωργακόπουλο, Διευθυντή του Εργαστηρίου Ελέγχου Ντόπινγκ του Ο.Α.Κ.Α. και τον κ. Δημήτριο Παναγιωτόπουλο, Επίκουρο Καθηγητή Αθλητικού Δικαίου του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών.
5. Συνεδρίαση της 22ας Μαρτίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση από τον κ. Παναγιώτη Τσαρουχά, Υπεύθυνο της Υπηρεσίας Ελέγχου Ντόπινγκ του Ο.Α.Κ.Α. και τον κ. Βασίλειο Σεβαστή, Πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Γυμναστικών και Αθλητικών Σωματείων (Σ.Ε.Γ.Α.Σ.).
6. Συνεδρίαση της 30ης Μαρτίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση από τον κ. Δημήτριο Βαγιωνά, Πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.) και τον κ. Ιωάννη Σγουρό, Νομάρχη Αθηνών και Πρόεδρο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών.
7. Συνεδρίαση της 7ης Απριλίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση από τον κ. Βασίλειο Γκαγκάτση, Πρόεδρο της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (Ε.Π.Ο.), τον κ. Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, Πρόεδρο του Πανελληνίοιυ Συνδέσμου Αθλητικού Τύπου (Π.Σ.Α.Τ.) και την κυρία Νίκη Μπακογιάννη, Πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών.
8. Συνεδρίαση της 19ης Απριλίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης:
Ενημέρωση από τον κ. Μίνωα Κυριακού, Πρόεδρο της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.
9. Συνεδρίαση της 19ης Μαϊου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Ενημέρωση από τον κ. Κώστα Κουκοδήμο, Γενικό Γραμματέα Αθλητισμού και την κυρία Χαρά Σπηλιοπούλου, Καθηγήτρια Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
10. Συνεδρίαση της 16ης Ιουνίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Ενημέρωση από τον κ. Γεώργιο Λιάνη, Βουλευτή, πρώην Υφυπουργό Πολιτισμού και τον κ. Σταύρο Χάντζο, Ιατρό – Ειδικό Αθλητίατρο.
11. Συνεδρίαση της 21ης Ιουνίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Ενημέρωση από τον Υφυπουργό Πολιτισμού, κ. Γεώργιο Ορφανό.
12. Συνεδρίαση της 20ης Οκτωβρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Συζήτηση σχετικά με τη σύνταξη της Έκθεσης της Επιτροπής
13. Συνεδρίαση της 8ης Νοεμβρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Συνέχιση της συζήτησης σχετικά με τη σύνταξη της Έκθεσης της Επιτροπής
14. Συνεδρίαση της 15ης Νοεμβρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Συζήτηση σχετικά με τη σύνταξη της Έκθεσης της Επιτροπής
15. Συνεδρίαση της 28ης Νοεμβρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Ενημέρωση των μελών της Επιτροπής από εκπροσώπους του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών, σχετικά με τη διαφάνεια στον αθλητισμό και τα προνόμια, που παρέχονται στους αθλητές, που έχουν τιμηθεί με διακρίσεις.
16. Συνεδρίαση της 29ης Νοεμβρίου 2005
Θέμα ημερήσιας διάταξης :
Έγκριση του σχεδίου Έκθεσης της Επιτροπής.
Γ. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Οι μεγάλες διεθνείς επιτυχίες των Ελλήνων αθλητών, σε ατομικά, κυρίως, όμως, σε ομαδικά αγωνίσματα, αποδεικνύουν τις τεράστιες δυνατότητές τους, αλλά και τη σημασία της σοβαρής, της οργανωμένης και συλλογικής προσπάθειας στον αθλητισμό.
Οι επιτυχίες αυτές, δυστυχώς, συχνά αμαυρώνονται από φαινόμενα αδιαφάνειας, βίας στις αθλητικές διοργανώσεις και από περιστατικά ντόπινγκ αθλητών. Φαινόμενα που εκθέτουν τη χώρα μας διεθνώς, απομακρύνουν τους φιλάθλους, αλλά και τους σοβαρούς παράγοντες από το χώρο του αθλητισμού. Από φαινόμενα που αναιρούν και υπονομεύουν την αξία του αθλητισμού ως κοινωνικού αγαθού και ως εκπαιδευτικού εργαλείου, που διδάσκει τον υγιεινό τρόπο ζωής, το ομαδικό πνεύμα, τον αλληλοσεβασμό, τον τίμιο αγώνα, την πειθαρχία και την υπευθυνότητα. Ειδικότερα το ντόπινγκ, που θεωρείται ως η σημαντικότερη μορφή αδιαφάνειας, δεν ενοχοποιείται μόνο για την αλλοίωση της γνησιότητας των αθλητικών αποτελεσμάτων, αλλά κυρίως γιατί καταστρέφει την υγεία των αθλητών οδηγώντας τους ακόμη και στο θάνατο. Χρέος όλων μας, λοιπόν, είναι να θωρακίσουμε το ελληνικό αθλητικό οικοδόμημα με νέες θεσμικές παρεμβάσεις, προπάντων, όμως, με νέες αντιλήψεις που αφορούν:
Κατ’ αρχήν στην αξία της συμμετοχής και του «ευ αγωνίζεσθαι». Στην ορθολογική κατανομή, διαχείριση αλλά και στον αυστηρό έλεγχο των πόρων που διατίθενται. Έναν έλεγχο, που συχνά οι διοικούντες τις ομοσπονδίες, τα σωματεία και γενικότερα τον αθλητισμό, τον θέλουν, για γνωστούς σε όλους λόγους, προσχηματικό. Στην πιστή εφαρμογή των νόμων που θεσπίζονται. Στην καθιέρωση σταθερών κανόνων και αρχών που θα ισχύουν εφεξής για όλους χωρίς εκπτώσεις και εξαιρέσεις. Στην οργανωμένη προστασία της υγείας των αθλουμένων. Στην αποπομπή από το ελληνικό αθλητικό οικοδόμημα όλων όσων αποδεδειγμένα παρασιτοβιούν σε βάρος του με οποιαδήποτε ιδιότητα, συμπεριλαμβανομένων των ομοσπονδιών, αλλά και των σωματείων-«σφραγίδα».
Αυτές ακριβώς οι νέες θεσμικές παρεμβάσεις και αντιλήψεις για τον ελληνικό αθλητισμό θα πρέπει να έχουν ως θεμέλιο το μαζικό και τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, να φτάνουν στον ανταγωνιστικό αθλητισμό και στον πρωταθλητισμό και να αντιμετωπίζουν ρηξικέλευθα τα θέματα της επιχειρηματικότητας στον επαγγελματικό αθλητισμό. Να αναδεικνύουν και να επιβραβεύουν τον αθλητή ως το μεγάλο και μοναδικό πρωταγωνιστή, αλλά και το ρόλο όλων των άλλων παρενθέτων προσώπων στις πραγματικές τους διαστάσεις. Να κατατείνουν στην ανατροπή της κυριαρχούσας σήμερα άποψης ότι οι επιτυχίες και διακρίσεις των αθλητών μπορούν να κατακτώνται έναντι παντός τιμήματος, ακόμη και σε βάρος της ίδιας της ζωής τους, προκειμένου να βολεύονται και να θησαυρίζουν κάποιοι επιτήδειοι και να εξυπηρετούνται συγκεκριμένα συμφέροντα, αλλά και γνωστές σκοπιμότητες.
Στον αθλητισμό το κυρίως ζητούμενο πρέπει να είναι η συμμετοχή. Αυτό δεν σημαίνει ότι Πολιτεία και κοινωνία δεν οφείλουν να επιβραβεύουν όσους αθλητές ξεχωρίζουν και διακρίνονται στο εσωτερικό της χώρας και προπάντων διεθνώς. Η αντιμετώπιση των φαινομένων της αδιαφάνειας και του ντόπινγκ στον ελληνικό αθλητισμό θα πρέπει να γίνει μέσα από μια προσπάθεια καλά οργανωμένη, συνολική και αποτελεσματική. Από πολλούς, και κυρίως από αυτούς που δεν θέλουν να ξεβολευτούν, υποστηρίζεται η άποψη ότι ο διεθνής χαρακτήρας των φαινομένων αυτών δεν αφήνει πολλά περιθώρια για την εκρίζωσή τους και ότι οι μεγάλες επιτυχίες και τα ρεκόρ των αθλητών διεθνώς κατακτώνται μόνο με τη χρήση αθέμιτων μέσων και απαγορευμένων ουσιών. Οι απόψεις αυτές είναι επικίνδυνες και δεν μπορούν να αφορούν στη χώρα που γέννησε και δίδαξε τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Στη χώρα που μόλις πρόσφατα πραγματοποίησε τους πλέον άρτιους και ασφαλείς Ολυμπιακούς Αγώνες, που έγιναν ποτέ. Ακόμη, στη χώρα που οι αθλητές της διέπρεψαν στους τελευταίους, αλλά και σε παλαιότερους Ολυμπιακούς Αγώνες, σε Παγκόσμιες και σε Πανευρωπαϊκές αθλητικές διοργανώσεις, κάνοντας τους Έλληνες, ανά την υφήλιο, περήφανους.
Η γνωστή θλιβερή υπόθεση με τους δύο πρωταθλητές μας και τον προπονητή τους την παραμονή της τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας μας πλήγωσε μας έμαθε πολλά. Αποδείχθηκε πως όλοι γνώριζαν ή έστω βασίμως υποπτεύονταν, όμως, προσπαθούσαν στο όνομα του κακώς νοούμενου εθνικού συμφέροντος, αλλά και στο όνομα άλλων συμφερόντων να το κρύψουν. Ακόμη και όταν τα διεθνή Μ.Μ.Ε. επανέφεραν το θέμα στο προσκήνιο εμείς ανακαλύπταμε συνωμοσίες, ξένους δάκτυλους και ύποπτα συμφέροντα. Όλα αυτά για να υπερασπιστούμε την εθνική μας αμεριμνησία και την υπόληψή του Έθνους, στο οποίο οι φερόμενοι ως πρωταγωνιστές προσέφεραν ένα μύθο που δεν έπρεπε να γκρεμιστεί. Τα μέλη της Διακομματικής Επιτροπής πιστεύουν και εύχονται η απόφαση του Διεθνούς Αθλητικού Δικαστηρίου να αποδώσει πάλλευκους τους δύο πρωταθλητές μας, αλλά και ότι οι ευθύνες, όλων όσων συνέπραξαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην υπόθεση αυτή, είναι βαρύτατες.
2. ΠΕΡΙ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΓΕΝΙΚΑ
Το θέμα του ντόπινγκ στον αθλητισμό δεν λείπει από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Έτσι τα φώτα της δημοσιότητας μένουν συνεχώς στραμμένα πάνω του. Η δημοσιότητα αυτή δεν αποκαλύπτει απλώς την εξάπλωση του φαινομένου, στο σύγχρονο αθλητισμό, αλλά ταυτόχρονα καταδεικνύει, αν και μόνο έμμεσα, την πολυπλοκότητα και το δυναμικό χαρακτήρα του προβλήματος. Η ταχύτητα με την οποία υιοθετούνται νέες φαρμακευτικές ουσίες, το πλήθος των αθλημάτων που επηρεάζονται και ο αριθμός των χωρών στις οποίες εμφανίζεται το ντόπινγκ, όλα μαρτυρούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αθλητικοί οργανισμοί, οι Κυβερνήσεις κ.λπ. που προσπαθούν να αναπτύξουν μια ενιαία πολιτική αντιμετώπισης του προβλήματος.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια, εκπροσωπούν το σύγχρονο αθλητισμό. Τα εκατομμύρια των αθλητών και τα δισεκατομμύρια των τηλεθεατών που τους παρακολουθούν μαρτυρούν το μεγάλο κύρος και τη δημοσιότητα του αθλητισμού και μας δίνουν μια ιδέα της επιρροής του στην κοινή φαντασία. Προσφέρουν μια πλούσια σειρά από εικόνες θριάμβου και απόγνωσης, απρόβλεπτης επιτυχίας και απροσδόκητης αποτυχίας, συναρπαστικής καλής τύχης και τρομακτικής αποτυχίας. Η ίδια κλίμακα εικόνων και συναισθημάτων μπορεί να διαπιστωθεί σε οποιαδήποτε μεγάλη διεθνή αθλητική συνάντηση, όπως είναι οι Παραολυμπιακοί και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, τα διάφορα Παγκόσμια και Πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα κ.λπ. Έτσι πέρα από όσους αθλούνται υπάρχει η ευρύτητα και η ένταση του κοινού στα αθλητικά δρώμενα, αλλά και η ικανότητα του αθλητισμού να αφυπνίζει ένα εκπληκτικό πάθος στη σύγχρονη κοινωνία. Όλα αυτά με τη συνδρομή των Μ.Μ.Ε. και το ολοένα αυξανόμενο κρατικό ενδιαφέρον. Εάν, λοιπόν, ο αθλητισμός έχει κάτι να συνεισφέρει στην ηθική ανάπτυξη της κοινωνίας αυτό είναι η εμμονή σε μια αισιόδοξη άποψη για την ανθρώπινη φύση και η πίστη ότι ο αθλητισμός και τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα μπορούν να καταδείξουν τη βιωσιμότητα των υψηλότερων ηθικών προτύπων στις σύγχρονες περίπλοκες κοινωνίες. Αυτή ακριβώς η συνεισφορά του αθλητισμού ως κοινωνικού αγαθού που συμβάλει στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης, της υγιείας και της ποιότητας της ζωής των πολιτών, τελικά ακυρώνεται από τα όποια φαινόμενα αδιαφάνειας. Είναι προφανές ότι η αδιαφάνεια στον αθλητισμό δεν αφορά μόνο στο ντόπιγκ, που ως γνωστό αλλοιώνει τη γνησιότητα του αποτελέσματος και την προσπάθεια των αθλητών, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία τους, ερχόμενο σε αντίθεση με τις αρχές του Ολυμπισμού, του ευ αγωνίζεσθαι και της ιατρικής ηθικής. Αφορά εξ’ ίσου σημαντικά και στον τρόπο χρηματοδότησης του συστήματος και ειδικότερα στα ισχυρά οικονομικά και όχι μόνο κίνητρα που υπάρχουν για όσους επιτυγχάνουν μεγάλες επιδόσεις και διακρίσεις.
Η αντιμετώπιση του ντόπινγκ γίνεται δυσκολότερη εξ’ αιτίας των διεθνών διαστάσεων που έχει λάβει το πρόβλημα, λόγω της μεγάλης διάδοσης και της πολυπλοκότητάς του, αλλά και από την ανάμειξη πολλών παραγόντων μέσα και έξω από τον αθλητισμό.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη Συνθήκη της αλλά και μέσω κορυφαίων οργάνων της όπως η Σύνοδος Κορυφής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υπογραμμίσει την αξία του αθλητισμού και την ανάγκη αντιμετώπισης του προβλήματος του ντόπινγκ σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Ενώ η συνεργασία της Ε.Ε. με φορείς όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (Δ.Ο.Ε.), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ (WADA), η UNESCO, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) και η INTERPOL, επιβεβαιώνει το μέγεθός του.
Η Ελλάδα παρακολούθησε την εξέλιξη του φαινομένου με μεγάλη καθυστέρηση και με προκλητική αδιαφορία, παρά το γεγονός ότι θεωρείται, από ετών, κέντρο διακίνησης των φαρμακοδιεγερτικών ουσιών κυρίως λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του trafficking, των γνωστών αδυναμιών του συστήματος παρακολούθησης της παραγωγής, εμπορίας και διακίνησης αυτών των ουσιών, αλλά και του ανεξέλεγκτου τρόπου λειτουργίας των γυμναστηρίων όπου κατά κύριο λόγο διακινούνται ελεύθερα οι ουσίες αυτές αλλά και τα συμπληρώματα διατροφής, αρκετά των οποίων εμπεριέχουν απαγορευμένες φαρμακοδιεγερτικές ουσίες. Όλα αυτά παρά το ότι το 2004 είχε αναλάβει τη βαρύτατη ευθύνη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, γεγονός το οποίο θα έπρεπε να αφυπνίσει όλους του καθ’ ύλην αρμόδιους.
3. ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Η σχέση του κράτους με τον αθλητισμό είναι φαινόμενο παλιό. Τόσο παλιό όσο και ο ίδιος ο οργανωμένος αθλητισμός. Δεν είναι κάτι που αφορούσε μόνο τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Από παλιά το πάθος για τον αθλητισμό και τη νίκη αξιοποιούνταν για σκοπούς που είναι υπό την ευρεία έννοια πολιτικοί. Ήταν και είναι η επιθυμία των ηγετών να αποκτήσουν γόητρο συναναστρεφόμενοι μεγάλους αθλητές, κάτι που οδηγεί σε προσπάθεια να αποκτήσουν με κάθε τρόπο κορυφαίους αθλητές. Ήταν και είναι η στρατολόγηση κορυφαίων αθλητών για πολιτικούς σκοπούς. Οι περισσότερες Κυβερνήσεις εκτός από περιστασιακές παρεμβάσεις στον αθλητισμό ασχολούνται πιο πολύ με το σχολικό αθλητισμό ως μέρος μιας ευρύτερης αθλητικής στρατηγικής. Μόνο σχετικά πρόσφατα οι κυβερνήσεις ενσωμάτωσαν τη χρηματοδότηση του αθλητισμού και της ψυχαγωγίας σε μια ευρύτερη έννοια του ρόλου του κράτους και ως σημαντικού μέρους της ποιότητας της ζωής. Ουσιαστική παρέμβαση του κράτους στον αθλητισμό έχουμε στην τελευταία 50ετία. Μέχρι τότε η παρέμβαση αυτή ήταν αποσπασματική και αφορούσε κυρίως: α) στην προσπάθειά του να χρησιμοποιήσει τον αθλητισμό ως μέσο κοινωνικής ολοκλήρωσης, β) στον έλεγχο όψεων του αθλητισμού ή στον έλεγχο δραστηριοτήτων που συνδέονται με τον αθλητισμό, όπως ο τζόγος κ.λπ., γ) στην ανάπτυξη της πολιτικής για τον αθλητισμό και το σποραδικό ενδιαφέρον για τα οφέλη που έχουν στην υγεία η ψυχαγωγία και η άθληση, δ) στην αντιμετώπιση του περιορισμένου ενδιαφέροντος για στράτευση, ε) στη χρήση των διεθνών αθλητικών επιτυχιών, χωρίς οικονομικό κόστος, για τη βελτίωση του γοήτρου μιας χώρας κ.λπ..
Σ’ αυτό ακριβώς το λόγο οφείλεται και το γεγονός ότι πολλές Κυβερνήσεις αισθάνονται τον πειρασμό να επιτρέψουν, στη χειρότερη περίπτωση, τη χρήση φαρμακοδιεγερτικών ουσιών ή στην καλύτερη περίπτωση, να την ανεχθούν. Η περίπτωση της Πρώην Ανατολικής Γερμανίας και της Ρωσίας στις αρχές της δεκαετίας του 60’ με τις εντυπωσιακές επιτυχίες έθεσαν σε αμφισβήτηση τους βολικούς και φιλάρεσκους ισχυρισμούς περί αθλητικής υπεροχής της Δύσης. Όμως και οι ΗΠΑ έχουν να επιδείξουν μια μακρά ιστορία χρησιμοποίησης του αθλητισμού από το κράτος για σκοπούς διπλωματικούς. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία χρησιμοποιούσαν για πολλά χρόνια τον αθλητισμό ως υποκατάστατο του ιδεολογικού τους ανταγωνισμού.
Ένας τελευταίος λόγος, για το εύρος των κινήτρων που ωθούν ένα κράτος να παρεμβαίνει στον αθλητισμό αφορά στη συνεισφορά που μπορεί να έχει ο αθλητισμός στην οικονομική ανάπτυξη. Πιο πρόσφατα πολλές κυβερνήσεις είδαν τις επιδόσεις στον αθλητισμό ως συνεισφορά στην τοπική και στη διεθνή οικονομία, ενώ τα μεγάλα ανοιχτά και κλειστά γήπεδα θεωρούνται και ως τεκμήριο πλούτου. Παράλληλα με την αντίληψη που κερδίζει συνεχώς έδαφος, ότι η φιλοξενία μεγάλων αθλητικών συναντήσεων δεν είναι πλέον οικονομικό βάρος, έχει αναπτυχθεί η αντίληψη ότι η πιθανότητα να ανατεθούν σε μια χώρα μεγάλες αθλητικές συναντήσεις είναι μεγαλύτερη, εάν η χώρα αυτή έχει μεγαλύτερες επιτυχίες στον αθλητισμό.
Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος είναι ότι η κατασκευή μεγάλων αθλητικών εγκαταστάσεων που πολλές φορές χαρακτηρίζονται από υπερβολές και η ανάληψη μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων, από χώρες μικρές και αναπτυσσόμενες με μεγάλα οικονομικά προβλήματα, με συνέπεια τα επιδεινώνονται τα προβλήματα αυτά. Η περίπτωση της χώρας μας είναι χαρακτηριστική. Αυτό δε σημαίνει ότι οι χώρες αυτές δεν πρέπει να αναλαμβάνουν μεγάλες διοργανώσεις. Όμως, όταν τις αναλαμβάνουν οφείλουν, να είναι προσεκτικές και να αποφεύγουν τις υπερβολές. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας η Ελλάδα δεν επένδυσε μόνο στην επιτυχία τους από πλευράς υποδομών, οργάνωσης και ασφάλειας. Επένδυσε ορθώς και στις επιτυχίες των αθλητών της. Το κρίσιμο ερώτημα ως προς το θέμα αυτό, είναι αν και κατά πόσο επένδυσε σωστά. Η παράνομη και επιλεκτική χρηματοδότηση συγκεκριμένων πρωταθλητών, αλλά και των προπονητών τους, από κρατικούς φορείς και οργανισμούς πείθει για το ακριβώς αντίθετο.
Όλα τα παραπάνω και με δεδομένες τις διαστάσεις του ντόπινγκ παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, αναπόφευκτα οδηγούν στο καίριο ερώτημα. Τι είδους αθλητισμό θέλουμε;
4. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑ
Την ένταση του ενδιαφέροντος και την εμπλοκή του κράτους στον αθλητισμό συναγωνίζεται μόνο η παράλληλη εισβολή στον αθλητισμό των επιχειρήσεων, εξέλιξη που αποφέρει κέρδη που δημιουργεί όμως και προβλήματα. Η ολοένα αυξανόμενη ανάμειξη των ΜΜΕ στον αθλητισμό απεικονίζει καλύτερα την όλο και μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση του αθλητισμού. Στα τελευταία χρόνια η σχέση αθλητισμού – Μ.Μ.Ε. απέκτησε τα χαρακτηριστικά της αλληλοεξάρτησης ή της συμβίωσης με τη συμβολή των νέων τεχνολογιών, της δορυφορικής τηλεόρασης, του μάρκετιγκ κ.λπ.. Η σχέση αθλητισμού και επιχειρήσεων αποδεικνύεται και από τις χορηγίες σε αθλητές, συλλόγους και ομοσπονδίες. Οι χορηγοί προτιμούν κυρίως τους σπρίντερς και τους άνδρες από τις γυναίκες. Στις φτωχότερες χώρες οι αθλητές χρηματοδοτούνται από τους πενιχρούς προϋπολογισμούς της Ολυμπιακής Αλληλεγγύης ή τις μεγάλες ομοσπονδίες, όπως π.χ. Ι.Α.Α.F. ή μέσω αθλητικών υποτροφιών. Αντιθέτως τα ποσά που διατίθενται για τον έλεγχο του ντόπινγκ είναι συγκριτικά ελάχιστα. Όμως και οι σύλλογοι, αλλά και οι εθνικές ομοσπονδίες είναι απρόθυμοι να συνεργαστούν για να μη χάσουν τα οικονομικά τους οφέλη. Αυτό συμβαίνει κατά κύριο λόγο στις ΗΠΑ όπου η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού είναι πλήρης. Μια άλλη συνέπεια του χρήματος που ρέει σε ορισμένα αθλήματα είναι ότι οι αθλητές, οι προπονητές και οι μάνατζέρ τους αγωνίζονται σκληρά για να αποκρούσουν κάθε απειλή εναντίον του εισοδήματός τους από τον αθλητισμό, ενώ υπάρχει ακόμη και το υψηλό νομικό κόστος για την υπεράσπιση των εμπλεκομένων σε υποθέσεις ντόπινγκ.
Στη χώρα μας η σχέση αθλητισμού, επιχειρήσεων και χρήματος εντάθηκε κατά τα τελευταία χρόνια επικίνδυνα και ανεξέλεγκτα με συνέπειες οδυνηρές. Η σχέση αυτή δεν αφορά μόνο τις ομοσπονδίες και τα σωματεία αλλά τους αθλητές και τους προπονητές τους. Στο πρόσφατο παρελθόν η σύμβαση της Ε.Π.Α.Ε. για τη συνδρομητική μετάδοση των ποδοσφαιρικών αγώνων παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις τελικά κατέστρεψε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Ενώ οι υπέρογκες χορηγίες σε συγκεκριμένους αθλητές σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα, κυρίως οικονομικά και όχι μόνο προνόμια που είχαν δοθεί νόμιμα και παράνομα από την πολιτεία κ.λπ. οδήγησαν στη διαμόρφωση γενικότερα ενός καθεστώτος πλεονεξίας, αλλά και ασυδοσίας. Οι πρόσφατες περιπτώσεις γνωστών πρωταθλητών και των προπονητών τους είναι χαρακτηριστικές. Το τραγελαφικό της υπόθεσης αυτής είναι ότι το σημαντικότερο μέρος των χορηγιών προέρχονταν από φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ενώ την ίδια ακριβώς στιγμή η πολιτεία κατέφευγε παρανόμως σε μεθοδεύσεις οικονομικής ενίσχυσής τους μέσω «σωματείων σφραγίδα», παρακάμπτοντας τις ομοσπονδίες και τα σωματεία στα οποία ανήκαν, παρά το ότι οι ενισχύσεις αυτές δίνονταν με πρόσχημα την αντιμετώπιση των αυξημένων προπονητικών τους αναγκών. Τα επιχειρήματα ότι όλες αυτές οι επιπρόσθετες και επιλεκτικές ενισχύσεις, πέραν των προβλεπόμενων και νομίμων, αποτελούν συνήθη πρακτική ή ότι έχουν σχέση με το γεγονός ότι οι αθλητές αυτοί και οι προπονητές τους βρίσκονταν σε περίοδο Ολυμπιακής προετοιμασίας, δεν πείθουν κανένα. Τέτοιες πρακτικές αναμφίβολα οδηγούσαν σε εκμαυλισμό αλλά και σε αποθράσυνση τους αποδέκτες αυτών των ενισχύσεων, οι οποίοι κατέφευγαν σε κάθε μέσο προκειμένου να διασφαλίσουν αλλά και να αυξήσουν τις προς αυτούς παροχές, νόμιμες ή παράνομες. Το κρίσιμο ερώτημα είναι: Ποιος ήταν ο ρόλος και η συμμετοχή των ομοσπονδιών απέναντι σ’ αυτές τις πρακτικές, γιατί σιωπούσαν και γιατί τις συγκάλυπταν;
5. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΟΞΑ
Η εντατικοποίηση του κρατικού και εμπορικού ενδιαφέροντος για τον αθλητισμό, αύξησε τις πιέσεις προς τους αθλητές για υψηλές επιδόσεις. Υπάρχει ακόμα και η αύξηση της λατρείας του σώματος. Γενικά υπάρχει η αντίληψη ότι η συμμετοχή στον αθλητισμό σχετίζεται με την υγεία και την καλή φυσική κατάσταση του ατόμου. Σ’ αυτή την ασαφή εξίσωση υπάρχουν αξιοσημείωτοι περιορισμοί. Στους άνδρες η ανάπτυξη μιας ιδανικής εξωτερικής εμφάνισης είναι έκφραση δύναμης και αυτοπεποίθησης. Αυτό εκτός από την ενόργανη γυμναστική, εξασφαλίζεται και με τη λήψη απαγορευμένων ουσιών και κυρίως αναβολικών. Η ύπαρξη χρηστών αναβολικών που λαμβάνονται για λόγους ματαιοδοξίας και τόνωσης της αυτοεκτίμησής τους και όχι για να κερδίσουν έναν αγώνα, μπορεί να θεωρηθεί μια ακόμη συνέπεια της διάδοσης της χρήσης διάφορων φαρμακοδιεγερτικών ουσιών στον αθλητισμό. Στις ουσίες αυτές εντάσσονται και τα συμπληρώματα διατροφής. Από τη στιγμή που οι αθλητές γίνονται επαγγελματίες, παίρνουν πολλά φάρμακα σε δισκία, ενέσεις, ποτά, βότανα κ.λπ. από ερασιτέχνες και επαγγελματίες προπονητές, γιατρούς και εκπαιδευτές για τον πόνο, την τόνωση, για χαλάρωση, για μείωση του άγχους, για αύξηση των επιδόσεων κ.λπ..
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η έκπληξη που νιώθουν οι θαυμαστές του αθλητισμού κάθε φορά που αποκαλύπτεται ένα σκάνδαλο του ντόπινγκ, δεν είναι απλά η αντίδραση σε άλλο ένα παράδειγμα υποκριτικής συμπεριφοράς. Είναι ένα αίσθημα προσωπικής εξαπάτησης. Τα προσωπικά αισθήματα που έχει προκαλέσει μια μεγάλη αθλητική επίδοση, προδίδονται δημοσίως. Η άποψη αυτή αναμφίβολα αδικεί την πλειοψηφία των αθλητών που δεν ενδίδουν στη φαρμακοδιέγερση. Οι θέσεις των κυβερνήσεων σε ό,τι αφορά τη φαρμακοδιέγερση είναι συχνά διφορούμενες, ενώ τα οικονομικά και εμπορικά συμφέροντα είναι πρόθυμα να αγνοήσουν το θέμα.
6. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ
Ο όρος ντόπινγκ προέρχεται από τη λέξη «dop» που σημαίνει απόσταγμα φυτικής προέλευσης με διεγερτικές ιδιότητες, το οποίο χρησιμοποιούνταν από ιθαγενείς στη Νοτιοανατολική Αφρική. Ο όρος ντόπινγκ εμφανίστηκε πρώτη φορά σε αγγλικό λεξικό για να δηλώσει τη χορήγηση μείγματος ναρκωτικών ουσιών σε άλογα προκειμένου να έχουν καλύτερη απόδοση. Το 1963 η Ειδική Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης, όρισε ως ντόπινγκ, τη χορήγηση ή χρήση από έναν αγωνιζόμενο κάθε είδους ουσίας που είναι ξένη προς το σώμα του ή κάθε φυσιολογική ουσία σε μη φυσιολογική ποσότητα ή με μη φυσιολογικό τρόπο λήψης, με μόνο σκοπό την τεχνητή βελτίωση της σωματικής ικανότητας στον αθλητισμό. Σύμφωνα με έναν απλό ορισμό, «ντόπινγκ» είναι οποιαδήποτε ενέργεια που μεταβάλλει με οποιοδήποτε μέσο την αγωνιστική διάθεση του αθλητή». Στην ελληνική αθλητική νομοθεσία αναφέρονται οι όροι «φαρμακοδιέγερση» και «τεχνητή μεταβολή της φυσικής αγωνιστικής ικανότητας» που περιλαμβάνουν και το ψυχολογικό ντόπινγκ.
Σύμφωνα με το άρθρο 128 Β’ του ν. 3057/02, ντόπινγκ είναι η χορήγηση σε αθλητή ή η χρήση από αυτόν ενός απαγορευμένου μέσου, καθώς, επίσης, και η ύπαρξη στο σώμα του είτε του απαγορευμένου μέσου είτε των αποδείξεων της χρήσης ενός τέτοιου μέσου. Ο ορισμός του ντόπινγκ σύμφωνα με το Ν. 3057/2002 είναι:
«ΑΡΘΡΟ 128Α»
Ντόπινγκ
Το ντόπινγκ αλλοιώνει τη γνησιότητα του αποτελέσματος και της προσπάθειας των αθλητών, θέτει σε κίνδυνο την υγεία των αθλητών και ιδίως των ανηλίκων, είναι αντίθετο με τις θεμελιώδεις αρχές του Ολυμπισμού, του ευ αγωνίζεσθαι και της ιατρικής ηθικής και απαγορεύεται».
«ΑΡΘΡΟ 128Β»
Έννοια όρων
Κατά την έννοια του παρόντος νόμου:
Α) Ντόπινγκ είναι η χορήγηση σε αθλητή ή η χρήση από αυτόν ενός απαγορευμένου μέσου, καθώς επίσης και η ύπαρξη στο σώμα του είτε απαγορευμένου μέσου, είτε των αποδείξεων της χρήσης ενός τέτοιου μέσου.
Β) Χρήση είναι η με οποιονδήποτε τρόπο λήψη από αθλητή και εισαγωγή στον οργανισμό του απαγορευμένης ουσίας, ιδίως με κατάποση ή με ένεση, καθώς και η με οποιονδήποτε τρόπο εφαρμογή από αυτόν απαγορευμένης μεθόδου.
Γ) Χορήγηση η με οποιονδήποτε τρόπο δόση, παροχή ή μεταβίβαση στον αθλητή απαγορευμένης ουσίας ή η εφαρμογή σε αυτόν απαγορευμένης μεθόδου ανεξάρτητα εάν τελικά έγινε χρήση της.
Δ) Απαγορευμένο μέσο είναι κάθε ουσία, κάθε βιολογικό ή βιοτεχνολογικό υλικό και κάθε μέθοδος που έχει τη δυνατότητα είτε να μεταβάλει τεχνητά την αγωνιστική διάθεση, ικανότητα ή απόδοση ενός αθλητή, είτε να συγκαλύψει μια τέτοια μεταβολή και περιλαμβάνεται στις ουσίες ή στις μεθόδους που απαγορεύονται από τον παρόντα νόμο ή την κοινή απόφαση που εκδίδεται κατ’ άρθρο 128Γ. Επίσης,
– Σχετική ουσία είναι οποιαδήποτε ουσία έχει φαρμακολογική δράση ή χημική δομή παρόμοια με απαγορευμένη ουσία.
– Βιολογικό ντόπινγκ είναι η χορήγηση ή η χρήση αίματος ή ερυθρών κυττάρων ή σχετικών παραγώγων αίματος, εφόσον ο αθλητής συνεχίζει να μετέχει σε αγώνες ή να προπονείται είτε σε κατάσταση ελαττωμένου όγκου αίματος είτε όχι, ανεξάρτητα από το εάν αφαιρέθηκε από αυτόν προηγουμένως ποσότητα αίματος ή η χορήγηση ή χρήση άλλων κυττάρων ή ιστών.
-Ουσίες παραλλαγής οι παράγοντες συγκάλυψης (μάσκα) είναι οι απαγορευμένες ουσίες και μέθοδοι που χρησιμοποιούνται, με σκοπό να παραλλαχθεί, να αλλοιωθεί ή να εμποδιστεί η ακεραιότητα και η αξιοπιστία του δείγματος, ή η ανίχνευση ουσιών στο δείγμα.
– Φαρμακευτική, χημική, γενετική ή φυσική παραποίηση: είναι η χορήγηση ή η χρήση ουσιών, μεθόδων ή ουσιών παραλλαγής, οι οποίες είναι ικανές να αλλοιώσουν ή να εμποδίσουν την ακεραιότητα και την αξιοπιστία του δείγματος. Στα ανωτέρω περιλαμβάνεται και ο καθετηριασμός, η αντικατάσταση των ούρων καθώς επίσης και η αναστολή της απέκκρισης αυτών.
Ε) Ντόπινγκ ίππου είναι η χορήγηση ή η χρησιμοποίηση σε ίππο που αγωνίζεται σε ιππικούς αγώνες ή ιπποδρομίες κάθε απαγορευμένου μέσου ή ηλεκτροδιέγερσης που είναι ικανό να διεγείρει ή να κάμψει της σωματικές του δυνάμεις ή να επιφέρει τεχνητή μεταβολή της φυσικής αγωνιστικής του ικανότητας και απόδοσης.
Στ) Συντελεστής είναι κάθε συναθλητής, προπονητής, εκπαιδευτής, αθλητικός παράγοντας, ιατρός ή παραϊατρικό προσωπικό, που συνεργάζεται, εργάζεται με αθλητές ή προετοιμάζει ή θεραπεύει αθλητές.
Ζ) Δείγμα είναι βιολογικός ιστός ή βιολογικά υγρά, που έχουν συλλέγει κατά τη διαδικασία που προβλέπεται από τον παρόντα νόμο, τις κανονιστικές πράξεις που εκδόθηκαν σε εκτέλεση του και τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας και προορίζονται για έλεγχο ντόπινγκ αθλητή ή ίππου.
Θ) Θετικό αποτέλεσμα είναι το αποτέλεσμα που προκύπτει από ανάλυση δείγματος από αναγνωρισμένο κατά τον παρόντα νόμο εργαστήριο ελέγχου ντόπινγκ και βεβαιώνει την ύπαρξη στο δείγμα είτε απαγορευμένου μέσου είτε των αποδείξεων της χρήσης ενός τέτοιου μέσου.
Ι) Απαγορευμένες δραστηριότητες είναι χωρίς προηγούμενη άδεια της αρμόδιας αρχής και προκειμένου να χορηγηθούν ή να χρησιμοποιηθούν απαγορευμένα μέσα:
Ια) Η διακίνηση, εμπορία, μεταφορά, εισαγωγή, εξαγωγή, διαμετακόμιση, διανομή, μεσιτεία, πώληση, αποδοχή, κατοχή, αποθήκευση, προμήθεια, προσφορά και η διάθεση με ή χωρίς αντάλλαγμα απαγορευμένων μέσων.
Ιβ) Η κατασκευή, εκχύλιση, τροποποίηση, παρασκευή απαγορευμένων μέσων καθώς και η έκδοση ιατρικών συνταγών για τα μέσα αυτά χωρίς πραγματική και συγκεκριμένη ιατρική ένδειξη.
Ιγ) Η χρηματοδότηση ή μεσολάβηση για χρηματοδότηση απαγορευμένων ουσιών, η παρακίνηση με οποιοδήποτε τρόπο κατανάλωσης ή χρήσης τέτοιων ουσιών ή η προσφορά μέσων για προμήθεια η κατανάλωση τέτοιων ουσιών».
«ΑΡΘΡΟ 128Γ»
Τα απαγορευμένα μέσα
1. Απαγορευμένα μέσα είναι τα εξής:
Α). Απαγορευμένες ουσίες:
α. Κατηγορίες ουσιών που απαγορεύονται σε κάθε περίπτωση:
1. Διεγερτικά
2. Ναρκωτικά
3. Αναβολικά
4. Διουρητικά
5. Πεπτιδικές ορμόνες, μιμητικά και συναφείς με αυτές ουσίες.
Με την υπουργική απόφαση που αναγράφεται στην παράγραφο 2 του παρόντος μπορεί ορισμένες από τις ουσίες αυτές να απαγορεύονται μόνο αν υπερβαίνουν ορισμένη ποσοτική συγκέντρωση.
β. Κατηγορίες ουσιών που απαγορεύονται ανάλογα με το άθλημα ή την ποσοτική συγκέντρωση:
1. Αλκοόλη
2. Κανναβινοειδή
3. Τοπικά Αναισθητικά
4. Κορτικοστεροειδή
5. β – αναστολείς
Β) Απαγορευμένες μέθοδοι.
α. Ντόπινγκ αίματος ή άλλων κυττάρων ή ιστών
β. Χορήγηση τεχνητών φορέων οξυγόνου ή ουσιών που διογκώνουν το πλάσμα
γ. Φαρμακολογική, χημική, φυσική ή γενετική παραποίηση
Γ) Όσες άλλες ουσίες, ή μέθοδοι περιλαμβάνονται κάθε φορά στην κοινή απόφαση της επόμενης παραγράφου.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Πρόνοιας και Πολιτισμού, που εκδίδεται τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος, καθορίζονται οι απαγορευμένες ουσίες ή μέθοδοι κατά την έννοια του άρθρου 128 Β του παρόντος νόμου, ύστερα από γνώμη του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντόπινγκ του άρθρου 128 ΣΤ του παρόντος. Η απόφαση αυτή εναρμονίζεται υποχρεωτικά με τους καταλόγους απαγορευμένων μέσων που εκδίδει κάθε φορά η Δ.Ο.Ε., ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ (Π.Ο.Α.) και η αρμόδια Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης κατά του Ντόπινγκ (ν. 2371/1996). Ο κατάλογος των απαγορευμένων μέσων που περιλαμβάνεται σε αυτή την απόφαση είναι κοινός για όλα τα αθλήματα και για όλους τους κλάδους άθλησης, εκτός εάν στην απόφαση ορίζεται ρητά το αντίθετο».
7. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ
Είναι κοινοτυπία να ισχυριστεί κανείς ότι το ντόπινγκ μαζί με άλλες μορφές εξάρτησης είναι κάτι νέο. Όσοι έχουν την τάση να ονειρεύονται έναν αρχαίο αθλητικό κόσμο, όπου κυριαρχούσαν η ευγένεια του πνεύματος και η αγνότητα της καρδιάς, σφάλουν. Η μακρά ιστορία του ντόπινγκ, θα έπρεπε να κάνει τους υπεύθυνους προσεκτικούς, αντί να τους οδηγεί σε λύσεις εύκολες. Οι σημερινές διαστάσεις του προβλήματος, απαιτούν επινοητικότητα, επιμονή και συνεργασία.
Στον 3ο π.χ. αιώνα οι Έλληνες αθλητές έπαιρναν ποικιλίες μανιταριών και ξηρά σύκα για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους, ενώ οι Ρωμαίοι μονομάχοι έπαιρναν διεγερτικά για να καταπολεμήσουν την κόπωση. Στο 19ο αιώνα, υπάρχουν αναφορές για αθλητές που χρησιμοποιούσαν στρυχνίνη, νιτρογλυκερίνη, αλκοόλ, καφεΐνη κ.λπ. για βελτίωση των επιδόσεών τους. Στον 20ο αιώνα, το 1904 στο Μαραθώνιο του Σαιν Λούις, αθλητής κατέρρευσε από κοκτέιλ στρυχνίνης και κονιάκ. Η συστηματοποιημένη φαρμακοδιέγερση αρχίζει στην περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, για λόγους πειραματικούς σε στρατιώτες με τη χορήγηση, κυρίως, αμφεταμινών και στεροειδών αναβολικών. Μεταπολεμικά, κυριαρχούν οι αμφεταμίνες. Για πολλά χρόνια οι αμφεταμίνες θεωρούνταν ως «κοινωνικά ναρκωτικά», ενώ στη δεκαετία του ΄70 εισδύουν και στο χώρο του ποδοσφαίρου. Στην πορεία χρησιμοποιούνται η εφεδρίνη, η ψευτοεφεδρίνη κ.λπ. που μιμούνται τις αμφεταμίνες.
Σε ό,τι αφορά στα αναβολικά στεροειδή, η χρήση τους σε αθλητές εντοπίζεται στις αρχές της δεκαετία του ΄50. Οι πρώτες αναφορές έρχονται από τη Σοβιετική Ένωση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι (1952). Οι μεγάλες επιτυχίες των Ρώσων αθλητών παρέσυραν λόγω του ψυχρού πολέμου και τους Αμερικάνους. Το αναβολικό που κυριαρχεί στην περίοδο αυτή είναι η τεστοστερόνη, που όμως, προκαλούσε σοβαρές επιπτώσεις. Για το λόγο αυτό αργότερα αντικαθιστάται από το Dianabol που είχε λιγότερες παρενέργειες. Το στεροειδές αυτό καθιερώθηκε στις ΗΠΑ και αργότερα στην Ευρώπη χορηγούμενο αρχικά στους αρσιβαρίστες και αργότερα στους ρίπτες και στους κολυμβητές.
Τα πρώτα αξιόπιστα τεστ για τον έλεγχο των αναβολικών αναπτύχθηκαν το 1976. Τα τεστ αυτά εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου. Το 1980 στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, που χαρακτηρίστηκαν ως «τοξικομανείς Ολυμπιακοί ή χημικοί αγώνες», ελέχθη ότι αρκετοί ολυμπιονίκες έκαναν χρήση φαρμακοδιεγερτικών ουσιών. Παρά ταύτα, όλοι οι έλεγχοι που έγιναν, ήταν αρνητικοί. Τότε οι αξιωματούχοι της χώρας αυτής διαβεβαίωναν τότε ότι κανένα σκάνδαλο από ουσίες δεν θα κηλίδωνε το Σοβιετικό οργανωτικό θρίαμβο. Όμως, στα ίδια δείγματα που ελέγχθησαν μερικά χρόνια αργότερα από τη Δ.Ο.Ε., διαπιστώθηκε σε σημαντικό βαθμό ντόπινγκ. Στο τέλος της δεκαετίας του ΄80 από ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν σε 18 εξουσιοδοτημένα εργαστήρια της Δ.Ο.Ε., το 70% της φαρμακοδιέγερσης οφειλόταν σε αναβολικά στεροειδή. Τότε ξέσπασε το σκάνδαλο με τον Καναδό σπρίντερ Μπεν Τζόνσον. Αυτό οδήγησε στη μείωση της χρήσης των αναβολικών και στη χρήση νέων ουσιών, όπως, η αυξητική ορμόνη (hGH) και η ανασυνδυασμένη ερυθροποιητική ορμόνη (rhEPO) που δεν μπορούσαν να ανιχνευτούν. Παρά ταύτα, τα αναβολικά χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα, πολλές φορές σε νεώτερες μορφές, όπως π.χ. η T.G/H (τετραϋνδροεστινόνη). Για τη λήψη αυτού του αναβολικού κατηγορήθηκαν η γνωστή αθλήτρια Μάριον Τζόουνς αλλά και αρκετοί άλλοι Αμερικανοί αθλητές στο γνωστό σκάνδαλο BALCO.
8. ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΦΑΡΜΑΚΟΔΙΕΓΕΡΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
1. Μέθοδοι και ουσίες που αυξάνουν τον Αιματοκρίτη (Hct)
α) Μετάγγιση ερυθρών. Η χορήγηση συμπυκνωμένου αίματος σε άτομα με φυσιολογικό αιματοκρίτη, προκαλεί ερυθραιμία, αύξηση της μεταφοράς Ο2 στους ιστούς και μεγαλύτερη αντοχή. Οι αθλητές, προκειμένου να αυξήσουν την αντοχή τους κάνουν μετάγγιση δικού τους αίματος (αυτομετάγγιση) ή από επιλεγμένο δότη ή με συμπυκνωμένα ερυθρά αιμοσφαίρια. Από τον αθλητή 1 με 2 μήνες πριν τους αγώνες, λαμβάνεται ποσότητα αίματος που διατηρείται κάτω από ειδικές συνθήκες στο ψυγείο. Μια έως 7 ημέρες πριν τους αγώνες, τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταγγίζονται στον ίδιο αθλητή, βελτιώνοντας σημαντικά την αντοχή του. Η μέθοδος χρησιμοποιείται, κυρίως, σε δρομείς και κολυμβητές μεγάλων αποστάσεων, σε σκιέρς και σε ποδηλάτες. Άρχισε να χρησιμοποιείται από το 1970, ενώ μόνο το 1984, όταν τέσσερις Ολυμπιονίκες από τις ΗΠΑ παραδέχθηκαν ότι έκαναν χρήση της μεθόδου αυτής, άρχισε να ελέγχεται από τη Δ.Ο.Ε..
β) Ερυθροποιητίνη (ΕΡΟ) και ανασυνδυασμένη ανθρώπινη ερυθροποιητίνη (rh EΡΟ)
Η ΕΡΟ είναι ορμόνη που παράγεται στα νεφρά και διεγείρει την ερυθροποίηση. Η rh EPO παράγεται μέσω της γενετικής μηχανής και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της αναιμίας σε ασθενείς με απλαστική ή άλλες αναιμίες ή με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Η rh EPO άρχισε να χρησιμοποιείται από τους αθλητές από το 1990 σε ενέσιμη μορφή. Μελέτες δείχνουν ότι αυξάνει την αντοχή των αθλητών κατά 7% έως 10%. Η χρήση της μπορεί να προκαλέσει υπέρταση, θρόμβωση, καθώς επίσης πονοκέφαλο και μυαλγίες μερικές ώρες μετά την ένεση. Η πολυερυθραιμία που προκαλεί, επιδεινώνεται, επιπλέον, από την αφυδάτωση που παρατηρείται στους αθλητές σε αγωνίσματα αντοχής, ενώ η πολυερυθραιμία, σε συνδυασμό με την αρτηριακή υπέρταση, στην έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα του μυοκαρδίου και ανακοπή. Την περίοδο 1987 – 1990, 18 ποδηλάτες Ολλανδοί και Βέλγοι, που έκαναν χρήση ερυθροποιητίνης έχασαν τη ζωή τους από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Όμως, η αποκάλυψη CONTE, ότι η Αμερικανίδα παγκόσμια πρωταθλήτρια Μάριον Τζόουνς έπαιρνε και ερυθροποιητίνη, άλλαξε τα δεδομένα και άρχισε η χορήγηση διάφορων κοκτέιλς στα οποία μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνονται η rh ΕΡΟ, η αυξητική ορμόνη (GH) και η ινσουλίνη.
Χρησιμοποιείται σε ενέσιμη μορφή. Η χορήγηση αρχίζει 3 μήνες πριν τους αγώνες με μία ένεση ανά 24ωρο. Ελέγχεται στο ολικό αίμα, όπου η ανεύρεση αυξημένων επιπέδων αιμοσφαιρίνης (ΗΒ), αιματοκρίτη (HCT) και αυξημένου αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων πάνω από συγκεκριμένα όρια, θέτει βάσιμες υποψίες και αποτελεί ένδειξη χρήσης rh EPO. Ελέγχεται όμως και στα ούρα, όπου η χρησιμοποιούμενη μέθοδος είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη, παρά το ότι εμφανίζει ορισμένα κενά που αποδίδονται στη γνωστή ημιπερίοδο ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων (72 ώρες). Τα ευεργετικά αποτελέσματα της χρήσης της από αθλητές διαρκούν δύο εβδομάδες.
2. Ανθρώπινη Αυξητική ορμόνη (hGH)
Η Ανθρώπινη Αυξητική ορμόνη είναι μια από τις πιο καινούργιες ουσίες που αξιοποιήθηκαν για ανταγωνιστικό πλεονέκτημα από τους αθλητές. Η συγκεκριμένη ορμόνη χρησιμοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ως υποκατάστατο της φυσικής αυξητικής ορμόνης που λαμβάνεται από τις υποφύσεις πτωμάτων, όταν αυτή κρίθηκε ανασφαλής συνεπεία της μεταβίβασης στους λήπτες μολύνσεων, όπως η νόσος Creutzefeldt-Jakob, η γνωστή και ως νόσος των τρελών αγελάδων. Επειδή οι ενδείξεις χορήγησης της hGH στην ιατρική είναι περιορισμένες, η παραγωγή της ήταν μικρή, συνεπώς μικρή ήταν και η διαθεσιμότητά της για παράνομη χρήση από τους αθλητές. Τα δεδομένα αλλάζουν μετά την παρασκευή της συνθετικής (γενετικά ανασυνδυασμένης hGH) ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης, η οποία ήταν ευχερέστερα διαθέσιμη. Η χρήση της σε αθλητές στηρίζονταν τη διαπίστωση ότι η hGH ασκεί την ίδια δράση με τα αναβολικά στεροειδή στην παραγωγή μυϊκού όγκου και δύναμης. στην πεποίθηση ότι ενδυναμώνει τους τένοντες και τους συνδέσμους, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα καταστροφής των μυών κατά τη διάρκεια της έντονης προπόνησης και του αγώνα. Στην αντίληψη ότι εντείνει την μυϊκή αύξηση, καταστέλλοντας τη συσσώρευση του λίπους. Στην εξασφάλιση, σε παιδιά, του άριστου για συγκεκριμένα αθλήματα ύψους κ.λπ.. Σοβαρές επιστημονικές μελέτες αμφισβητούν τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης από τη χρήση της αυξητικής ορμόνης. Οι διαπιστώσεις αυτές οδήγησαν τα γνωστά κυκλώματα στη χορήγηση της ορμόνης αυτής σε συνδυασμό και με άλλες ουσίες, δηλαδή με τη μορφή διαφόρων κοκτέιλς.
Η αυξητική ορμόνη ως μεταβολική ορμόνη δρα στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των λιπών και τον υδατανθράκων. Σε ό,τι αφορά στα λευκώματα δημιουργεί θετικό ισοζύγιο αζώτου, που αποδίδεται στην αυξημένη είσοδο αμινοξέων στα κύτταρα και στη σύνθεση λευκωμάτων. Σε ό,τι αφορά στα λίπη, προκαλεί λιπόλυση, μεταφέροντας λίπος από τις περιφερειακές αποθήκες στο ήπαρ και τους μυς, όπου μεταβολίζεται αποτελώντας πηγή ενέργειας για τα όργανα αυτά. Ενώ σε ό,τι αφορά τους υδατάνθρακες, επειδή ανταγωνίζεται τη δράση της ινσουλίνης, προκαλεί υπεργλυκαιμία.
Οι σημαντικότερες επιπτώσεις από την παρατεταμένη χρήση της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης αφορούν στην αύξηση των οστών (κυρίως της γνάθου, του μετώπου και των δακτύλων) δηλαδή στην εμφάνιση του μεγαλακρικού συνδρόμου, στην αύξηση του μυϊκού ιστού, στην αυξημένη συχνότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και κατ’ επέκταση εμφράγματος του μυοκαρδίου, λόγω αύξησης των λιπιδίων.
Άλλες ανεπιθύμητες επιπτώσεις είναι: Ο ταχύτερος οστικός μεταβολισμός που ευνοεί την εμφάνιση των γνωστών καταγμάτων κόπωσης και της οστεοπόρωσης, η υπέρταση, στις γυναίκες η αμηνόρροια και στους άντρες η ελάττωση της libido.
Η αυξητική ορμόνη χορηγείται σε ενέσιμη μορφή υποδορίως. Η χορηγούμενη δόση σε αθλητές είναι πολύ μεγαλύτερη της απαιτούμενης για θεραπευτικούς σκοπούς. Το ιδιαίτερα αυξημένο κόστος της αυξητικής ορμόνης και η μικρή διάρκεια ζωής της (20 με 25 λεπτά) οδήγησε στη χρήση των γνωστών αυξητικών παραγόντων ή σωματομεδινών (IGF-I και IGF-II) που έχουν μικρότερο κόστος και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (3 – 24 ώρες).
3. Γενετικό ντόπινγκ
Σύμφωνα με την WADA ως γενετικό (γονιδιακό ή κυτταρικό) ντόπινγκ ορίζεται η μη θεραπευτική χρήση γονιδίων, γενετικών στοιχείων ή κυττάρων τα οποία έχουν την ικανότητα να αυξάνουν την αθλητική επίδοση. Σήμερα η γενετική «εισβάλλει» πολλαπλά στον αθλητισμό.
Α) Με τη δυνατότητα να ερευνηθεί αν οι δυνατότητες των πρωταθλητών είναι γραμμένες στο DNA τους. Ήδη, Αυστραλοί και Ρώσοι επιστήμονες διαπίστωσαν την ύπαρξη ορισμένων παραλλαγών του DNA σε διακεκριμένους αθλητές.
Β) Με την παραγωγή και χορήγηση φυσιολογικών ανθρώπινων ουσιών. Πρόκειται για συνθετικά βιοτεχνολογικά προϊόντα που έχουν ίδια ή παρόμοια δομή με φυσιολογικές ανθρώπινες ορμόνες ή άλλες ουσίες, όπως π.χ. η τεστοστερόνη, η αυξητική ορμόνη (GH) και η ερυθροποιητίνη (EPO).
Γ) Σε άτομα με σχεδιασμένη γενετική ένδειξη η βελτιωμένη επίδοση. Η δυνατότητα αυτή αφορά στη χρήση της προεμφυτευτικής διάγνωσης προκειμένου να γεννηθούν παιδιά με προσχεδιασμένη γενετική σύσταση και με χαρακτηριστικά επιθυμητά.
Δ) Με τη δημιουργία γενετικά τροποποιημένων (μεταλλαγμένων) αθλητών μέσω κάποιου από τα χρησιμοποιούμενα πρωτόκολλα θεραπείας γονιδίων. Τα πρωτόκολλα αυτά αφορούν στη θεραπεία γονιδίου σωματικής ή γενετικής σειράς και στη θεραπεία γονιδίου τροποποίησης ή βελτίωσης χαρακτηριστικών. Δηλαδή, θα επιχειρηθεί η βελτίωση απόδοσης των αθλητών με τη γονιδιακή μεταφορά συγκεκριμένων γονιδίων ή με απλά λόγια η δημιουργία γενετικά τροποποιούμενων «μεταλλαγμένων» υπερπρωταθλητών. Π.χ μία απλή ένεση με κατασκευή DNA που περιέχει ρετροϊό ως φορέα που φέρει το γονίδιο της ερυθροποιητίνης αυξάνει τον αιματοκρίτη κατά 40% – 65% για έξι μήνες. Αυτό σε αθλητές αυξάνει την απόδοσή τους κατά 10% χωρίς τον κίνδυνο αποκάλυψης της παράνομης φαρμακοδιέγερσης. Έτσι, ενδέχεται μελλοντικά οι αθλητές να μην προετοιμάζονται πλέον μόνο στο στίβο και στους χώρους προπόνησης, αλλά και στα εργαστήρια γενετικής ανθρώπου στα οποία θα χρησιμοποιούνται υπολογιστές που θα επιλέγουν και θα κλωνοποιούν γονίδια τα οποία με διάφορες μεθοδολογίες θεραπείας γονιδίου θα μεταφέρονται σε αθλητές.
Μιλάμε πλέον για τη νέα εποχή του γενετικού ντόπινγκ. Σε αυτήν «θαυματουργά» γονίδια μεταφέρονται στο DNA του κατάλληλου ιστού, ανάλογα με το άθλημα π.χ. στο μυϊκό ιστό των αθλητών για να δημιουργηθούν αθλητές με υπερφυσικές αποδόσεις και να καταρρίψουν τα παγκόσμια ρεκόρ των αγωνισμάτων. Ίσως λοιπόν υπάρχουν επιστήμονες οι οποίοι αντί να ασχολούνται με τη θεραπεία γονιδίου για να αποκαταστήσουν ή να βελτιώσουν την υγεία των πασχόντων, μεταφέρουν την εμπειρία και τη γνώση από τα 200 και πλέον πρωτόκολλα θεραπείας γονιδίου στο θησαυροφυλάκιο των Ολυμπιακών Αγώνων. Με τη χρήση δηλαδή της γενετικής τεχνολογίας θα δημιουργηθούν αθλητές στον οργανισμό των οποίων θα υπάρχει συνεχής παραγωγή ενδογενών φυσιολογικών ουσιών που θα ενισχύουν τις επιδόσεις τους και που θα ξεφεύγουν από τις ελεγκτικές διαδικασίες του WADA. Σε αντίθεση με τα φάρμακα που βελτιώνουν την απόδοση των αθλητών, τα πρωτόκολλα θεραπείας γονιδίου δεν είναι δυνατόν να αποκαλυφθούν με τους συνηθισμένους ελέγχους ντόπινγκ που γίνονται σε δείγματα αίματος ή ούρων. Θα χρειαστούν άλλες μέθοδοι, π.χ. μυϊκή βιοψία, οι οποίες είναι απίθανο να γίνουν δεκτές από τους αθλητές. Μια άλλη άποψη αφορά στη δημιουργία τράπεζας DNA των αθλητών μόλις αυτή εντάσσονται σε εθνικές ομάδες. Το δείγμα αυτό θα χρησιμοποιείται σε μελλοντικούς ελέγχους και με την αντιπαραβολή του θα εντοπίζονται ετερόλογα γονίδια. Ταυτόχρονα επιβάλλεται όπως ο WADA φροντίσει από τώρα για την ανάπτυξη μεθόδων ελέγχου αντιντόπινγκ σε αθλητές που θα χρησιμοποιήσουν μεθοδολογίες θεραπείας γονιδίου προκειμένου να βελτιώσουν τη φυσική τους απόδοση.
Ήδη, τέτοιες προσπάθειες ξεκίνησαν καταρχήν σε πειραματικό επίπεδο, με σημαντικότερη αυτή του Εθνικού Κέντρου αντιντόπινγκ στη Νάντη της Γαλλίας. Βεβαίως εξαιτίας των σοβαρών παρενεργειών της θεραπείας γονιδίου ίσως θα χρειαστεί μερικά χρόνια προκειμένου να δοκιμαστεί η τεχνική στους ανθρώπους. Γι’ αυτό αρκετοί αμφιβάλλουν αν τελικά εφαρμοστούν πρωτόκολλα βελτίωσης της απόδοσης αθλητών με τις τεχνικές θεραπείας γονιδίου. Όμως αυτή τη στιγμή το ενδιαφέρον αθλητών, προπονητών κ.λπ. για το γενετικό ντόπινγκ είναι τεράστιο. Ενώ αρκετοί ειδικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα ρεκόρ από μεταλλαγμένους αθλητές βρίσκονται προ των πυλών. Ο Καθηγητής της Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, ο οποίος ενημέρωσε τη Διακομματική Επιτροπή για όλα τα παραπάνω, υποστηρίζει ότι ακόμη και βιοηθικοί πιστεύουν ότι σε 20 χρόνια το γενετικό ντόπινγκ θα έχει ευρεία χρήση και ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι Ολυμπιακοί αγώνες θα διεξάγονται «εις τριπλούν». Κλασικοί Ολυμπιακοί, Παραολυμπιακοί και Ολυμπιακοί με τους «μεταλλαγμένους» αθλητές. Επί του παρόντος για την προστασία από το γενετικό ντόπινγκ θα ήταν χρήσιμο κάθε αθλητής να αποκτήσει το βιοϊατρικό του πρότυπο σε ηλεκτρονική μορφή ως ένα είδος βιοαθλητικής ταυτότητας. Έτσι θα υπάρχει η δυνατότητα καταγραφής των αλλαγών που σημειώνονται.
9. ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ
Η WADA και η Δ.Ο.Ε. κάνουν αναφορά για 1,62% θετικών δειγμάτων από αυτά που αναλύονται. Σε ορισμένα κράτη τα ίδια ποσοστά ανέρχονται στο 4%-5%. Στην Ελλάδα, από επίσημα στοιχεία, στα ολυμπιακά αθλήματα το ποσοστό των θετικών δειγμάτων είναι 1,50%, ενώ στα μη ολυμπιακά αθλήματα είναι 1,80% – 1,90%. Όμως, οι ανεπίσημες στατιστικές αναφέρονται σε ποσοστά κατά πολύ μεγαλύτερα. Αν από τον ανταγωνιστικό αθλητισμό περάσουμε στον ψυχαγωγικό αθλητισμό, τα πράγματα είναι πιο τραγικά. Στα γυμναστήρια και σε όλα σχεδόν τα κράτη γίνεται λόγος για χρήση απαγορευμένων ουσιών και κυρίως αναβολικών σε ποσοστά 60% – 70%.
Το ντόπινγκ – δυστυχώς – ξεκινά από την παιδική ηλικία. Σε εργασία που πραγματοποιήθηκε στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ το 6% των αθλούμενων μαθητών που έκαναν χρήση αναβολικών ουσιών ήταν ηλικίας 14 έως 16 ετών, ενώ το 15% όσων βρέθηκαν ντοπαρισμένοι ήταν ηλικίας μεγαλύτερης των 10 ετών. Βέβαια, οι μαθητές δεν παίρνουν μόνο τέτοιες ουσίες. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2005 στις Η.Π.Α. σε σύνολο 3.000 μαθητών αθλούμενων και μη, το 70% έκανε χρήση αλκοόλ, το 50% ήταν καπνιστές, το 37% των αθλούμενων και των 43% των μη αθλούμενων έκανε χρήση μαριχουάνας και τέλος το 3% και το 7% των αθλούμενων και μη αθλούμενων έκανε χρήση κοκαΐνης. Ενώ από έρευνα που πραγματοποίησε το Τ.Ε.Φ.Α.Α. του Α.Π.Θ. σε αθλητές ομαδικών αθλημάτων (μπάσκετ και βόλεϋ) ηλικίας 15 έως 18 ετών διαπιστώθηκε ότι το 75% έπαιρνε εργογόνα βοηθήματα και κυρίως κρεατίνη και συμπληρώματα διατροφής. Όμως, το 30% των βοηθημάτων είναι νοθευμένα με απαγορευμένες εργογόνες ουσίες. Ιδιαίτερη σημασία έχει η διαπίστωση ότι στη συντριπτική πλειοψηφία τα νέα παιδιά κάνουν χρήση των εργογόνων βοηθημάτων με την σύμφωνη γνώμη των γονέων και των προπονητών τους!
Τα ποσοστά χρήσης απαγορευμένων ουσιών αυξάνονται σε αθλητές που βρίσκονται στο τέλος της καριέρας τους ή σε αθλητές που θέλουν να την παρατείνουν. Οι αθλητές κάνουν χρήση εργογόνων ουσιών, όταν πιέζονται για την βελτίωση των επιδόσεών τους, όταν θέλουν να ανακτήσουν ή να χάσουν βάρος, αλλά και όταν θέλουν να επισπεύσουν τη θεραπεία τους ύστερα από κάποιο τραυματισμό. Οι διαστάσεις του προβλήματος αποτυπώνονται στα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε στην Ατλάντα των Η.Π.Α. σε 198 Ολυμπιονίκες. Στο ερώτημα «Αν γνωρίζατε ότι δεν θα συλληφθείτε για ντοπάρισμα και νικούσατε, πόσοι από εσάς θα παίρνατε φάρματα;» οι 195 απάντησαν ότι θα έπαιρναν. Ενώ στο ερώτημα «εάν στα επόμενα χρόνια γνωρίζατε ότι θα νικούσατε σε όλους τους αγώνες, αλλά στο τέλος ότι θα πεθαίνατε, πόσοι από εσάς θα παίρνατε φάρμακα;» το 55% απάντησε θετικά!!
Κατά τα τελευταία χρόνια οι διαστάσεις του ντόπινγκ διευρύνονται και λόγω του trafficking και της δυνατότητας διάθεσης των εργογόνων ουσιών μέσω του διαδικτύου. Η Ελλάδα σήμερα δυστυχώς θεωρείται κέντρο παραγωγής και διακίνησης εργογόνων ουσιών και κυρίως αναβολικών όπως άλλωστε επισημαίνεται από τον Πρόεδρο του Ε.Ο.Φ. αλλά και από πληθώρα σχετικών δημοσιευμάτων.
10. ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ
Οι ειδικοί υποστηρίζουν σήμερα ότι το ντόπινγκ βρίσκεται πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από τους διώκτες του. Ενώ πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι στην εποχή μας ο ανταγωνιστικός αθλητισμός είναι συνυφασμένος με το ντόπινγκ. Μέχρι και την 10ετία του ΄60 τα κρούσματα ντόπινγκ ήταν σποραδικά. Δυστυχώς, την τελευταία 30ετία το φαινόμενο έχει εξαπλωθεί τόσο που αποτελεί πλέον διεθνές κοινωνικό πρόβλημα και όχι μόνο αθλητικό.
Τα βασικότερα αίτια της εξάπλωσης της μάστιγας του ντόπινγκ είναι:
> Η μεγάλη δημοφιλία, η δημοσιότητα και η προβολή που έχουν αποκτήσει ο αθλητισμός και κυρίως οι πρωταγωνιστές του.
> Η σωρεία των κινήτρων -κυρίως οικονομικών- που υπάρχουν για όσους αθλητές επιτυγχάνουν μεγάλες επιδόσεις και διακρίσεις. Στην Ελλάδα τα οικονομικά κίνητρα των αθλητών αυτών τα προερχόμενα από το κράτος είναι τα μεγαλύτερα σε όλο τον κόσμο.
> Η μεγάλη αύξηση των αγωνιστικών υποχρεώσεων των αθλητών και η εντατικοποίηση των προπονητικών επιβαρύνσεων.
> Η ευκολία πρόσβασης στην εξεύρεση απαγορευμένων ουσιών και σκευασμάτων. Το γεγονός αυτό στη χώρα μας συνδέεται πέραν όλων των άλλων με τις διαστάσεις του trafficking, τις αδυναμίες των αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων, όπως π.χ. ο Ε.Ο.Φ., το αναχρονιστικό καθεστώς λειτουργίας των γυμναστηρίων, τη μη εφαρμογή των κειμένων νόμων κ.λπ..
> Η έλλειψη πλαισίου γενικευμένων ελέγχων σε όλο το φάσμα του αθλητισμού. Παρά τα προβλεπόμενα από το ν. 3057/02 οι εντός και κυρίως οι εκτός αγώνων έλεγχοι στις περισσότερες ελληνικές αθλητικές ομοσπονδίες είναι ανύπαρκτοι. Ενώ, το Εθνικό Συμβούλιο Καταπολέμησης του Ντόπινγκ (Ε.Σ.ΚΑ.Ν.) που συστήθηκε με τον ίδιο νόμο ελάχιστα συνεισέφερε παρά το ότι η χώρα μας βρισκόταν σε περίοδο προετοιμασίας ενόψει των ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας το 2004, κυρίως λόγω αδιαφορίας της πολιτείας να τον θωρακίσει οικονομικά, αλλά και να ελέγξει τη λειτουργία του.
> Η έλλειψη ενημέρωσης για τους τεράστιους κινδύνους και τις επιπτώσεις του ντόπινγκ στην υγεία των χρηστών. Διαπιστώνεται ότι το έλλειμμα ενημέρωσης ως προς το θέμα αυτό είναι τεράστιο στο σχολικό περιβάλλον, στους χώρους άθλησης, αλλά και γενικότερα. Για το θέμα αυτό οι ευθύνες διαχέονται σε όλους τους καθ΄ ύλην αρμόδιους.
> Η απουσία πλαισίου αυστηρών κυρώσεων σε όλο το κύκλωμα της παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας, διάθεσης και χρήσης των απαγορευμένων ουσιών. Η περίπτωση προπονητή διακεκριμένων αθλητών της εθνικής ομάδας στίβου για τον οποίο οι πάντες γνώριζαν ότι εισάγει, εμπορεύεται και διαθέτει απαγορευμένες φαρμακοδιεγερτικές ουσίες είναι ενδεικτική. Παρά ταύτα ο προπονητής αυτός συνεργαζόταν και αμείβονταν επισήμως από τον Σ.Ε.Γ.Α.Σ., αλλά και χρηματοδοτούνταν από την Πολιτεία, μέσω της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και του Ο.Π.Α.Π..
> Και τέλος η έλλειψη επαρκούς, ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής επιστημονικής υποστήριξης των αθλουμένων.
11. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ
Από την αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα το 1896 μέχρι σήμερα, οι παγκόσμιες επιδόσεις στα διάφορα αθλήματα και αγωνίσματα συνεχώς καταρρίπτονται.
Η εκπληκτική βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων μπορεί να αναζητηθεί στους παρακάτω παράγοντες:
> Μαζική συμμετοχή στον αθλητισμό. Το δικαίωμα στην άθληση έχει γίνει συνείδηση σ’ όλες τις κοινωνίες και η συμμετοχή των νέων στον αθλητισμό αυξάνεται συνεχώς. Αυτό δίνει την δυνατότητα ανίχνευσης και επιλογής αθλητικών ταλέντων, που με την κατάλληλη προπόνηση μπορούν ν’ αξιοποιούν τις έμφυτες δυνατότητες τους.
> Αποτελεσματική προπόνηση. Η εφαρμογή της περιοδικότητας των προπονητικών ερεθισμάτων, η αύξηση του καθημερινού όγκου τους και η εξειδίκευση της προπόνησης, ανάλογα με τις απαιτήσεις της αθλητικής δραστηριότητας και των ικανοτήτων του αθλητή, οδήγησε στη μεγιστοποίηση των βιολογικών προσαρμογών.
> Βελτίωση της τεχνικής των αθλητικών κινήσεων. Η βιομηχανική ανάλυση σε συνδυασμό με την ηλεκτρομυογραφική και δυναμομετρική ανάλυση των αθλητικών κινήσεων, είχε σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση της τεχνικής εκτέλεσης σε πολλά αγωνίσματα.
> Ανάπτυξη τεχνολογίας. Η επινόηση νέων αθλητικών οργάνων, όπως το ακόντιο με αεροδυναμικές ιδιότητες, το κοντάρι από ίνες υάλου, καθώς και η κατασκευή βελτιωμένων εγκαταστάσεων όπως στίβος, τεχνητές επιφάνειες, βαλβίδες ρίψεων, δημιούργησαν συνθήκες βελτίωσης των επιδόσεων.
> Επιστημονική στήριξη. Η εργομετρική αξιολόγηση των αθλητών, η διαιτητική αγωγή, η σωστή αναπλήρωση νερού κατά τον αγώνα, η πρόληψη της υπερκόπωσης, η γρήγορη αποκατάσταση μετά από έντονη μυϊκή προσπάθεια, η πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία αθλητικών κακώσεων, έχουν συμβάλλει ουσιαστικά στην προσέγγιση των ανωτάτων ορίων της σωματικής απόδοσης.
> Ψυχολογικός φραγμός. Η τακτική σ’ έναν αγώνα επηρεάζεται από την προσδοκία του αθλητή και αυτή από την επικρατούσα επίδοση. Έτσι όσο βελτιώνεται μια επίδοση τόσο η προσδοκία γίνεται μεγαλύτερη και τόσο καταρρέει ο ψυχολογικός φραγμός.
> Βιολογικό δυναμικό. Υπάρχει μια τάση αύξησης των σωματικών διαστάσεων του πληθυσμού και αυτό μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στα αγωνίσματα και στα αθλήματα όπου η απόδοση επηρεάζεται από το σωματικό βάρος και ύψος. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι το γενετικό υλικό του ανθρώπινου γένους βελτιώθηκε τον τελευταίο αιώνα. Έτσι προσδιοριστικοί παράγοντες της αθλητικής απόδοσης, όπως η μέγιστη αερόβια ισχύς, η μέγιστη αναερόβια ικανότητα, η μέγιστη μυϊκή ισχύς και η κατανομή των μυϊκών ινών πρέπει να παραμένουν σταθεροί και αμετάβλητοι κατά την περίοδο αυτή. Η αποτελεσματικότερη, όμως, προπόνηση και η εξειδίκευση στην κατάλληλη ηλικία προφανώς συνέβαλε στην αξιοποίηση των παραγόντων αυτών.
> Εργογόνες ουσίες. Η βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων έχει αποδοθεί και στη χρήση αναβολικών στεροειδών, συμπαθητικομιμητικών και ψυχοδιεγερτικών φαρμάκων και ενδογενών ουσιών. Είναι όμως αμφίβολο, αν οι εργογόνοι αυτοί παράγοντες έχουν παίξει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα αναφέρεται το γεγονός ότι η επίδοση της σφαιροβολίας έχει βελτιωθεί λιγότερο από μισό μέτρο την τελευταία 20ετία, οπότε άρχισε να παρατηρείται κατάχρηση στη λήψη αναβολικών.
Αντιθέτως, στην άρση βαρών η σχέση βάρους αθλητή και βάρους ανύψωσης έχει βελτιωθεί σημαντικά, καθώς και τα όρια της επιτυχίας συνεχώς μεγαλώνουν.
Τα εργογόνα βοηθήματα είναι ουσίες και διαδικασίες που βελτιώνουν την ικανότητα παραγωγής φυσικού έργου, φυσικών λειτουργιών ή αθλητικών επιδόσεων. Εκτός από τον θεωρητικό τους ρόλο στην αύξηση των αθλητικών ικανοτήτων των ανθρώπων, πολλές διατροφικές και φαρμακευτικές ουσίες θεωρείται πως αυξάνουν την ποιότητα και την ποσότητα της προπόνησης.
Υπάρχει σημαντική βιβλιογραφία σε ό,τι αφορά στα αποτελέσματα διαφόρων διατροφικών και φαρμακευτικών βοηθημάτων στις αθλητικές επιδόσεις και στην προπόνηση. Τα υλικά που εκδίδονται για την προώθηση των προϊόντων αυτών συχνά περιλαμβάνουν μαρτυρίες και υποστήριξη μη δοκιμασμένων προϊόντων από επαγγελματίες του αθλητισμού και οργανισμούς, έντυπες διαφημίσεις, διαφημιστικά στην τηλεόραση και ιστοσελίδες στο διαδίκτυο. Συχνά ανακοινώνονται ερευνητικές μελέτες σχετικά με τα πιθανά οφέλη στις επιδόσεις από το αλκοόλ, τις αμφεταμίνες, ορμόνες, υδατάνθρακες, αμινοξέα (λαμβανόμενα είτε μόνα τους είτε σε συνδυασμό), λιπαρών οξέων, καφεΐνης, ρυθμιστικών διαλυμάτων, σιτέλαιο, βιταμίνες, μέταλλα, αγωνιστές κατεχολαμινών ακόμα και για την μαριχουάνα και την κοκαΐνη. Οι αθλητές χρησιμοποιούν τακτικά πολλές από αυτές τις ουσίες, επειδή πιστεύουν ότι αυξάνουν την βραχυπρόθεσμη απόδοση τους στην άθληση ή ότι βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της προπόνησης. Ο γενικός πληθυσμός πιστεύει ότι τα διάφορα συμπληρώματα βελτιώνουν τη φυσική εμφάνιση. Για τον λόγο αυτό προϊόντα που διαφημίζεται ότι μειώνουν το λίπος τους σώματος και αυξάνουν την μυϊκή μάζα καταναλώνονται ευρύτατα.
Πέντε μηχανισμοί εξηγούν το πώς μπορεί διάφοροι διατροφικοί και φαρμακευτικοί παράγοντες να βελτιώνουν τις αθλητικές επιδόσεις.
1. Δρώντας ως κεντρικός ή περιφερικός διεγέρτης του κεντρικού νευρικού συστήματος (π.χ. καφεΐνη, χολίνη, αμφεταμίνες, οινόπνευμα).
2. Αυξάνοντας την αποθήκευση και / ή τη διαθεσιμότητα ενός περιορισμένου υποστρώματος (π.χ. υδατάνθρακες, κρεατίνη, καρνιτίνη, χρώμιο).
3. Δρώντας σαν συμπληρωματική πηγή καυσίμων (π.χ. γλυκόζη, τριγλυκερίδια μέσης αλύσου).
4. Ελαττώνοντας ή εξουδετερώνοντας προϊόντα που περιορίζουν τις επιδόσεις (π.χ. διττανθρακικό νάτριο, κιτρικό, παγγαμικό οξύ, φωσφορικά).
5. Διευκολύνοντας την αποκατάσταση από την έντονη άσκηση (π.χ. υπεργλυκαιμικοί υδατάνθρακες, νερό).
Στη φαρμακευτικώς προσανατολισμένη ανταγωνιστική μας κουλτούρα, η χρήση φαρμάκων για εργογόνους σκοπούς, όπως προαναφέρθηκε, συνεχίζει να αυξάνεται ακόμα και μεταξύ των αθλητών – μαθητών του λυκείου, ακόμα και του γυμνασίου. Όταν η νίκη αποκτά εξαιρετική σημασία παρουσιάζεται και η ανάγκη να κλέψεις για να νικήσεις. Η χρήση και η κατάχρηση φαρμάκων από αθλητές και αθλήτριες αυξάνει κάθε χρόνο, παρά τα λιγοστά επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν κάποια βελτίωση των επιδόσεων με τις περισσότερες από αυτές τις χημικές ουσίες. Οι αθλητές, που συνήθως φτάνουν στα άκρα για να προάγουν όλες τις πλευρές της υγείας τους (προπονούνται σκληρά, σιτίζονται ισορροπημένα, λαμβάνουν ιατρική βοήθεια ακόμα και για ήσσονος σημασίας τραυματισμούς), παραδόξως, καταναλώνουν σκόπιμα συνθετικούς παράγοντες, πολλοί από τους οποίους πυροδοτούν αρνητικές επιδράσεις για την υγεία, που κυμαίνονται από τη ναυτία, την τριχόπτωση, τον κνησμό και νευρική αστάθεια ως τις σοβαρότερες επιπτώσεις της στειρότητας, της ηπατικής δυσλειτουργίας, της φαρμακοεξάρτησης, ακόμα και του θανάτου από νεοπλασίες.
12. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Κατά τη νομοθεσία των Η.Π.Α. από το 1994 και τον οικείο Οργανισμό Φαρμάκων (FDA) ως συμπληρώματα διατροφής ορίζονται ουσίες (βιταμίνες, μέταλλα, φυτά, βότανα, αμινοξέα και κάθε μείγμα, συνδυασμός ή εκχύλισμα αυτών), οι οποίες διακρίνονται από τις φαρμακευτικές ουσίες που επιδρούν στη μεγιστοποίηση της σωματικής απόδοσης και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την κατά φύση διατροφή. Κατά συνέπεια οι ουσίες αυτές ως μη σχετιζόμενες με τη σωματική υγεία δεν αποτελούν φάρμακα , καθ’ ότι τα τελευταία σχετίζονται με τη διάγνωση, πρόληψη και τη θεραπεία κάποιας νόσου, γι’ αυτό και χορηγούνται χωρίς συνταγή γιατρού. Υπό τους όρους των ειδικών διατάξεων κυκλοφορίας τους (Υπ. Αποφ. Υ1/Γ.Π. 127962/ΦΕΚ 395/27-2-2004 εναρμόνιση της Εθνικής νομοθεσίας προς την αντίστοιχη κοινοτική και Υπ. Αποφ./Δ.ΥΓ3(α)/127 858/ΦΕΚ 284/10-2-2004 όροι και προϋποθέσεις κυκλοφορίας φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων, για τη διάθεση των οποίων δεν απαιτείται ιατρική συνταγή).
Κατά το Ελληνικό δίκαιο, τα συμπληρώματα διατροφής δεν ανήκουν στην κατηγορία των κοινών τροφών, δεν είναι φάρμακα ενώ σύμφωνα με τις διατάξεις περί φαρμάκων, δεν είναι προϊόντα ειδικής διατροφής και δεν προορίζονται για ειδικές κατηγορίες ατόμων. Συμπληρώνουν το διαιτολόγιο του ανθρώπου όταν η διατροφή του δεν είναι ισορροπημένη. Τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι: Αν μπορεί να υφίσταται έγκυρη διάγνωση για το πότε η διατροφή του ανθρώπου είναι μη ισορροπημένη. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα ήταν δυνατόν να διαπιστώνεται με ασφάλεια για την υγεία η μη ισορροπημένη διατροφή, η οποία κατ’ ανάγκη θα οδηγούσε στα συμπληρώματα διατροφής και σε ποια εξ’ αυτών αλλά και σε ποια ποσότητα. Τέλος ποιος έχει την ευθύνη της διάγνωσης αυτής, ειδικότερα όσον αφορά στη σωματική και αθλητική δράση, όταν πλέον έχει επιστημονικά αποδειχθεί ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 15% των συμπληρωμάτων διατροφής, που καταναλώνονται παγκοσμίως σε γυμναστήρια, εμπεριέχουν αναβολικά στεροειδή αλλά και άλλες απαγορευμένες ουσίες χωρίς βεβαίως την αναγραφή τους στην ετικέτα. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν σε τυποποιημένη συσκευασία μετά από σχετική απόφαση του Ε.Ο.Φ.. Η διάθεσή τους πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από τα φαρμακεία. Όμως στην πράξη αυτό δεν ισχύει δοθέντος ότι σε σημαντικότατο βαθμό πολλά εξ’ αυτών που κυκλοφορούν νόμιμα και κυρίως παράνομα διατίθενται στα γυμναστήρια ανεξέλεγκτα. Κανονιστικές διατάξεις ορίζουν τη δοσολογία των ουσιών που εμπεριέχουν. Ο φάκελος με πλήρη στοιχεία, που αφορούν στην ποσοτική και ποιοτική σύνθεση, στις μεθόδους ελέγχου, στις χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες κ.λπ. θα πρέπει να υπάρχει στη διάθεση των αρμοδίων αρχών (Ε.Ο.Φ.) είτε οι ουσίες αυτές προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. είτε προέρχονται από τρίτες χώρες. Η επισήμανση, παρουσίαση και διαφήμιση των συμπληρωμάτων διατροφής δεν πρέπει να τους αποδίδει ιδιότητες προληπτικής αγωγής ή θεραπείας αλλά να περιλαμβάνει συγκεκριμένες οδηγίες όπως αυτές ορίζονται στην υφιστάμενη Υπουργική Απόφαση. Τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι: Αν και κατά πόσο ο Ε.Ο.Φ. διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία, υποδομή και στελέχωση προκειμένου να ανταποκριθεί προληπτικά και κατασταλτικά στη ραγδαία εισβολή και χρήση των ουσιών αυτών. Κατά την παρουσία του στη Διακομματική Επιτροπή, ο Πρόεδρος του Ε.Ο.Φ. έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ως προς τα θέματα αυτά, αλλά και ως προς το θέμα της εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας σε περιπτώσεις όπου διαπιστώνονται παραβατικές συμπεριφορές (περίπτωση Τζέκου). Συμπεραίνεται η αναγκαιότητα θέσπισης ειδικών νομικών διατάξεων για τα όρια χρήσης συμπληρωμάτων διατροφής από σωματικά ασκούμενους αθλητές ανάλογα με την αντοχή επιβάρυνσής τους και την ειδική ατομική φυσιολογία τους, ώστε να υπάρξει προστασία της υγείας τους αλλά και η απαιτούμενη και οφειλόμενη έξωθεν καλή μαρτυρία κατά τη σωματική άσκηση και στους αγώνες. Συμπεραίνεται επίσης η αναγκαιότητα αναθεώρησης του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των γυμναστηρίων.
13. ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη Συνθήκη της και μέσω κορυφαίων οργάνων της όπως η Σύνοδος Κορυφής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υπογραμμίσει την αξία του αθλητισμού και την ανάγκη αντιμετώπισης του ντόπινγκ σε Εθνικό, Κοινοτικό και Παγκόσμιο Επίπεδο. Η συνεργασία της με φορείς όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (Δ.Ο.Ε.) ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντί –Ντόπινγκ (WADA), η UNESCO, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας( W.H.O.) και η INTERPOL, επιβεβαιώνει το μέγεθος του προβλήματος.
Το 1984 υιοθετήθηκε η Ευρωπαϊκή Χάρτα κατά του Ντόπινγκ με την προσδοκία ότι θα είχε μια ηθική, πολιτική και πρακτική επίδραση μεγαλύτερη από εκείνη της συνηθισμένης σύστασης. Η Χάρτα αυτή προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον τόσο μεταξύ των κυβερνήσεων όσο και μεταξύ των μη κυβερνητικών και κυρίως των αθλητικών οργανισμών. Την υιοθέτησαν η Δ.Ο.Ε., η Γενική Ένωση των Διεθνών Αθλητικών Ομοσπονδιών, το 1985 η Ένωση των Ευρωπαϊκών Εθνικών Ολυμπιακών Επιτροπών, η UNESCO και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Από το 1989 αρχίζει η ένταξη των χωρών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Σύμβαση (Ε.Π.Σ.) και στη Σύμβαση για την αντιμετώπιση του ντόπινγκ. Η Ελλάδα υπέγραψε τη Σύμβαση αυτή στις 10.10.1990, την επικύρωσε στις 6.3.1996, με καθυστέρηση έξι χρόνων και την έθεσε σε ισχύ την 1.5.1996. Παρά ταύτα το πρώτο Νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση του ντόπινγκ ψηφίστηκε το 2002 (ν. 3057/2002).
Η Δ.Ο.Ε. αρχίζει να ασχολείται με το ντόπινγκ ουσιαστικά με τη συγκρότηση 15μελούς Ιατρικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Το 1987 η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου (IAAF) υποστηρίζει το πρώτο διεθνές επιστημονικό συμπόσιο κατά του ντόπινγκ. Το 1989 υπογράφεται το μανιφέστο του Γκέτεμποργκ για αλλαγές στην πολιτική κατά του ντόπινγκ. Μια απ΄ αυτές τις αλλαγές ήταν και η ίδρυση ιπτάμενης ομάδας που θα πραγματοποιεί τους ελέγχους. Το 1999 ιδρύθηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντί – Ντόπινγκ (WADA) και το ανεξάρτητο διεθνές πρακτορείο που διενεργεί εκτάκτους ελέγχους για λογαριασμό των Παγκόσμιων Αθλητικών Ομοσπονδιών. Ο WADA ενισχύει και συντονίζει διεθνώς τη μάχη κατά του ντόπινγκ, καθιερώνοντας τον κώδικα αντί – ντόπινγκ. Ο κώδικας αυτός ισχύει για όλους τους καθ΄ οιονδήποτε τρόπο εμπλεκόμενους ( αθλητές, προπονητές, καθοδηγητές, ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές, Διεθνείς αθλητικές ομοσπονδίες κ.λπ.). Οι ευθύνες όλων των παραπάνω για την υλοποίηση του κώδικα της WADA είναι απόλυτα καθορισμένες και οριοθετημένες.
Η Δ.Ο.Ε., οι Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές και οι Διεθνείς Αθλητικές Ομοσπονδίες, έχουν την ευθύνη των ελέγχων κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Το 1999 η Δ.Ο.Ε. αποφασίζει στη Λωζάνη την αλλαγή του όρκου των αθλητών στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων με την προσθήκη «…παραδίδουμε τους εαυτούς μας σ΄ έναν αθλητισμό χωρίς ντόπινγκ και χωρίς φάρμακα».
Αναμφίβολα, κατά τα τελευταία χρόνια, διαπιστώνεται αυστηροποίηση αλλά και αύξηση του αριθμού των ελέγχων αντί – ντόπινγκ, ιδιαίτερα κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και των ελέγχων κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου χρόνου. Ως προς το τελευταίο, εγείρονται σοβαρές αμφιβολίες για την επάρκεια των εντός και κυρίως των εκτός αγώνων ελέγχων. Για την αποτελεσματικότητα του μέτρου να ελέγχονται σε περίοδο εκτός των Ολυμπιακών Αγώνων οι 50 πρώτοι σε επιδόσεις αθλητές κατά αγώνισμα, γνωστού όντως ότι πολλοί αθλητές ντοπάρονται με στόχο την επίτευξη της καλύτερης δυνατής επίδοσης σε χρόνο που δεν υπάρχει ή είναι περιορισμένη η δυνατότητα ελέγχων, εκφράζονται σοβαρές αμφιβολίες. Αμφιβολίες, επίσης, εκφράζονται για τη διαφάνεια των ελέγχων που πραγματοποιούνται κατά την ίδια περίοδο με ευθύνη των Εθνικών Αθλητικών Ομοσπονδιών, οι οποίες στην περίπτωση αυτή παίζουν το ρόλο του ελέγχοντος και του ελεγχόμενου.
Τέλος, εγείρονται σοβαρές αμφιβολίες για τον τρόπο λειτουργίας και την αποτελεσματικότητα του δικαιϊκού μας συστήματος στον αθλητισμό σε περιπτώσεις ντόπινγκ.
14. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η γνωστή υπόθεση των δύο πρωταθλητών μας και του προπονητή τους την παραμονή των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, αυτά που προηγήθηκαν αλλά και που ακολούθησαν μας πλήγωσαν αλλά και μας έμαθαν πολλά από τα οποία οφείλουμε όλοι να βγάλουμε τα κατάλληλα συμπεράσματα. Το ανάθεμα δεν πρέπει να πέσει σ΄ ορισμένα κεφάλια. Πρέπει να πέσει στα κεφάλια όλων μας. Όπως τονίσθηκε εισαγωγικά, όλοι γνωρίζαμε ή έστω βασίμως υποπτευόμασταν. Όμως, όλοι προσπαθήσαμε στο όνομα του κακώς νοούμενου Εθνικού συμφέροντος ή στο όνομα άλλων συμφερόντων να το κρύψουμε και σφυρίζαμε αδιάφορα. Οι πρωταγωνιστές της υπόθεσης αυτής γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν το παιχνίδι, ένα παιχνίδι που το έπαιξαν όλοι μαζί. Η δικαστική επιτροπή του Σ.Ε.Γ.Α.Σ. για την υπόθεση αυτή τιμώρησε τον προπονητή.
Ο προπονητής αυτός για πολλά χρόνια απολάμβανε την ανοχή και την κάλυψη ενός ολόκληρου συστήματος, το οποίο προσβλέποντας στα ρεκόρ και τις διακρίσεις των αθλητών που προπονούσε όχι μόνο έκλεινε τα μάτια στις πασίγνωστες παραβατικές συμπεριφορές του, αλλά και τον αντάμειβε πλουσιοπάροχα ακόμα και παράνομα, μέσω σωματείων – σφραγίδα, με συνέπεια να αποθρασυνθεί. Η κατάσταση αυτή, δυστυχώς, συνεχίστηκε και μετά την ψήφιση του ν. 3057/2002 διατάξεις του οποίου προβλέπουν βαρύτατες κυρώσεις για προπονητές αθλητών και όχι μόνον που εμπορεύονται, διακινούν και διαθέτουν στους αθλητές ουσίες φαρμακοδιεγερτικές, νόμιμες πολύ δε περισσότερο παράνομες.
Στη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής προσκλήθηκαν και κατέθεσαν τις απόψεις τους για το ντόπινγκ πολλοί ειδικοί επιστήμονες και κορυφαίοι παράγοντες του Ελληνικού Αθλητισμού. Από τις συγκεκριμένες ακροάσεις εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα που αφορούν: α) στη λειτουργία του Ε.Σ.Κ.Α.Ν., του αντί – ντόπινγκ εργαστηρίου και της ομάδας δειγματοληπτών στο Ο.Α.Κ.Α.. β) στα κίνητρα που χορηγούνται από την πολιτεία προς τους αθλητές. γ) στο σύστημα χρηματοδότησης αθλητικών σωματείων και ομοσπονδιών. δ) στις μέχρι σήμερα πρωτοβουλίες των ομοσπονδιών για αντί – ντόπινγκ ελέγχους (πριν και μετά την ψήφιση του ν. 3057/2002) και στη συνεργασία τους με τις αντίστοιχες Διεθνείς ομοσπονδίες αλλά και τον WADA. ε) στην ανυπαρξία οργανωμένου συστήματος πρόληψης και ενημέρωσης για το ντόπινγκ, αρχής γενομένης από το σχολικό περιβάλλον. στ) στη λειτουργία του Ε.Ο.Φ. που έχει την ευθύνη της χορήγησης άδειας κυκλοφορίας αλλά και των ελέγχων για τον εντοπισμό φαρμακοδιεργετικών ουσιών που κυκλοφορούν παράνομα. ζ) στη λειτουργία των γυμναστηρίων. η) στην υγειονομική προστασία των αθλούμενων και θ) στην επάρκεια του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου.
Όμως, ιδιαίτερα χρήσιμες απόψεις κατατέθηκαν και για πολλά άλλα φαινόμενα αδιαφάνειας που ταλανίζουν τον ελληνικό αθλητισμό. Φαινόμενα που συνδέονται με τη χρηματοδότησή του και με την επιχειρηματικότητα στον επαγγελματικό αθλητισμό.
15. ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ (Ε.Σ.ΚΑ.Ν.)
Το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. θεσπίστηκε με το άρθρο 128 ΣΤ΄ του ν.3057/2002 με σκοπό το σχεδιασμό, την παρακολούθηση, τον έλεγχο, το συντονισμό και την εφαρμογή των δράσεων και προγραμμάτων για την καταπολέμηση του ντόπινγκ σε εθνικό επίπεδο. Όμως, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκονταν σε περίοδο Ολυμπιακής προετοιμασίας, συστήθηκε την 1η Ιουλίου του 2003 και άρχισε να λειτουργεί υποτυπωδώς μόλις το Σεπτέμβριο του ιδίου έτους χωρίς μέσα και πόρους. Αρκεί να αναφερθεί ότι για το 2004 χρηματοδοτήθηκε μόλις με 100.000 ευρώ έναντι των 680.000 ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί. Για το 2005 η χρηματοδότησή του ανήλθε σε 618.000 ευρώ.
Στο Ε.Σ.ΚΑ.Ν. ανήκει η ευθύνη της εντολής διενέργειας ελέγχων ντόπινγκ εντός αγώνων ενώ οι εκτός αγώνων έλεγχοι με ή χωρίς προειδοποίηση πραγματοποιούνται με ευθύνη του Ε.Σ.ΚΑ.Ν., της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής (Ε.Ο.Ε.) και της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας. Το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. από της λειτουργίας του έως πρόσφατα πραγματοποίησε μόνο 450 ελέγχους κατ΄ εντολή της Ε.Ο.Ε. στην προολυμπιακή ομάδα. Έλεγχοι με εντολή του άρχισαν να πραγματοποιούνται πρόσφατα, διότι δεν υπήρχε πιστοποίηση της εκπαίδευσης των δειγματοληπτών, αλλά και γιατί δεν εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση, που θα καθόριζε τη διαδικασία κλήρωσης των αγώνων και των αγωνισμάτων που θα διεξάγονταν οι έλεγχοι, η διαδικασία γνωστοποίησης των αρμοδίων για τη διεξαγωγή του ελέγχου προσώπων, η διαδικασία κλήρωσης των αθλητών κ.λπ.. Σύμφωνα με τους σχετικούς κανονισμούς της Δ.Ο.Ε., του WADA και των παγκόσμιων αθλητικών ομοσπονδιών, η απόφαση αυτή θα έπρεπε να εκδοθεί εντός 6μήνου από τη δημοσίευση του ν. 3057/2002. Όμως, εκδόθηκε μόλις πρόσφατα με τίτλο: «Καθορισμός των διαδικασιών του ελέγχου ντόπινγκ σε αθλητές και κάθε άλλης αναγκαίας λεπτομέρειας» (Αρ. Αποφ.19514, ΦΕΚ 648, 16 Μαΐου 2005).
Επισημαίνεται, ότι ο κανονισμός λειτουργίας του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. καταρτίσθηκε μόλις το Φεβρουάριο του 2004. Ότι το Υφυπουργείο Πολιτισμού διέθεσε χώρο για τη στέγασή του και προσωπικό για τη λειτουργία του μόλις τον Μάρτιο του 2004. Ότι η πρώτη κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Υγείας και Πολιτισμού, που αφορά στον κατάλογο των απαγορευμένων ουσιών εκδόθηκε στις 11.8.2004, σύμφωνα με το ν. 3057/2002 (θα έπρεπε να εκδοθεί τον Ιανουάριο του ίδιου έτους). Τον Ιανουάριο του 2005 εκδόθηκε ο νέος επικαιροποιημένος κατάλογος των απαγορευμένων ουσιών, με την επισήμανση ότι ο κατάλογος αυτός αποτελεί πιστή αντιγραφή σχετικού καταλόγου, που εκδίδεται από τον WADA, κατά συνέπεια αποτελεί μια εύκολη και καθαρά τυπική διαδικασία.
Από τα στοιχεία που παρέθεσαν στην Διακομματική Επιτροπή ο Υφυπουργός και ο Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού διαπιστώνεται τελευταία η ανάληψη από το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. σειράς πρωτοβουλιών. Όμως, οι περισσότερες από τις πρωτοβουλίες αυτές θα έπρεπε να αναληφθούν νωρίτερα, δηλαδή, από τις πρώτες ημέρες της σύστασης και της λειτουργίας του. Ιδιαίτερα αυτές που αναφέρονται στη διαδικασία πιστοποίησης των υπαρχόντων δειγματοληπτών, στη συνεργασία με τις αθλητικές ομοσπονδίες, προκειμένου να ενημερωθεί το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. για το αγωνιστικό τους πρόγραμμα, για το where about των αθλητών και τον πειθαρχικό κανονισμό τους, ώστε αυτός να εναρμονιστεί με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και να καταστεί εφικτή η παρακολούθηση των διαδικασιών πειθαρχικού ελέγχου και επιβολής ποινών στους παραβάτες του ντόπινγκ από το Ε.Σ.ΚΑ.Ν.. Όμως, ο ν 3057/2002 προέβλεπε και τον αριθμό των αγώνων, στα επιμέρους πρωταθλήματα, αλλά και τον αριθμό των αθλητών που σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται να ελέγχονται. Ενώ στο Ο.Α.Κ.Α. υπήρχαν και λειτουργούσαν από ετών τόσο το εργαστήριο για τους αντιντόπινγκ ελέγχους όσο και η ομάδα των δειγματοληπτών, που ήταν και τα δύο αναγνωρισμένα και πιστοποιημένα. Αυτό σημαίνει πως το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. θα μπορούσε να συνεργαστεί με το εργαστήριο και τους δειγματολήπτες για να λειτουργήσει νωρίτερα, αμέσως μετά τη συγκρότησή του.
Από τα στοιχεία και τις πληροφορίες που ετέθησαν στη διάθεση της Διακομματικής Επιτροπής διαπιστώνεται αβασάνιστα ότι το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. άρχισε να λειτουργεί μετά τις τελευταίες εθνικές εκλογές και ουσιαστικά μετά από την έναρξη λειτουργίας της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής και την πρόσκληση σε ακρόαση της Προέδρου του. Άλλωστε αυτό επιβεβαιώνεται και από το ότι η Πρόεδρος του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. όταν της ζητήθηκε εγγράφως έθεσε στη διάθεση της Επιτροπής μόνο σχετικά έγγραφα Διεθνών Αθλητικών Οργανώσεων, που άλλωστε ήταν γνωστά και στη διάθεσή της προ πολλού, αναφέροντας μόνο την υπό έκδοση απόφαση του Υφυπουργού Αθλητισμού για τον καθορισμό των διαδικασιών ελέγχου ντόπινγκ κ.λπ..
Τα ερωτήματα και κατά συνέπεια και οι ευθύνες που ανακύπτουν από τη μέχρι σήμερα λειτουργία του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. είναι τεράστιες και αφορούν: Κατ’ αρχήν στην πολιτεία, η οποία αρκέστηκε στη θέσπιση του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. αδιαφορώντας για τη στέγαση, τη χρηματοδότηση και την έγκαιρη λειτουργία του, παρά το ότι οργανικά ανήκε στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Ο πρώην Υφυπουργός Αθλητισμού κατά την παρουσία του στη Διακομματική Επιτροπή απέδωσε την καθυστέρηση στη συγκρότηση και στη λειτουργία του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. στην καθυστερημένη υπόδειξη των εκπροσώπων της Ε.Ο.Ε., που κατά το ν. 3057/2002 συμμετέχουν στο συμβούλιό του. Η ύπαρξη του συγκεκριμένου επιχειρήματος δεν αμφισβητείται, όμως, το ερώτημα είναι αν και κατά πόσο έγιναν οι αναγκαίες παρεμβάσεις, προκειμένου η Ε.Ο.Ε. να ανταποκριθεί άμεσα στην υποχρέωση της αυτή, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, δοθέντος ότι η χώρα μας βρισκόταν σε περίοδο ολυμπιακής προετοιμασίας, αλλά και στο στόχαστρο διεθνών αθλητικών οργανώσεων και μέσων μαζικής ενημέρωσης για παραβατικές συμπεριφορές πρωταθλητών και των προπονητών τους. Αλλά και για ποιο λόγο η ΕΟΕ, το συμβούλιο της οποίας στην πλειοψηφία του απαρτίζεται από εκπροσώπους της ομοσπονδίας, κωλυσιέργησε γνωστού όντος του κλίματος που επικρατούσε κατά την περίοδο εκείνη σε αρκετές ομοσπονδίες σε ό,τι αφορά το ντόπινγκ.
Κατά δεύτερο λόγο στο ίδιο το Ε.Σ.ΚΑ.Ν., το οποίο δεν άσκησε παρά μόνο ελάχιστες από τις κατά το ν. 3057/2002 προβλεπόμενες αρμοδιότητές του, ούτε καν αυτές για τις οποίες δεν απαιτούνταν πόροι και ιδιαίτερη προσπάθεια. Παράδειγμα χαρακτηριστικό η προετοιμασία και η έκδοση της προβλεπόμενης από το ν. 3057/2002 Υπουργική Απόφαση για τον καθορισμό των διαδικασιών του ελέγχου ντόπινγκ. Η απόφαση αυτή, όπως επισημάνθηκε, θα έπρεπε να εκδοθεί άμεσα και σίγουρα πολύ πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Δυστυχώς εκδόθηκε το Μάιο του 2005 από τη νέα αθλητική ηγεσία. Το γεγονός ότι η χώρα μας υπέγραψε τη σύμβαση κατά του ντόπινγκ έξι ολόκληρα χρόνια μετά την υπογραφή της. Ότι στον αθλητικό ν.2725/1999 δεν υπήρχε πρόβλεψη για την αντιμετώπιση του ντόπινγκ. Η θεσμοθέτηση του Ε.Σ.ΚΑ.Ν., από το ν. 3057/2002, που συμπλήρωνε το κενό που υπήρχε στο ν. 2725/1999, το οποίο, εν τούτοις, δεν λειτούργησε, αναδεικνύει και τις μεγάλες πολιτικές ευθύνες, που, αναμφίβολα, υπάρχουν για την μη αντιμετώπιση του ντόπινγκ.
16. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΤΙ – ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ Ο.Α.Κ.Α.
Το συγκεκριμένο εργαστήριο ιδρύθηκε και άρχισε να λειτουργεί από το 1986. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας εξοπλίστηκε με τα αρτιότερα μηχανήματα. Σήμερα είναι ένα από τα πλέον οργανωμένα εργαστήρια στον κόσμο. Ένα από τα 33 εργαστήρια με τα οποία συνεργάζεται αλλά και τα οποία ελέγχει κλειστά ο WADA. Στην περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας ήλεγξε 3.000 δείγματα εκ των οποίων μόνο τα 23 ήταν θετικά σε διάφορες ουσίες. Τις δειγματοληψίες πραγματοποίησε η ομάδα δειγματοληπτών του Ο.Α.Κ.Α. συνεπικουρούμενη από ομάδα εθελοντών. Πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες τα προς έλεγχο δείγματα λαμβάνονταν και διακινούνταν κυρίως με ευθύνη των αθλητικών ομοσπονδιών οι οποίες στην περίπτωση αυτή ήταν ελέγχουσες και ελεγχόμενες, με ότι αυτό συνεπάγεται. Το ζητούμενο στη λειτουργία του συγκεκριμένου εργαστηρίου ήταν και παραμένει η διασφάλιση της ανωνυμίας, άρα και της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων. Το πρόβλημα αυτό συναρτάται με τη λειτουργία του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. και των άλλων φορέων που έχουν την ευθύνη της εντολής των εντός και εκτός αγώνων ελέγχων και με τους δειγματολήπτες.
Μέχρι το 1983 οι δειγματοληψίες πραγματοποιούνταν από εκπροσώπους των διεθνών αθλητικών ομοσπονδιών που βρίσκονταν στη χώρα μας ή από κλιμάκια που έστελναν οι ίδιες. Το 1983 δημιουργείται η Υπηρεσία Δειγματοληπτών στο Ο.Α.Κ.Α.. Την εξέταση των δειγμάτων αναλαμβάνει το Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που όμως δεν ήταν εξουσιοδοτημένο. Σε περίπτωση ανεύρεσης θετικού δείγματος, ο επανέλεγχος πραγματοποιούνταν σε διαπιστευμένο εργαστήριο του εξωτερικού. Το 1986 αρχίζει η οργάνωση και η λειτουργία του Ελληνικού Εργαστηρίου Ελέγχου Ντόπινγκ στο Ο.Α.Κ.Α.. Το εργαστήριο εξασφάλισε διαπίστευση από τη Δ.Ο.Ε. το 1987. Τη διατήρησε μέχρι και το 1992, οπότε και την έχασε, για να την επανακτήσει το 1996. Ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας εξοπλίστηκε με υπερσύγχρονα διαγνωστικά μηχανήματα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα ανίχνευσης ευρύτατου φάσματος ουσιών που εμπεριέχονται στο προσκομιζόμενο υλικό.
17. ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΩΝ Ο.Α.Κ.Α.
Η συγκεκριμένη υπηρεσία άρχισε να λειτουργεί από το 1983 στο Ο.Α.Κ.Α..
Η χώρα μας ανήκει στις πρώτες 15 χώρες παγκοσμίως που διαθέτουν υπηρεσίες δειγματοληψίας που έχουν πιστοποίηση σύμφωνα με τον WADA, ενώ από τον Απρίλιο του 2004 διαθέτει και πιστοποίηση ISO 9001/2000 από τον Ε.Λ.Ο.Τ..
Οι δειγματολήπτες της υπηρεσίας Ελέγχου Ντόπινγκ (μόνιμοι και έκτακτοι) είναι ικανοποιητικά εκπαιδευμένοι. Ήταν αυτοί που ως επικεφαλής των σταθμών ελέγχου σε όλες τις αθλητικές εγκαταστάσεις μαζί με 500 εθελοντές εκτέλεσαν με επιτυχία το έργο ελέγχου ντόπινγκ περίπου σε 3600 αθλητές των Ολυμπιακών και σε 700 αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Η υπηρεσία ελέγχου ντόπινγκ του Ο.Α.Κ.Α., σύμφωνα με τον ν. 3057/2002, έχει την αρμοδιότητα διεξαγωγής των δειγματοληψιών ύστερα από γραπτή εντολή που δίνεται προκειμένου για εντός αγώνων ελέγχους από το Ε.Σ.ΚΑ.Ν.. Στους εκτός αγώνων ελέγχους η εντολή δίνεται εκτός από το Ε.Σ.ΚΑ.Ν., από τον Υπουργό και το Γενικό Γραμματέα Αθλητισμού, την Ε.Ο.Ε., την Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή, τις ομοσπονδίες αθλημάτων καθώς επίσης και από τις Επαγγελματικές Ενώσεις διεξαγωγής των Πρωταθλημάτων, όπως η Ε.Π.Α.Ε., ο Ε.Σ.Α.Κ.Ε. και η Φίλιππος Ένωση Ελλάδας. Για αντίστοιχους ελέγχους σε διεθνές επίπεδο δυνατότητα εντολής έχουν ο WADA, οι Διεθνείς Ομοσπονδίες, η Δ.Ο.Ε., η Διεθνής Παραολυμπιακή Επιτροπή κ.λπ.. Σύμφωνα με το άρθρο 128 στ΄ του ν. 3057/2002, η ευθύνη παρακολούθησης της εκπαίδευσης και κατάρτισης των υπευθύνων για τη λήψη δειγμάτων ελέγχου ντόπινγκ, η μεταφορά των δειγμάτων σε αναγνωρισμένο εργαστήριο και η χορήγηση ταυτοτήτων σε εντεταλμένους δειγματολήπτες, ανήκει στο Ε.Σ.ΚΑ.Ν., το οποίο πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2005 άσκησε την εκ του νόμου προβλεπόμενη αρμοδιότητά του αυτή, σε ομάδα 25 ατόμων, σε εφαρμογή σχετικής Υπουργικής Απόφασης που εκδόθηκε από τον Υφυπουργό Αθλητισμού τον Μάιο του 2005.
Ο ν.3057/2002 έθετε, επίσης, τους βασικούς κανόνες για τη διενέργεια των ελέγχων αντιντόπινγκ. Όμως την αντιμετώπιση επιμέρους ζητημάτων που συνδέονται και με τη διαδικασία των δειγματοληψιών την παρέπεμπε σε Υπουργική Απόφαση που θα έπρεπε να εκδοθεί εντός έξι (6) μηνών από την ψήφιση του νόμου αυτού. Όπως επισημάνθηκε η συγκεκριμένη απόφαση (αριθμ.19514, ΦΕΚ648) εκδόθηκε στις 16 Μαΐου 2005!!!
Επισημαίνεται ότι η απόφαση αυτή, μεταξύ άλλων: στο Α κεφάλαιο ρυθμίζει θέματα που έχουν σχέση με το σχεδιασμό, την οργάνωση και υλοποίηση του προγράμματος ελέγχου ντόπινγκ. Στο Β κεφάλαιο ρυθμίζει θέματα που έχουν σχέση με τη διαδικασία συλλογής, συσκευασίας και μεταφοράς των δειγμάτων ούρων και στο Γ κεφάλαιο ρυθμίζει θέματα που έχουν σχέση με τη διαδικασία συλλογής, συσκευασίας και μεταφοράς των δειγμάτων αίματος.
Επίσης, η απόφαση αυτή αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική όσο και λεπτομερειακή παρέμβαση στα θέματα αυτά και αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο των δειγματοληπτών στην αξιοπιστία των ελέγχων. Ο γιατρός κ. Τσαρουχάς, που προΐσταται της ομάδας δειγματοληπτών του Ο.Α.Κ.Α., διαβεβαίωσε την Επιτροπή ότι η ομάδα των δειγματοληπτών από της συστάσεώς της μέχρι σήμερα λειτούργησε ικανοποιητικά. Όμως, ανακύπτουν πλείστα όσα ερωτηματικά που έχουν σχέση με την ανυπαρξία κριτηρίων, αλλά και κωλυμάτων για την επιλογή των δειγματοληπτών, με την επάρκεια της εκπαίδευσής τους και κυρίως με τη διασφάλιση της αξιοπιστίας των ελέγχων που πραγματοποιούνταν, όχι πάντα με ευθύνη των δειγματοληπτών. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες στην ομάδα δειγματοληπτών του Ο.Α.Κ.Α., πέρα από συγγενείς και φίλους, συμμετείχαν γιατροί, φυσικοθεραπευτές, υπάλληλοι κ.λπ. αθλητικών ομοσπονδιών. Το γεγονός αυτό οδηγούσε, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, σε αμφισβητήσεις. Άλλωστε, πώς μπορούν να αγνοηθούν καταγγελίες δειγματοληπτών της WADA και αθλητών, οι οποίοι εντούτοις φοβούμενοι αρνήθηκαν να προσέλθουν και να καταθέσουν στην Επιτροπή, για σικέ ελέγχους, για φυγαδεύσεις ακόμη και για αλλαγές των δειγμάτων ούρων των αθλητών; Τέλος, πώς μπορεί να ερμηνευτεί πρόσφατα η σωρεία των εκτός αγώνων ελέγχων σε Έλληνες αθλητές από ιπτάμενους δειγματολήπτες του WADA;
Τα ερωτήματα αυτά είναι εύλογα και διατυπώνονται καλόπιστα. Άλλωστε το κύριο επιχείρημα για τα σημαντικότερα προβλήματα που υπήρχαν για πολλά χρόνια στους πραγματοποιούμενους ελέγχους, εντοπίζονταν στη διαδικασία των δειγματοληψιών, πάντα σε συνδυασμό με το ποιοι έδιναν στους δειγματολήπτες την εντολή για τους ελέγχους αυτούς. Το συγκεκριμένο σύστημα ήταν διάτρητο, ενδεχομένως και με ευθύνη κάποιων δειγματοληπτών, οι οποίοι έκοντες-άκοντες συνέπρατταν με όσους ήθελαν να συγκαλύψουν παραβατικές συμπεριφορές αθλητών, προπονητών κ.λπ. και με όσους δεν ήθελαν να αποκαλυφθεί η αλήθεια.
18. ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΕΣ
Μέχρι σήμερα το ενδιαφέρον των περισσοτέρων αθλητικών ομοσπονδιών για τα θέματα της διαφάνειας και του ντόπινγκ ήταν περισσότερο θεωρητικό. Ο άκρατος κομματισμός, η εξάρτηση και οι σχέσεις τους με την κεντρική εξουσία διαμόρφωσαν σταδιακά ένα καθεστώς ασυδοσίας και ατιμωρησίας. Μέσα από ένα κρατικοδίαιτο σύστημα όσοι τις διοικούσαν ενδιαφερόνταν κυρίως για τη βιτρίνα του ελληνικού αθλητισμού, για τις επιτυχίες και τις διακρίσεις, γνωρίζοντας ότι αυτές φέρνουν δόξα, προβολή, αλλά και μεγάλα οικονομικά έσοδα που τα διαχειρίζονταν συχνά χωρίς ουσιαστικό έλεγχο.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στο ντόπινγκ, ενώ γνώριζαν ότι αλλοιώνει τη γνησιότητα του αθλητικού αποτελέσματος και ότι καταστρέφει την υγεία των αθλητών, αδιαφορούσαν. Μάλιστα αρκετοί εξ αυτών είχαν προσχωρήσει στην άποψη, γιατί έτσι τους βόλευε, πως όλα τα ρεκόρ και οι μεγάλες διακρίσεις έρχονται μόνο με το ντόπινγκ. Άρα ότι το ντόπινγκ αποτελεί αναγκαίο κακό. Διαπιστώνεται ότι στην ίδια άποψη είχαν προσχωρήσει ανομολόγητα και αρμόδια κυβερνητικά στελέχη με όλα τα γνωστά συνακόλουθα.
Από επίσημα στοιχεία που ετέθησαν στη διάθεση της Διακομματικής Επιτροπής οι ομοσπονδίες που απασχολήθηκαν τα τελευταία χρόνια με το ντόπινγκ ήταν ελάχιστες. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν και κατά πόσον το ενδιαφέρον και αυτών των ομοσπονδιών ήταν πραγματικό ή προσχηματικό, από τη στιγμή που εξαντλούνταν το ενδιαφέρον αυτό στους αθλητές των Εθνικών ομάδων, ενώ αδιαφορούσαν παντελώς για τους υπόλοιπους και κυρίως για τους ερασιτέχνες αθλητές, που εν τούτοις ανήκαν στη δικαιοδοσία τους.
Στη Διακομματική Επιτροπή πρόεδροι ομοσπονδιών που προσεκλήθησαν, παρουσίασαν στοιχεία για τις πρωτοβουλίες τους κατά του ντόπινγκ. Οι πρωτοβουλίες αυτές δεν αμφισβητούνται. Αυτό που αμφισβητείται είναι η διαφάνεια, η αξιοπιστία, αλλά και η σκοπιμότητα ορισμένων εξ αυτών των πρωτοβουλιών και κυρίως των ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν με εντολή και ευθύνη των ομοσπονδιών, που στην περίπτωση αυτή ήταν ελέγχουσες και ελεγχόμενες. Αλήθεια πόσο αξιόπιστα μπορεί να είναι τα αποτελέσματα αντιντόπινγκ ελέγχων σε ομοσπονδίες που συνεργάζονταν με προπονητές και άλλα πρόσωπα που συμμετείχαν αποδεδειγμένα σε εμπορικές επιχειρήσεις που εισήγαγαν, εμπορεύονταν και διακινούσαν ακόμη και απαγορευμένες φαρμακοδιεγερτικές ουσίες; Σε ομοσπονδίες όπου τις ουσίες αυτές τις διέθεταν στους αθλητές τους και μάλιστα επ’ αμοιβή, προπονητές ή άλλα γνωστά παρένθετα πρόσωπα, υποκαθιστώντας τους υπεύθυνους γιατρούς, αλλά σε μερικές περιπτώσεις ακόμη και σε γνώση των τελευταίων;
Τα πρόσωπα αυτά γνωρίζοντας το χρόνο ημισείας ζωής των ουσιών που χορηγούνταν, άρα και το χρόνο αποφόρτισης του οργανισμού των αθλητών από τις ουσίες αυτές, έδιναν εντολές για εκτός αγώνων ελέγχους εκ του ασφαλούς. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις αιφνίδιων ελέγχων ή όταν είχαν αμφιβολίες για την έκβαση των αποτελεσμάτων τους, έκρυβαν και φυγάδευαν τους αθλητές ή τους απέτρεπαν με διάφορα επιχειρήματα, να συμμετάσχουν σε προγραμματισμένες διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις, για τις οποίες εν τούτοις προετοιμάζονταν με χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων.
Για τα θέματα αυτά υπάρχουν καταγγελίες παλαιότερες και δημοσιοποιημένες, αλλά και πρόσφατες, από αθλητές οι οποίοι εν τούτοις φοβούμενοι αρνήθηκαν να καταθέσουν στην Επιτροπή. Μάλιστα το θράσος των κυκλωμάτων που υπήρχαν ήταν τόσο μεγάλο, ώστε σε συγκεκριμένη ομοσπονδία να ζητείται από τους αθλητές που εντάσσονταν στις προεθνικές και στις εθνικές ομάδες η υπογραφή υπεύθυνων δηλώσεων ότι δεν έκαναν και δεν πρόκειται να κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών. Το τραγελαφικό της υπόθεσης αυτής είναι ότι στη συγκεκριμένη ομοσπονδία τις ουσίες αυτές τις χορηγούσαν στους αθλητές οι προπονητές, αλλά και άλλα γνωστά σε όλους πρόσωπα. Το επιχείρημα ότι τα κυκλώματα αυτά δρούσαν εν αγνοία των διοικήσεων των ομοσπονδιών, είναι τουλάχιστον αφελές. Οι περισσότεροι γνώριζαν αλλά σιωπούσαν ευσχήμως και συγκάλυπταν. Σε αυτό βοηθούσε και η σιωπή των ίδιων των αθλητών που στην πλειονότητα ήταν νέα παιδιά, πάμπτωχα και άβουλα από την επαρχία και από οικογένειες παλιννοστησάντων και ελληνοποιηθέντες που αντικειμενικά είχαν ελάχιστα περιθώρια αντίστασης σε πιέσεις και εκβιασμούς, αλλά και σε υποσχέσεις για επαγγελματική και οικονομική αποκατάσταση. Ακόμη υπήρχαν διοικητικοί παράγοντες, προπονητές και άλλα πρόσωπα σε ομοσπονδίες, τα οποία αναλάμβαναν παρανόμως επ’ αμοιβή το ρόλο του μάνατζερ σε αθλητές τους. Ο έλεγχος του πόθεν έσχες όλων αυτών των προσώπων θα οδηγούσε σε χρήσιμα συμπεράσματα. Όπως φυσικά και ο έλεγχος των πριμ που ζητούνταν και τελικά χορηγούνταν σε ορισμένες ομοσπονδίες για τη συμμετοχή αθλητών τους σε μεγάλες προγραμματισμένες διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις από τις οποίες εν τούτοις απουσίαζαν ή συμμετείχαν υποτυπωδώς.
Οι ευθύνες τους για όλες αυτές τις συμπεριφορές στις ομοσπονδίες έγιναν βαρύτερες μετά την ψήφιση του ν. 3057/2002. Γνώριζαν τις κυρώσεις σε βάρος όσων εμπλέκονται σε περιπτώσεις φαρμακοδιέγερσης αθλητών, όμως, αδιαφορούσαν για να μη ξεβολευτούν. Σε αυτό τους βοηθούσε και η αδιαφορία της ίδιας της Πολιτείας να εφαρμόσει το συγκεκριμένο νόμο, αδιαφορώντας καταρχήν για τη λειτουργία του Ε.Σ.ΚΑ.Ν.. Όμως, επειδή οι γενικεύσεις δεν βοηθούν, θα πρέπει να τονιστεί πως στις περισσότερες ομοσπονδίες δεν παρατηρήθηκαν ανάλογες συμπεριφορές.
Πέρα από το φαινόμενο του ντόπινγκ υπήρχαν και υπάρχουν πολλά άλλα στοιχεία αδιαφάνειας στη λειτουργία των ομοσπονδιών. Τα στοιχεία αυτά αφορούν: Στο σύστημα με το οποίο χρηματοδοτούνται και ελέγχονται σχετικά με τη διαχείριση των οικονομικών τους. Εντύπωση προκαλεί η ευκολία με την οποία πολλές φορές αρνούνταν και αρνούνται, τον έλεγχο από το Κράτος. Στην ύπαρξη στους κόλπους τους πολλών σωματείων-«σφραγίδα», τα οποία εν τούτοις τα χρησιμοποιούν, προκειμένου να επανεκλεγούν. Πότε και ποιές ομοσπονδίες ενδιαφέρθηκαν για το αν και κατά πόσο αρκετά αθλητικά σωματεία, μετά την ειδική αθλητική αναγνώρισή τους, που είναι μια καθαρά τυπική διαδικασία, εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το ν. 2725/1999, προκειμένου να διατηρήσουν την αναγνώριση αυτή; Το πρόβλημα της ειδικής αθλητικής αναγνώρισης αφορά και ορισμένες ομοσπονδίες.
Επίσης, σε μερικές αθλητικές ομοσπονδίες, υπάρχουν σοβαρά ερωτηματικά σε ό,τι αφορά την ανταπόκρισή τους στην επιταγή του άρθρου 19 του ν. 2725/1999 για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη σε όλη τη χώρα του αθλήματος ή του κλάδου άθλησης, που εμπίπτει στις αρμοδιότητές τους. Ακόμη σε ό,τι αφορά την ανταπόκριση τους στην επιταγή της παρ. 5 του άρθρου 22 του ίδιου νόμου που υποχρεώνει κάθε μέλος της διοίκησής τους να υποβάλει δήλωση περιουσιακής κατάστασης αυτού, της συζύγου του και των ανήλικων τέκνων του, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2429/1996. Αλλά και την αποφυγή ορισμένων ομοσπονδιών να συμπληρώσουν ή να εναρμονίσουν τους ειδικούς και γενικούς κανονισμούς τους σε περιπτώσεις αναπομπής τους από την Πολιτεία, άλλοτε αυθαίρετα και αναιτιολόγητα και άλλοτε με την επίκληση του κανονισμού των αντίστοιχων διεθνών ομοσπονδιών με στόχο ανομολόγητο, αλλά προφανή την συντήρηση αλλά και την αναπαραγωγή του κλίματος της ασυδοσίας και της αδιαφάνειας. Κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στο σημείο αρκετές ομοσπονδίες να διοικούνται από παράγοντες που μετέτρεψαν την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό σε επάγγελμα. Οι συγκεκριμένοι παράγοντες ήθελαν τα ρεκόρ και τις διεθνείς διακρίσεις των αθλητών τους, έναντι παντός τιμήματος, γνωρίζοντας ότι όλα αυτά έφερναν στις ομοσπονδίες τεράστια έσοδα από διάφορες πηγές που συνήθως τα διαχειρίζονταν οι ίδιοι και οι παρέες τους, δηλαδή όλοι αυτοί που μετέτρεψαν τις ομοσπονδίες σε φέουδο και τσιφλίκι τους. Όμως, τα ίδια ερωτηματικά αφορούν και την Πολιτεία, η οποία ουδέποτε ενδιαφέρθηκε σοβαρά, για την εφαρμογή των παραπάνω αλλά και σειράς άλλων διατάξεων του ν. 2725/1999, γεγονός που σε συνδυασμό με την ατιμωρησία που υπήρχε αποθράσυνε τους πάντες και ενέτεινε το καθεστώς της αδιαφάνειας ιδιαίτερα σε ορισμένες ομοσπονδίες.
Το ίδιο καθεστώς αδιαφάνειας υπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει στο χώρο του επαγγελματικού αθλητισμού. Παρά τα προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις του ν. 2725/1999, κυρίως σχετικά με το μετοχικό κεφάλαιο των Αθλητικών Ανωνύμων Εταιρειών (Α.Α.Ε.) και τους μετόχους, με τους περιορισμούς στην απόκτηση των μετοχών, με την εποπτεία τον ελέγχό τους, δοθέντος ότι το προβλεπόμενο από το άρθρο 77 του ίδιου νόμου Ελεγκτικό Συμβούλιο, δεν άσκησε ποτέ τις αρμοδιότητές του. Υπενθυμίζεται ότι κατά την περίοδο ισχύος του ν.2725/1999, ουσιαστικά δεν υπήρχε κανένας έλεγχος των Α.Α.Ε., ούτε ακόμη και σε εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του ν. 2190/1920 περί Α.Ε.. Η μη εφαρμογή των υφιστάμενων νόμων ενέτεινε το καθεστώς της αδιαφάνειας που υπήρχε σε αρκετές Π.Α.Ε. και Κ.Α.Ε. με συνέπειες καταστροφικές. Ήταν η περίοδος όπου μεγαλομέτοχοι και ιδιοκτήτες Α.Α.Ε. παραχωρούσαν χωρίς κανένα έλεγχο αλλά και καμία συνέπεια τις μετοχές τους σε πρόσωπα πολλές φορές αφερέγγυα και ανυπόληπτα. Όπου υπερχρεωμένες Π.Α.Ε. και Κ.Α.Ε. εντάσσονταν επιλεκτικά στο καθεστώς της ειδικής εκκαθάρισης, με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση της Π.Α.Ε. «Πανιώνιος». Όπου αποδεδειγμένα περιστατικά πολυιδιοκτησίας Α.Α.Ε., παρέμεναν ατιμώρητα για να μη θιγούν συγκεκριμένα πρόσωπα και συμφέροντα. Ήταν η περίοδος όπου στον χώρο της διαιτησίας του επαγγελματικού και όχι μόνο ποδοσφαίρου βασίλευε η γνωστή «παράγκα» που προκαθόριζε προφανώς με το αζημίωτο ακόμη και τους πρωταθλητές των διαφόρων πρωταθλημάτων. Όλα τα παραπάνω μαζί και με ορισμένες προκλητικές αποφάσεις της αθλητικής δικαιοσύνης διαμόρφωσαν συνολικά ένα καθεστώς αδιαφάνειας και συνεχούς αμφισβήτησης στο χώρο του επαγγελματικού αθλητισμού και ιδιαίτερα στο χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου με συνέπεια τη βία σε πολλές αθλητικές διοργανώσεις, αλλά και την προκλητική συμπεριφορά ορισμένων παραγόντων, φαινόμενα που απαξίωσαν το ποδόσφαιρο και απομάκρυναν τους υγιείς φιλάθλους από τα γήπεδα.
Ο ν.3057/2002 έθεσε νέους κανόνες για την επιχειρηματική δράση στον αθλητισμό. Όμως και στην περίπτωση του νόμου αυτού, υπάρχουν διατάξεις που δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, με συνέπεια τη συντήρηση του καθεστώτος της αδιαφάνειας, που υπήρχε σε αρκετές Α.Α.Ε.. Όπως π.χ. η διάταξη που αφορά στις ευθύνες όσων αναλαμβάνουν τη διαχείρισή τους έναντι των τρίτων προσωπικά, απεριόριστα και εις ολόκληρο μαζί με το ιδρυτικό σωματείο για όλα τα χρέη που δημιουργούνται για τις ανάγκες του Τ.Α.Α. κατά τη διάρκεια άσκησης των διαχειριστικών τους καθηκόντων. Η Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού που αντικατέστησε το Ελεγκτικό Συμβούλιο του ν. 2725/1999 ουσιαστικά περιόρισε τη δράση της κυρίως στη χορήγηση του πιστοποιητικού συμμετοχής των Α.Α.Ε. στα οικεία πρωταθλήματα. Άλλες αρμοδιότητες της ασκούνταν πλημμελώς και αρκετές ουδόλως, όπως π.χ. η διενέργεια διαχειριστικού και λογιστικού ελέγχου στις Α.Α.Ε. και τα Τ.Α.Α. σε ό,τι αφορά την εκπλήρωση των οικονομικών τους υποχρεώσεων, ιδιαίτερα προς τους επαγγελματίες και αμειβόμενους αθλητές, τους προπονητές, το ιδρυτικό αθλητικό σωματείο και τα γυμναστήρια. Ακόμη και σε ό,τι αφορά στην υποχρέωση των Α.Α.Ε. να εξοφλήσουν πριν από την έναρξη της αγωνιστικής περιόδου όλες τις τυχόν ληξιπρόθεσμες και απαιτητές οφειλές τους κ.λπ..
Για τα παραπάνω ευθύνες βαρύνουν την πολιτεία η οποία εμφανιζόταν ιδιαίτερα άτολμη σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων των νόμων 2725/1999 και 3057/2002 μεταγενέστερα. Βαρύνουν, όμως, τις ομοσπονδίες, αλλά και τις αντίστοιχες Ενώσεις Ανωνύμων Εταιρειών, οι οποίες αντί να συνεργαστούν και να ασχοληθούν με τα προβλήματα του χώρου ευθύνης τους και με τα γνωστά φαινόμενα αδιαφάνειας, και αντί να επιδιώξουν την αυτοκάθαρση συνήθως ερίζουν μεταξύ τους για τις αρμοδιότητες, τη διαχείριση των οικονομικών, τον έλεγχο της διαιτησίας, τις καρέκλες και τα αξιώματα.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το ντόπινγκ, το ενδιαφέρον των ομοσπονδιών και των Ενώσεων Ανωνύμων Εταιρειών ήταν και παραμένει υποτυπώδες. Στην Ε.Π.Ο. το ενδιαφέρον αυτό περιοριζόταν στους αθλητές της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου και στην περιοδική έκδοση ενημερωτικών εντύπων. Στην Ε.Π.Α.Ε. πρόσφατα εξαγγέλθηκε η ανάληψη πρωτοβουλιών έναντι του ντόπινγκ. Δυστυχώς οι εξαγγελίες αυτές παραμένουν μέχρι σήμερα στο επίπεδο των προθέσεων. Πρόσφατα με πρωτοβουλία του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. άρχισαν έλεγχοι αντιντόπινγκ σε επαγγελματίες αθλητές που συμμετέχουν σε αγώνες διαφόρων πρωταθλημάτων. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται θετική, όμως, οι συγκεκριμένοι έλεγχοι πραγματοποιούνται κυρίως εντός αγώνων, ενώ απουσιάζουν οι εκτός αγώνων, δηλαδή οι αιφνίδιοι έλεγχοι που είναι περισσότερο αξιόπιστοι, όπως φυσικά και οι έλεγχοι στο χώρο των ερασιτεχνικών πρωταθλημάτων και γενικότερα του ερασιτεχνικού αθλητισμού. Εντύπωση προκαλεί, σε όλο το φάσμα του Ελληνικού αθλητισμού, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, η απουσία οργανωμένου συστήματος υγειονομικής προστασίας των αθλητών γεγονός που, πέραν όλων των άλλων, ευνοεί την ανάπτυξη του ντόπινγκ. Οι ομοσπονδίες, ενώ δαπανούν τεράστια ποσά για δημόσιες σχέσεις και άσκοπες φιέστες αποφεύγουν να επενδύουν στην προστασία της υγείας των αθλητών, προφανώς γιατί θεωρούν την επένδυση αυτή μεγάλη και περιττή, αλλά ενδεχομένως και επικίνδυνη απέναντι στα σχέδια ορισμένων συνεργατών τους.
19. ΑΘΛΗΤΕΣ
Ο αθλητής θα έπρεπε να αποτελεί τον μεγάλο αλλά και τον μοναδικό πρωταγωνιστή στο αθλητικό οικοδόμημα. Οι δικές τους προσπάθειες φέρνουν τις διακρίσεις και τα μετάλλια. Αυτό δεν ακυρώνει τη συνεισφορά όλων όσων μέσα σε ένα οργανωμένο σύστημα, τον συνδράμουν στην ανάδειξη των ικανοτήτων του, όπως φυσικά δεν ακυρώνει και τις δικές του ευθύνες σε περιπτώσεις χρησιμοποίησης ανορθόδοξων μέσων και κυρίως της φαρμακοδιέγερσης με σκοπό την αλλοίωση της γνησιότητας του παραγόμενου από τον ίδιο αθλητικού αποτελέσματος. Τόσο ο ν. 2725/1999 όσο και ο ν.3057/2002 που τον συμπληρώνει περιλαμβάνουν διατάξεις που αναδεικνύουν τις ευθύνες και τις συνέπειες των αθλητών σε περίπτωση φαρμακοδιέγερσης. Από αρκετούς υποστηρίζεται ότι οι κυρώσεις αυτές σε βάρος των αθλητών θα πρέπει να γίνουν ηπιότερες. Η άποψη αυτή είναι λανθασμένη αλλά και επικίνδυνη, δοθέντος του ότι όσοι αθλητές κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών αυτοβούλως ή δέχονται τη χορήγησή τους σε αυτούς από παρένθετα πρόσωπα γνωρίζουν τις επιπτώσεις. Όμως ενδίδουν στην πρόκληση της δόξας και της προβολής, κυρίως όμως στην πρόκληση των οικονομικών και όχι μόνο κινήτρων σε περιπτώσεις συγκεκριμένων μεγάλων διακρίσεων.
Από πάρα πολλούς υποστηρίζεται η άποψη ότι τα κίνητρα αυτά στη χώρα μας είναι υπερβολικά, από τα μεγαλύτερα στον κόσμο και ότι θα πρέπει να αναθεωρηθούν. Η Πολιτεία οφείλει να επιβραβεύει τους αθλητές που διακρίνονται, γιατί σε διαφορετική περίπτωση το έργο αυτό θα το αναλάβουν αποκλειστικά οι χορηγοί, δηλαδή ο ιδιωτικός τομέας και μεγάλες αθλητικές εταιρείες, με συνέπειες καταστροφικές. Όμως, τα κίνητρα αυτά θα πρέπει να εκλογικευθούν και να ορθολογικοποιηθούν. Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις σε αθλητές που δεν αγωνίζονται σε τμήματα αμειβομένων αθλητών ή σε Αθλητική Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Α.Ε.) η αγωνιστική δραστηριότητα δεν αποτελεί επάγγελμα. Υπό την έννοια αυτή οι οικονομικές ή άλλες παροχές που δίνονται σε αυτούς από αθλητικά σωματεία, ενώσεις ή ομοσπονδίες, δεν αποτελούν οικονομικά ανταλλάγματα. Εντούτοις στους αθλητές των προεθνικών και κυρίως των Εθνικών Ομάδων, λόγω των ιδιαίτερα αυξημένων προπονητικών τους αναγκών και τις αδυναμίας τους να ασχοληθούν με άλλο επάγγελμα, καταβάλλονται οδοιπορικά, ενώ τους επιτρέπεται να συνάπτουν συμβάσεις χορηγίας ή διαφήμισης προϊόντων ή υπηρεσιών με φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Επιπλέον αθλητές που διακρίνονται απολαμβάνουν από την Πολιτεία σειρά ειδικών προνομίων, οικονομικών και άλλων (εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, επαγγελματική αποκατάσταση στο δημόσιο, ένταξη στις Ένοπλες Δυνάμεις και στα σώματα ασφαλείας και μάλιστα ως βαθμοφόρων και αξιωματικών, άδειες ταξί και ΠΡΟ-ΠΟ κ.λπ.). Ειδικά κίνητρα προβλέπονται και για τους μαθητές-αθλητές που διακρίνονται. Τα κίνητρα αυτά αφορούν στην πριμοδότηση και στην εισαγωγή τους στα Τριτοβάθμια Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας. Αυτό οδηγεί αρκετούς εξ αυτών, δυστυχώς, συχνά με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων τους και των γυμναστών τους, στο να ενδίδουν στις πιέσεις που τους ασκούνται και να καταφεύγουν στη χρήση απαγορευμένων ουσιών. Σε ό,τι αφορά τους αθλητές και γενικότερα τους αθλούμενους, εντοπίζεται τεράστιο έλλειμμα οργανωμένης ενημέρωσής τους, για το θέμα της φαρμακοδιέγερσης. Το έλλειμμα αυτό είναι μεγαλύτερο στο χώρο του ερασιτεχνικού αθλητισμού. Τεράστιο είναι το έλλειμμα και στο θέμα της υγειονομικής τους προστασίας με ευθύνη των αθλητικών σωματείων στα οποία ανήκουν αλλά και των ομοσπονδιών, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όμως, εξίσου σημαντικά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μεγάλη μερίδα των επαγγελματιών αθλητών, ιδιαίτερα στις μικρότερες επαγγελματικές κατηγορίες. Οι αθλητές αυτοί, συχνά γίνονται έρμαια των διαθέσεων των διοικήσεων των Α.Α.Ε. αλλά και ορισμένων προπονητών, όπως άλλωστε αποδεικνύεται από τη μη καταβολή των δεδουλευμένων, από τις αναίτιες διακοπές των συμβολαίων τους, από την αθέτηση όρων των συμβολαίων που έχουν υπογραφεί, από τους εκβιασμούς που τους ασκούνται προκειμένου να συμβιβαστούν, πάντα επ’ ωφελεία των Α.Α.Ε., όπως συμβαίνει συνήθως σε περιπτώσεις ειδικής εκκαθάρισης ή υπαγωγής των Α.Α.Ε. στο άρθρο 44 κ.λπ.. Τα φαινόμενα αυτά που αποτελούν άλλη μια συνέπεια της αδιαφάνειας που υπάρχει σε πολλές Α.Α.Ε. εκθέτουν τη χώρα μας διεθνώς δοθέντος ότι αρκετοί επαγγελματίες αθλητές, κυρίως αλλοδαποί, προσφεύγουν στις διεθνείς ομοσπονδίες και στα διεθνή δικαιοδοτικά όργανα, προκειμένου να δικαιωθούν, με συνέπεια να εκτίθεται πολλές φορές η χώρα μας αναίτια από τις συμπεριφορές ανεύθυνων αθλητικών παραγόντων. Συμπερασματικά, ο αθλητής, είτε είναι ερασιτέχνης είτε είναι επαγγελματίας, έχει υποχρεώσεις που απορρέουν από γραπτούς και άγραφους κανόνες, αλλά και δικαιώματα ως προσωπικότητα, ως οικογενειάρχης, ως εργαζόμενος και μάλιστα κάτω από ιδιάζουσες συνθήκες. Ο αθλητής κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορεί να εξελιχθεί από παρίας και ενεργούμενο σε μεγάλο πρωταγωνιστή και σε εγγυητή της διαφάνειας στον αθλητισμό.
20. ΠΡΟΠΟΝΗΤΕΣ
Ο προπονητής αναμφίβολα αποτελεί έναν από τους βασικότερους συντελεστές στον αθλητισμό. Ο ν.2725/99 ορίζει με σαφήνεια ποιοί έχουν τα τυπικά προσόντα απόκτησης άδειας άσκησης του επαγγέλματος προπονητή. Η άδεια αυτή χορηγείται από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Οι αποφάσεις κοινοποιούνται στην οικεία αθλητική ομοσπονδία, η οποία τηρεί μητρώο προπονητών, αλλά και στον οικείο σύνδεσμο ή ομοσπονδία προπονητών. Ο ίδιος νόμος προέβλεπε τη σύσταση του Ελληνικού Κέντρου Αθλητικής Έρευνας και Τεχνολογίας (Ε.Κ.Α.Ε.Τ.), το οποίο πέρα των άλλων έχει και την ευθύνη της ίδρυσης και λειτουργίας των Εθνικών Σχολών Προπονητών, ύστερα από γνώμη των ομοσπονδιών για όλες τις κατηγορίες των προπονητών και όλους τους κλάδους άθλησης. Όμως, η μη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων και η μη έκδοση για σημαντικό χρονικό διάστημα προβλεπομένων Υπουργικών Αποφάσεων διαμόρφωσαν και στο χώρο του επαγγέλματος του προπονητή μεγάλη αναρχία, η οποία αποτελεί σημαντική συνιστώσα στη διαμόρφωση και στη συντήρηση του κλίματος της αδιαφάνειας που υπάρχει στον ελληνικό αθλητισμό.
Οι υφιστάμενοι νόμοι καταστρατηγούνται από όλους. Οι συμβάσεις που υπογράφονται με το φορέα, στον οποίο ο προπονητής παρέχει τις υπηρεσίες του, συχνά δεν κατατατίθενται και φυσικά δε θεωρούνται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ., προκειμένου να είναι έγκυρες. Από σημαίνει ότι οι προπονητές αυτοί είναι έρμαια των ορέξεων αυτών των φορέων, λειτουργούν σε καθεστώς εργασιακής ομηρίας και ανασφάλειας, με συνέπεια να ενδίδουν σε πιέσεις και να συμβιβάζονται. Οι περιπτώσεις ανάκλησης της άδειας άσκησης του επαγγέλματος του προπονητή είναι σπάνιες. Οι όροι πρόσληψης αλλοδαπών προπονητών είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Οι σύνδεσμοι προπονητών λειτουργούν εκ των ενόντων και ουσιαστικά είναι αβοήθητοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα δυσλειτουργίας του συστήματος είναι ότι σε μεγάλες ομοσπονδίες προπονούσαν πρωταθλητές ακόμη και Ολυμπιονίκες, προπονητές, χωρίς άδεια άσκησης επαγγέλματος, αλλά και προπονητές οι οποίοι ελέγχονταν για βαρύτατες παραβατικές συμπεριφορές, όπως η συμμετοχή τους σε εμπορικές επιχειρήσεις εισαγωγής και διακίνησης ακόμα και απαγορευμένων φαρμακοδιεγερτικών ουσιών. Παρά ταύτα οι προπονητές αυτοί μισθοδοτούνταν από τις ομοσπονδίες και επιβραβεύονταν γενναιόδωρα από την ίδια την πολιτεία ακόμη και μέσω σωματείων «σφραγίδα». Τα τελευταία χρόνια ορισμένοι προπονητές αγνοούν ότι πέρα από προπονητές οφείλουν να είναι και παιδαγωγοί. Παρασυρόμενοι από το εύκολο χρήμα και τη δόξα, μετατρέπουν τους αθλητές που προπονούν σε μηχανές παραγωγής μεταλλίων και διακρίσεων, αγνοώντας βασικούς κανόνες της σωστής επιστημονικής υποστήριξης, χορηγώντας τους – εν αγνοία των γιατρών – ακόμα και απαγορευμένες ουσίες που συνήθως βλάπτουν ανεπανόρθωτα την υγεία τους. Ο ν.3057/2002 προβλέπει βαρύτατες κυρώσεις σε βάρος αυτών των προπονητών. Όμως, πολιτεία και ομοσπονδίες, παρά το ότι γνώριζαν τι ακριβώς συνέβαινε αδιαφόρησαν, με όλες τις γνωστές συνέπειες. Αναμφίβολα ο προπονητής αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για τη διαμόρφωση και τη συντήρηση κλίματος διαφάνειας στον αθλητισμό και την αποτροπή του φαινομένου της φαρμακοδιέγερσης των αθλητών.
21. ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Οι ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας του αθλητισμού για την αδιαφάνεια στον ελληνικό αθλητισμό είναι τεράστιες και διαχρονικές. Οι ευθύνες αυτές, ιδιαίτερα, κατά τα τελευταία χρόνια συνδέονται κατ’ αρχήν με την άκρατη κομματοποίηση του αθλητισμού. Η αθλητική ηγεσία, σε ένα κρατικοδίαιτο σύστημα αθλητισμού, ήθελε να ελέγχει και να ποδηγετεί τους πάντες και τα πάντα. Η αντίληψη αυτή παρέδωσε τον αθλητισμό στα χέρια μιας γενιάς παραγόντων που στην πλειοψηφία τους λειτουργούσαν ασύδοτα, γνωρίζοντας ότι για λόγους κομματικής αλληλεγγύης βρίσκονται στο απυρόβλητο. Οι παράγοντες αυτοί, που από ερασιτέχνες έγιναν επαγγελματίες, ήθελαν τις επιτυχίες στον αθλητισμό έναντι παντός τιμήματος. Άλλωστε οι επιτυχίες αυτές τους εξασφάλιζαν προσωπική δύναμη και προβολή αλλά και τεράστια έσοδα για τις ομοσπονδίες και τα σωματεία που διοικούσαν. Έσοδα που συνήθως τα διαχειρίζονταν κατά το δοκούν, λόγω ανυπαρξίας, πάντα με ευθύνη της πολιτείας, μηχανισμών ελέγχου και εποπτείας.
Οι ευθύνες της πολιτείας αφορούν και τις γνωστές στρεβλώσεις του συστήματος χρηματοδότησης του αθλητισμού μέσω του Κρατικού Προϋπολογισμού αλλά και της Ο.Π.Α.Π. Α.Ε.. Το ενδιαφέρον της περιορίζονταν, κυρίως, στη βιτρίνα του ελληνικού αθλητισμού, θεωρώντας και η ίδια ότι οι μεγάλες διακρίσεις και τα μετάλλια των αθλητών της εξασφαλίζουν πολιτική ισχύ αλλά και το δικαίωμα να επαίρεται χαρακτηρίζοντας τις επιτυχίες αυτές ως συνέπεια του δικού της ενδιαφέροντος για τον αθλητισμό. Με αφετηρία τη λογική αυτή, δημιουργήθηκε στον ελληνικό αθλητισμό ένας φαύλος κύκλος με κύρια συστατικά την αδιαφάνεια, την ασυδοσία, τις συναλλαγές, τη συγκάλυψη και την ατιμωρησία. Κατά την περίοδο αυτή οι επιλεκτικές και οι παράνομες χρηματοδοτήσεις ομοσπονδιών, αθλητών, προπονητών κ.λπ. έγιναν καθεστώς. Τεράστια ποσά κατέληγαν, με διάφορα προσχήματα, σε συγκεκριμένα πρόσωπα ακόμη και μέσω σωματείων «σφραγίδα», χωρίς κανένα έλεγχο. ομοσπονδίες διεκδικούσαν και έπαιρναν τελικά μεγάλες επιπρόσθετες επιχορηγήσεις για δραστηριότητες αποδεδειγμένα ανύπαρκτες. Η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε κατά την περίοδο της ολυμπιακής προετοιμασίας και των Ολυμπιακών Αγώνων. Η περίπτωση της κατ’ ευθείαν ανάθεσης συγκεκριμένων μεγάλων και πολυδάπανων ολυμπιακών έργων με φορέα την Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρησης (Ε.Ο.ΠΕ.) είναι χαρακτηριστική, ιδιαίτερα μετά απ’ όσα αποκαλύπτονται τον τελευταίο καιρό για εξωφρενικές υπερβάσεις και κακοτεχνίες στα έργα αυτά.
Όμως, οι ευθύνες της πολιτείας, κατά την ίδια περίοδο, αφορούν και στην αδυναμία της να παρακολουθήσει τη δυναμική και την εξέλιξη του φαινομένου του ντόπινγκ στη χώρα μας. Ενώ γνώριζε ότι το ντόπινγκ αλλοιώνει τη γνησιότητα των αθλητικών αποτελεσμάτων, αλλά το σημαντικότερο ότι καταστρέφει την υγεία των αθλητών, όχι μόνο σιωπούσε και συγκάλυπτε τις γνωστές παραβατικές συμπεριφορές προπονητών, παραγόντων, αθλητών κ.λπ. αλλά συνεργαζόταν μαζί τους και την ενίσχυε οικονομικά. Η θεωρία ότι το ντόπινγκ ως φαινόμενο πολυσύνθετο και διεθνές είναι δύσκολο να αντιμετωπισθεί και ότι περίπου αποτελεί αναγκαίο κακό, ήταν το άλλοθι για όλους όσους δεν ήθελαν να ξεβολευτούν.
Όλες οι εξελίξεις αυτές ήταν συνέπεια της ανικανότητας και της αδιαφορίας από την πλευρά της πολιτείας να εφαρμόσει τους νόμους που κατά τα άλλα η ίδια θέσπισε. Το γεγονός αυτό ενέτεινε το καθεστώς της αδιαφάνειας που υπήρχε στον ελληνικό αθλητισμό. Ένας από τους πλέον πρόσφατους αθλητικούς νόμους ο ν. 2725/1999 ουσιαστικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ παρά μόνο σε ό,τι αφορά ορισμένες από τις διατάξεις του. Παράδειγμα χαρακτηριστικό η μη ουσιαστική ενεργοποίηση του Ελεγκτικού Συμβουλίου, το οποίο σύμφωνα με το νόμο αυτό αλλά και το ν. 2190/1920 περί ανωνύμων εταιρειών είχε την ευθύνη της εποπτείας και του ελέγχου των αθλητικών ανωνύμων εταιρειών, με όλα τα γνωστά συνακόλουθα (φαινόμενα πολυϊδιοκτησίας, εικονικές μεταβιβάσεις μετοχών, παρανομίες στη σύνθεση του μετοχικού τους κεφαλαίου, συσσώρευση τεράστιων χρεών, ασυδοσία και ατιμωρησία παραγόντων κ.λπ.). Το γεγονός αυτό προκάλεσε το γνωστό χάος στις Α.Α.Ε. την απομάκρυνση αρκετών σοβαρών επενδυτών και τελικά τη λήψη αποφάσεων (καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, άρθρο 44, προκλητικές ρυθμίσεις χρεών κ.λπ.) οι οποίες μπορεί να εξασφάλισαν τη λειτουργία ορισμένων θνησιγενών Α.Α.Ε. σε βάρος των Ελλήνων φορολογουμένων και σε βάρος των πιστωτών τους, όμως, ευνόησαν περισσότερο τους επιτήδειους και διατήρησαν το καθεστώς της αδιαφάνειας. Ο ίδιος νόμος προέβλεπε, επίσης, με σαφήνεια τις υποχρεώσεις των διοικήσεων των αθλητικών σωματείων και των ομοσπονδιών σε ό,τι αφορά μεταξύ άλλων την καλλιέργεια και την ανάπτυξη του αθλητισμού σε όλη τη χώρα, την υποβολή δήλωσης για την περιουσιακή κατάσταση των ίδιων και των μελών των οικογενειών τους, το θέμα της ειδικής αθλητικής αναγνώρισης, τον έλεγχο των οικονομικών τους, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των προπονητών και των αθλητών κ.λπ.. Όμως και οι διατάξεις αυτές, πάντα με ευθύνη της αθλητικής ηγεσίας, είτε δεν υλοποιήθηκαν ποτέ είτε υλοποιήθηκαν επιλεκτικά και προσχηματικά με συνέπεια: Να υπάρχουν ομοσπονδίες και σωματεία «σφραγίδα», προκειμένου να εξυπηρετούνται γνωστές σκοπιμότητες, να αντιμετωπίζεται περιθωριακά το θέμα της ειδικής αθλητικής αναγνώρισης ομοσπονδιών, ενώσεων και κυρίως σωματείων προκειμένου να μη θιγούν συγκεκριμένα συμφέροντα, να καταγίνονται οι πάντες με τις εθνικές ομάδες και τον ανταγωνιστικό αθλητισμό αδιαφορώντας για τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, να αδιαφορούν για την υγειονομική προστασία των αθλητών, οι αθλητές να αντιμετωπίζονται ως μηχανές συγκομιδής μεταλλίων και διακρίσεων, που φέρνουν έσοδα από επιχορηγήσεις και χορηγίες, να αποδίδουν λογαριασμούς προσχηματικούς, να προσλαμβάνουν προπονητές χωρίς άδεια ασκήσεως επαγγέλματος προπονητή, κ.λπ..
Στο ν. 2725/1999 δεν υπήρχε καμία αναφορά στο θέμα του ντόπινγκ. Οι συντάκτες του αγνόησαν παντελώς την ύπαρξη του φαινομένου αυτού. Το κενό αυτό ήρθε να το συμπληρώσει ο ν. 3057/2002. Όμως, ο νόμος αυτός δεν εφαρμόστηκε προφανώς γιατί δεν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση, παρά το ότι η Χώρα μας είχε αναλάβει τη βαριά ευθύνη της πραγματοποίησης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και βρισκόταν σε περίοδο ολυμπιακής προετοιμασίας. Το Εθνικό Συμβούλιο Καταπολέμησης του Ντόπινγκ (Ε.Σ.ΚΑ.Ν.) που συστήθηκε με το ν. 3057/2002 μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες παρέμεινε άστεγο και χωρίς πόρους. Η συγκρότηση του Συμβουλίου του σε σώμα καθυστέρησε απαράδεκτα γιατί το τότε Συμβούλιο της Ε.Ο.Ε. δεν υποδείκνυε τους εκπροσώπους του. Είναι ολοφάνερο ότι οι εκπρόσωποι των ομοσπονδιών που αποτελούν την πλειοψηφία στο Συμβούλιο της Ε.Ο.Ε. κωλυσιεργούσαν γιατί δεν ήθελαν να λειτουργήσει το Ε.Σ.ΚΑ.Ν.. Η Γενική Γραμματεία και το Υφυπουργείο Πολιτισμού παρακολουθούσαν αδιάφορα τις εξελίξεις αυτές.
Ο ίδιος νόμος προέβλεπε επίσης την έκδοση, εντός 6 μηνών από τη δημοσίευσή του, Υπουργικής Απόφασης, που θα καθόριζε την διαδικασία κλήρωσης των αγώνων ή των αγωνισμάτων που θα πραγματοποιούνταν οι αντιντόπινγκ έλεγχοι αλλά και σειρά άλλων συναφών ζητημάτων. Δυστυχώς η τότε αθλητική ηγεσία αδιαφόρησε προκλητικά και ως προς το θέμα αυτό. Επισημαίνεται ότι το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. στεγάστηκε, χρηματοδοτήθηκε και άρχισε να λειτουργεί ουσιαστικά μετά τις τελευταίες εθνικές εκλογές ύστερα από σχετική πρωτοβουλία της νέας αθλητικής ηγεσίας, η οποία έκτοτε εξέδωσε με αποφάσεις της και σε συνεργασία με το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. δύο επικαιροποιημένους καταλόγους με τις φαρμακοδιεγερτικές ουσίες, σύμφωνα με τις υποδείξεις του WADA, αλλά και την προαναφερθείσα υπουργική απόφαση.
Ο ν. 3057/2002 προέβλεπε, επίσης, την επιβολή βαρύτατων πειθαρχικών και ποινικών κυρώσεων σε βάρος αθλητών και συντελεστών, που ενέχονται σε περιπτώσεις ντόπινγκ αλλά και σε βάρος των συντελεστών που ασκούν οποιαδήποτε εμπορική ή επαγγελματική δραστηριότητα σχετικά με την παραγωγή ή εισαγωγή, διαφήμιση, εμπορία και διακίνηση συσκευασμάτων η χρήση των οποίων απαγορεύεται χωρίς ιατρική συνταγή καθώς και συμπληρωμάτων διατροφής ή βιταμινών για αθλητές.
Η τότε αθλητική ηγεσία γνώριζε τις δραστηριότητες γνωστού προπονητή στις αποθήκες του οποίου είχαν κατασχεθεί μεγάλες ποσότητες απαγορευμένων ουσιών, που τις εμπορεύονταν και τις διακινούσε πανελλαδικά σε γυμναστήρια, προπονητές και αθλητές, διαφημίζοντας μάλιστα ασύστολα τις δραστηριότητές του αυτές και μέσω ιστοσελίδας, που διέθετε στο διαδίκτυο. Όπως, φυσικά, γνώριζε τη συμμετοχή στις επιχειρήσεις του παραπάνω προπονητή και άλλου ομοσπονδιακού προπονητή. Όμως, όχι μόνο αδιαφόρησε προκλητικά αλλά την ίδια περίοδο τους ίδιους προπονητές τους ενίσχυε ακόμα και οικονομικά από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και τον Ο.Π.Α.Π., μέσω σωματείων «σφραγίδα». Η τότε αθλητική ηγεσία εδέησε να ασχοληθεί με το ντόπινγκ και τα πρόσωπα αυτά μόλις στις 17 Φεβρουαρίου 2004, ελάχιστες ημέρες πριν από τις εθνικές εκλογές, όταν στις Η.Π.Α. ξέσπασε το σκάνδαλο με τον Ιταλό Victor Conte ιδιοκτήτη της εταιρείας BALCO και την αναφορά σε γνωστές αγγλικές εφημερίδες για εμπλοκή στο ίδιο σκάνδαλο και Έλληνα προπονητή, καταθέτοντας ειδική αναφορά στη δικαιοσύνη. Η τύχη της υπόθεσης αυτής μέχρι και σήμερα αγνοείται.
Από τα παραπάνω, που αποτελούν μέρος των όσων θα μπορούσε κανείς να επικαλεσθεί, αναδεικνύονται οι τεράστιες ευθύνες των προηγούμενων ηγεσιών του αθλητισμού για τα φαινόμενα αδιαφάνειας αλλά και για τις διαστάσεις του φαινομένου του ντόπινγκ στον ελληνικό αθλητισμό. Το επιχείρημα ότι δεν γνώριζαν είναι τουλάχιστον αφελές. Γνώριζαν αλλά δεν τολμούσαν και δεν είχαν την πολιτική βούληση να συγκρουστούν με τα φαινόμενα αυτά και τους πρωταγωνιστές τους, που για χρόνια ολόκληρα παρασιτοβιούσαν με την ανοχή τους, σε βάρους του ελληνικού αθλητισμού.
Η σημερινή αθλητική ηγεσία, μέσα σ’ αυτή την όζουσα κατάσταση, προσπαθεί για το καλύτερο, συναντώντας τεράστιες αντιστάσεις από όσους ξεβολεύονται. Έλαβε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την καθιέρωση κανόνων διαφάνειας στον Ελληνικό αθλητισμό. Ο δρόμος προς την κατεύθυνση αυτή προβλέπεται να είναι και δύσκολος και μακρύς. Μεταξύ άλλων αντιμετώπισε άμεσα το θέμα της στέγασης και της χρηματοδότησης του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. σε συνεργασία με το οποίο ήδη εκδόθηκαν μέχρι σήμερα κατά τα προβλεπόμενα από το ν.3057/2002, δύο επικαιροποιημένοι κατάλογοι των απαγορευμένων φαρμακοδιεγερτικών ουσιών, σύμφωνα άλλωστε και με τις υποδείξεις του WADA. Επίσης, στις 16 Μαΐου 2005 (ΦΕΚ 648) εκδόθηκε Υπουργική Απόφαση αναφορικά με το σχεδιασμό, την οργάνωση και την υλοποίηση προγράμματος ελέγχου του ντόπινγκ. Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση αυτή κατά τα προβλεπόμενα από την παρ.10 του άρθρου 128 Ε του ν.3057/2002, θα έπρεπε να εκδοθεί εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου αυτού. Η συγκεκριμένη απόφαση, μεταξύ άλλων, ρυθμίζει θέματα που σχετίζονται με τη δειγματοληψία στους αντι-ντόπινγκ ελέγχους, τους δειγματολήπτες, την πιστοποίηση και το μητρώο δειγματοληπτών, τη διαδικασία κλήρωσης και ορισμού αγώνων και αθλητών στους οποίους θα πραγματοποιηθούν οι έλεγχοι, τη διαδικασία της δειγματοληψίας, της διαχείρισης των αποτελεσμάτων κ.λπ.. Επίσης, με πρωτοβουλία της σημερινής αθλητικής ηγεσίας το Ε.Σ.ΚΑ.Ν σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε τις πρώτες εντολές για αντι-ντόπινγκ ελέγχους στα σχολικά πρωταθλήματα. Προωθούνται συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς για κοινές δράσεις εναντίον του ντόπινγκ. Ενώ ελήφθησαν συγκεκριμένα θεσμικά μέτρα για τον έλεγχο της βίας στις αθλητικές διοργανώσεις αλλά και για την επιχειρηματικότητα στον επαγγελματικό αθλητισμό.
Όμως, η αντιμετώπιση των παθογενειών του ελληνικού αθλητισμού απαιτεί τη συστράτευση όλων των δυνάμεων του τόπου με βάση κοινές αξίες και αρχές που θα τον θωρακίσουν και που θα αποτελέσουν την αφετηρία για ένα νέο και ελπιδοφόρο ξεκίνημα. Όλοι οφείλουμε να διδαχθούμε από τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος και να προχωρήσουμε μπροστά αναμφίβολα κρατώντας, αξιοποιώντας και διευρύνοντας τα θετικά βήματα που συντελέστηκαν στα χρόνια που πέρασαν. Χρέος μας είναι να πιστέψουμε στις μεγάλες δυνατότητες των αθλητών μας, να τους βοηθήσουμε αλλά και να τους προστατεύσουμε απ’ όλους όσους για ίδιο όφελος τους χρησιμοποιούν και τους επιβουλεύονται.
22. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (Ε.Ο.Ε.)
Επισημαίνεται η απουσία της προηγούμενης ηγεσίας της Ε.Ο.Ε. από κάθε προγραμματισμό που αφορά στην Ολυμπιακή προετοιμασία. Το γεγονός αυτό αποδίδεται στην εξάρτηση των ομοσπονδιών από την πολιτεία και στο υπάρχον σύστημα χρηματοδότησής τους. Στα πλαίσια αυτού του προγραμματισμού περιλαμβάνεται η συστηματική ενημέρωση αλλά και η οργάνωση του συστήματος ελέγχων ντόπινγκ. Άλλωστε ένα μέλος της Ε.Ο.Ε., αντιπρόσωπος Αθλητικής Ομοσπονδίας, υποδεικνυόμενο από την Ολομέλειά της συμμετέχει στο συμβούλιο του Ε.Σ.ΚΑ.Ν.. Ενώ η Ε.Ο.Ε., μεταξύ άλλων φορέων, έχει την ευθύνη των εντολών για ελέγχους ντόπινγκ εκτός αγώνων με ή χωρίς προειδοποίηση. Επιπλέον, σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνώς, η Ε.Ο.Ε. έχει την ευθύνη της διαχείρισης σειράς θεμάτων ένα χρόνο πριν από την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Δυστυχώς, στη χώρα μας αυτό λειτούργησε προσχηματικά δοθέντος ότι τόσο η Γ.Γ. Αθλητισμού όσο και οι ομοσπονδίες δεν ήθελαν να χάσουν τα προνόμια που απέκτησαν. Ο νέος Πρόεδρος της Ε.Ο.Ε. θέτει θέμα βιωσιμότητας και αριθμού των αθλητικών ομοσπονδιών, οι οποίες δραστηριοποιούνται στη χώρα μας επί τη βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Σε κάθε περίπτωση κρίνεται απόλυτα αναγκαίος ο κεντρικός συντονισμός των αποφάσεων και των δράσεων στο χώρο του αθλητισμού με την ενεργό συμμετοχή της Ε.Ο.Ε και υπό την έννοια ότι η ολυμπιακή προετοιμασία θα πρέπει να αρχίζει την επομένη της λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Ε.Ο.Ε. από διακοσμητικός φορέας που ήταν μέχρι πρότινος στη χώρα μας, μπορεί και πρέπει να μετεξελιχθεί, λόγω και της διασύνδεσής της με τη Δ.Ο.Ε, αλλά και τις άλλες διεθνείς αθλητικές οργανώσεις, σε ουσιαστικό μοχλό ανάπτυξης του ελληνικού αθλητισμού, σε θέματα γενικού σχεδιασμού και συστηματικότερης παρακολούθησης των τεκταινόμενων στα οποία συμπεριλαμβάνονται η διαφάνεια και το ντόπινγκ. Τα παραπάνω σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία και το Υφυπουργείο Πολιτισμού στα οποία άλλωστε ανήκει η ευθύνη της χρηματοδότησής της.
23. ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΟΥ (Ε.Ο.Φ.)
Στο άρθρο 128 ΙΓ΄ του ν. 3057/2002 προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες του Ε.Ο.Φ. στο θέμα των ελέγχων για την πρόληψη της διακίνησης και της εμπορίας απαγορευμένων μέσων. Οι αρμοδιότητες αυτές αφορούν: Στην υποχρέωση κατ’ έτος των παραγωγών, εισαγωγέων και διανομέων φαρμάκων, σκευασμάτων και συμπληρωμάτων διατροφής τα οποία περιέχουν απαγορευμένες ουσίες να δηλώνουν στον Ε.Ο.Φ. τις ποσότητες που παράγονται, εισάγονται, διανέμονται και πωλούνται στα φαρμακεία και νοσοκομεία. Στην υποχρέωση αναγραφής, μεταξύ άλλων, ειδικής προειδοποίησης και λεπτομερών πληροφοριών για φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής, για την προφύλαξη όσων ασχολούνται με τον αθλητισμό. Στην υποχρέωση επίσης ελέγχου από τον Ε.Ο.Φ. της συμμόρφωσης στα παραπάνω όταν ζητείται άδεια κυκλοφορίας ή μεταβολής ή ανανέωσης της άδειας κυκλοφορίας.
Παρά τις προβλέψεις του ν. 3057/2002 και τους ελέγχους που πραγματοποιούνται, πολλά φάρμακα που περιέχουν απαγορευμένες ουσίες και κυρίως τα συμπληρώματα διατροφής, κυκλοφορούν ελεύθερα σε γυμναστήρια, προπονητήρια, χώρους άθλησης κ.λπ.. Ο νόμος που προβλέπει τη διάθεσή τους μόνο από τα φαρμακεία καταστρατηγείται. Ο Πρόεδρος του Ε.Ο.Φ. ενημερώνοντας τη Διακομματική Επιτροπή, μεταξύ άλλων, επισήμανε τα προβλήματα του Ε.Ο.Φ. σε εξοπλισμό και σε προσωπικό για την πραγματοποίηση των προβλεπόμενων ελέγχων. Τις συνέπειες της ανεξέλεγκτης διάθεσης τεράστιων ποσοτήτων απαγορευμένων ουσιών μέσω του Διαδικτύου. Ενώ επιβεβαίωσε τις καταγγελίες για λειτουργία επί σειρά ετών στη χώρα μας εργοστάσιο που παρήγαγε και διέθετε στην εγχώρια και στην ξένη αγορά μεγάλες ποσότητες απαγορευμένων ουσιών και κυρίως αναβολικών.
Από στοιχεία που ετέθησαν στη διάθεση της Επιτροπής, επιβεβαιώνεται ότι για σειρά ετών ο Ε.Ο.Φ. δεν ασχολήθηκε σοβαρά με τους προβλεπόμενους ελέγχους και με την άσκηση των αρμοδιοτήτων του, που αφορούν στην κυκλοφορία παράνομων ουσιών.. Παράδειγμα χαρακτηριστικό η περίπτωση του γνωστού προπονητή σε αποθήκες επιχειρήσης του οποίου εντοπίστηκαν μεγάλες ποσότητες παράνομων και επικίνδυνων ουσιών. Οι ουσίες, παρά την επιβολή προστίμου στο συγκεκριμένο προπονητή, ουδέποτε καταστράφηκαν. Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό του κλίματος που υπήρχε. Η αναστροφή του κλίματος αυτού, πέρα από την ανάγκη για αλλαγή της βούλησης για την αντιμετώπιση της παράνομης κυκλοφορίας απαγορευμένων ουσιών, απαιτεί την άμεση ενίσχυση του Ε.Ο.Φ. σε μέσα και προσωπικό, αλλά και τη στενή συνεργασία του με άλλους εμπλεκόμενους φορείς και οργανισμούς του Δημόσιου (Σ.Δ.Ο.Ε., Τελωνειακές Αρχές, Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, ΕΛ.ΑΣ., Σώμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος κ.λπ.).
Οι θέσεις και προτάσεις του ΚΚΕ περιλαμβάνονται σε ιδιαίτερο υπόμνημα, που κατετέθη, κατά τη συνεδρίαση της 29ης Νοεμβρίου 2005 και παρατίθεται ως έχει:
24. «ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ
Το γεγονός ότι η Βουλή καταπιάνεται με το θέμα του ντόπινγκ, δεν μπορεί παρά να είναι ενδεικτικό της απειλής που αυτό συνιστά για την κοινωνία μας.
Η λήψη μέτρων είναι φυσικά απαραίτητη, όμως από την πολιτική βούληση θα εξαρτηθεί αν αυτά όντως θα αφορούν τα αίτια του ντόπινγκ και την ουσιαστική αντιμετώπιση τους ή θα παραμένουν στην επιφάνεια από φόβο, μήπως θιγούν συμφέροντα.
Από την εποχή της μάχης του Μαραθώνα, όπου ο Φειδιππίδης έπεσε νεκρός στο τέλος της Μαραθώνιας διαδρομής και από τους Ολυμπιακούς αγώνες το 1896 που οι μαραθωνοδρόμοι έπεφταν κατάκοποι, κάπου στο Πικέρμι, έχουμε φτάσει σήμερα τα 42.195 μ. να τα διανύουν εκατομμύρια άνθρωποι σε χρόνο κάτι, πάνω από 2 ώρες.
Η ιδιότητα όμως – μια απ’ όλες – του αθλητισμού να αποτελεί δείκτη μέτρησης των ανθρωπίνων δυνατοτήτων, έχει ουσιαστικά χαθεί, ακριβώς λόγω της παθογένειας που ο ίδιος ο αθλητισμός απέκτησε και της στρέβλωσης που υφίσταται.
Στην αρχαιότητα μπορεί να υπήρχαν κρούσματα ντόπινγκ λόγω της ανθρώπινης ματαιοδοξίας, αλλά ήταν ατομικά, περιορισμένα και καταδικαστέα.
Από τη στιγμή που ο αθλητισμός από μέσο εξυπηρέτησης των ανθρωπίνων αναγκών έγινε μέσο προβολής και πλουτισμού και η νίκη αναγορεύτηκε σε αυτοσκοπό, ξεκίνησαν τα μαζικά φαινόμενα έκπτωσης.
Σήμερα, εποχή άκρατης εμπορευματοποίησης, τα φαινόμενα είναι εκτεταμένα και αφορούν όχι μόνο αθλητές και προπονητές, αλλά κυρίως πολυεθνικές εταιρείες, φαρμακοβιομηχανίες, ΜΜΕ.
Για να μιλήσουμε όμως για το φαινόμενο του ντόπινγκ στον αθλητισμό πρέπει να ορίσουμε τι είναι ο αθλητισμός. Είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα που πρέπει το κράτος αποκλειστικά να φροντίζει να το παρέχει σ’ όλους, σε οργανωμένη μορφή ή είναι καθαρά μια μορφή εργασίας των αθλουμένων (κυρίως όσων διαθέτουν ξεχωριστά φυσικά προσόντα), τις υπηρεσίες των οποίων εκμεταλλεύονται οι πολυεθνικές εταιρείες για κέρδη οικονομικά και δύναμη διαμόρφωσης της κοινής γνώμης;
Αν είναι το πρώτο, δηλαδή κοινωνικό δικαίωμα με ηθική και αρχές, δεν μπορεί να υφίσταται ντόπινγκ σε μαζική κλίμακα και μη σκεφτεί κανείς ότι τότε δεν θα προέκυπταν αγώνες με ενδιαφέρον και ρεκόρ. Αντίθετα. Όταν αθλούνται πολλές χιλιάδες, τα ταλέντα είναι πολλά, γνήσια και ο συναγωνισμός έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Αν όμως είναι το δεύτερο – αυτό που υφίσταται σήμερα – δηλαδή ένα στημένο θέαμα των πολυεθνικών που ο αθλητής το μόνο ρόλο που έχει, είναι να κερδίζει για να αυξάνει τα κέρδη του σπόνσορα, τότε το ντόπινγκ είναι μοιραίο, σύμφυτο με αυτό το είδος «αθλητισμού» και θα ήταν μέγιστη υποκρισία να μιλάει κανείς για την καταπολέμηση του χωρίς αναζήτηση, ανάλυση, αντιμετώπιση των αιτίων που το προκαλούν, έστω κι αν πρόκειται να τα βάλει με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Όταν ο αθλητής χρησιμοποιείται σαν μηχανισμός παραγωγής μαζικής κουλτούρας που στόχο έχει τη χαύνωση, τον αποπροσανατολισμό και τη διαμεσολάβηση, ώστε να αποδεχτούν κύρια οι νέοι το ρόλο και την ασυδοσία των μονοπωλίων και να αμφισβητήσουν τη μαζική πάλη, στρεφόμενοι στις ατομικές λύσεις, το ντόπινγκ θα υπάρχει για να κρατά τους υπεραθλητές που κατασκευάζει, απόλυτα ελεγχόμενους.
Και βέβαια εκεί που έχουν φτάσει σήμερα τα ρεκόρ – εξωπραγματικά ορισμένα – αντί να διερευνώνται οι ανθρώπινες δυνατότητες, διερευνώνται τα νέα φάρμακα στα εργαστήρια των Φαρμακοβιομηχανιών (βλέπε BALCO), με σκοπό να μην πιάνονται από τα αντιντόπινγκ κοντρόλ και οι δυνατότητες των γενετιστών για τροποποιημένους γενετικά αθλητές.
Η καπιταλιστική οικονομία αντανακλάται στον «Αθλητισμό» και τον καθορίζει κατ’ εικόνα και ομοίωση της, με άκρατο ανταγωνισμό, χωρίς αρχές, με μοναδικό κριτήριο το κέρδος των λίγων, πάση θυσία.
Ο συναγωνισμός στον πραγματικό αθλητισμό έχει μετατραπεί σε ανταγωνισμό στείρο και ανεξέλεγκτο στον «αθλητισμό»-επιχείρηση.
Η υποχώρηση άλλωστε αρχών, αξιών και ιδανικών χαρακτηρίζει το καπιταλιστικό σύστημα.
Οι αξίες της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, της άμιλλας υποχωρούν μπροστά στην πίεση του άκρατου ατομισμού, του ωφελιμισμού και της προπαγάνδας για εύκολο πλουτισμό.
Η ίδια η ΔΟΕ έχει μετατραπεί σε πολυεθνική επιχείρηση με πλήρη ταύτιση με τα συμφέροντα κολοσσών που λυμαίνονται τον αθλητισμό (τηλεοπτικά, φάρμακα, αθλητικά είδη κλπ.). Υποκριτικά κόπτονται ότι δεν θέλουν το ντόπινγκ, αλλά την ίδια ώρα θεσμοθετούν νέα δέλεαρ για τους νεαρούς αθλητές, νέες ράβδους χρυσού, νέα βασιλικά προνόμια.
Στο ίδιο μήκος κύματος βαδίζουν και οι κυβερνήσεις της χώρας μας, χρόνια τώρα.
Η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων και της νεολαίας στερούνται το δικαίωμα στην άθληση και έντεχνα γίνεται προσπάθεια να υποκατασταθεί η ανάγκη τους για αθλητισμό με την παρακολούθηση «κατορθωμάτων» υπεραθλητών ή υπερομάδων, στους οποίους μάλιστα μπορούν να στοιχηματίζουν (τζόγος) και να ονειρεύονται ότι έτσι θα ξεφύγουν από την οικονομική μιζέρια.
Η εγκληματική επέκταση του στοιχήματος στις ερασιτεχνικές κατηγορίες, σε κάθε μορφή κοινωνικής εκδήλωσης, θα αποτελέσει ένα ακόμα ολέθριο βήμα προς το φάρμακο, την εξαγορά, τη διαφθορά.
Η μη επαρκής χρηματοδότηση του αθλητισμού, σπρώχνει τις ομοσπονδίες και τους αθλητές στην αγκαλιά των επιχειρηματιών.
Έτσι εξαγοράζονται ιστορικά σωματεία !
Έτσι στην ανώτερη βαθμίδα του αθλητισμού της χώρας μας, στην ΕΟΕ, δεν αναδείχθηκε μια φυσιογνωμία του αθλητισμού, π.χ. ένας μεγάλος αθλητής, αλλά η συναίνεση και των δύο μεγάλων κομμάτων (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ), συγκεντρώθηκε στο πρόσωπο επιχειρηματία με οικονομική δύναμη και ισχυρή παρέμβαση στα ΜΜΕ.
Είναι ουτοπία λοιπόν, να ισχυρίζεται κανείς, ότι σ’ αυτό το περιβάλλον μπορεί να υπάρξει καθαρός αθλητισμός. Όμως μια συντονισμένη παρέμβαση που δεν θα στηρίζεται αποκλειστικά σε κατασταλτικά μέτρα έχει νόημα, γιατί η έκταση του φαινομένου είναι μεγάλη, επικίνδυνη, με τραγικά αποτελέσματα για την υγεία νέων παιδιών και όχι μόνο αθλητών.
Με τον τρόπο που οι διάφορες ουσίες κυκλοφορούν ανεξέλεγκτες και παρουσιάζονται και ως αθώες (συμπληρώματα διατροφής κλπ.), χρήση τους κάνουν φοιτητές, μαθητές στην περίοδο εξετάσεων, στελέχη επιχειρήσεων για να αντέξουν εξοντωτικά ωράρια και νέοι άνθρωποι στα ιδιωτικά γυμναστήρια για να αποκτήσουν γραμμωμένα σώματα.
ΑΞΟΝΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
– Κατάκτηση του δικαιώματος στον αθλητισμό από το λαό και τη νεολαία.
– Αποφασιστικό χτύπημα της εμπορευματοποίησης, κατάργηση του αθλητισμού-επιχείρηση.
ΜΕΤΡΑ
1. Επαρκής χρηματοδότηση των αθλητικών ομοσπονδιών και σωματείων, ώστε η άθληση να είναι δωρεάν. Παράλληλη καθιέρωση της απλής αναλογικής στην εκλογή όλων των οργάνων του αθλητικού οικοδομήματος, ώστε να εκφράζονται όλες οι απόψεις και να υπάρχει πλατύτερος έλεγχος και διαφάνεια.
2. Σχολικός αθλητισμός με άσκηση, αγωγή υγείας, εκμάθηση κανόνων αθλημάτων, ώστε να δημιουργηθεί μεγάλη βάση για την εξεύρεση και νέων ταλέντων στον αθλητισμό. Ειδική ενημερωτική φροντίδα για τις επιπτώσεις του ντόπινγκ.
Ενιαίο προπονητικό πρόγραμμα για τις μικρές ηλικίες.
3. Ειδικός ρόλος στο ΤΕΦΑ για την αντιμετώπιση του φαινομένου και την ενημέρωση των αθλητών – προπονητών – παραγόντων .
4. Απαγόρευση κάθε μορφής διαφήμισης, έμμεσης ή άμεσης, μέσω αθλητών και κάθε ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ εταιρειών και αθλητών ή προπονητών.
5. Δημιουργία ειδικού ταμείου στην Γ.Γ.Α. για συγκέντρωση δωρεών, οι οποίες θα κατανέμονται σύμφωνα με την επιθυμία του δωρητή και τις ανάγκες του αθλητισμού, με εποπτεία της Βουλής.
6. Στο ΕΣΚΑΝ θα συμμετέχουν εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων, που θα ορίζονται απ’ αυτές (ΕΙΝΑΠ, Πανεπιστήμιο, Συνδικάτα, ΠΕΝΟΨΥ, Τ.Α.).
7. Εξασφαλισμένη πλήρης υγειονομική φροντίδα των αθλητών – κάρτα εξέλιξης της υγείας τους.
8. Θεσμοθέτηση αυστηρών μέτρων ελέγχου εισαγωγής και διακίνησης των φαρμακοδιεγερτικών ουσιών, φαρμάκων, συμπληρωμάτων διατροφής και γενικά σκευασμάτων που αλλοιώνουν τη φυσική κατάσταση. Να απαγορευθεί κάθε διαφήμισή τους και να χορηγούνται μόνο κατόπιν ιατρικής συνταγογράφησης.
9. Ενίσχυση του ελεγκτικού ρόλου του Ε.Ο.Φ..
10. Ίδρυση Τμήματος Αθλητιατρικής στην Ιατρική Σχολή και αντίστοιχη εξειδίκευση στην αθλητική ψυχολογία.»
Δ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Ι. ΓΕΝΙΚΑ
Από τις συνεδριάσεις της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής «Για τη διαμόρφωση θεσμικού πλαισίου εγγυήσεων διαφάνειας στον Αθλητισμό», αλλά και από την κοινή λογική προκύπτει ότι επιδίωξη όλων μας πρέπει να είναι ένας αθλητισμός απαλλαγμένος από τα γνωστά φαινόμενα αδιαφάνειας και από το ντόπινγκ. Τα φαινόμενα αυτά δεν αντιμετωπίζονται με συμβιβασμούς και εκπτώσεις ούτε φυσικά με προσπάθειες αποσπασματικές ή εκ των ωφελουμένων, όπως, δυστυχώς, συνέβαινε μέχρι σήμερα, με όλες τις γνωστές συνέπειες. Για την αντιμετώπισή τους, απαιτούνται πλέον βαθιές τομές, αλλά και ρήξεις, ενώ κρίνεται απαραίτητη η συστράτευση όλων των πολιτικών, κοινωνικών και αθλητικών δυνάμεων της χώρας. Η πρακτική, βέβαια, έχει αποδείξει ότι η πανθομολογούμενη αυτή επιδίωξη δεν έχει εμπεδωθεί στη συλλογική συνείδηση ούτε έχει αποτελέσει έως σήμερα στόχο μιας διακομματικής πολιτικής βούλησης.
Η Διακομματική Επιτροπή, αφού στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της ενημερώθηκε από ειδικούς επιστήμονες, παράγοντες του αθλητισμού και αθλητές και αφού ύστερα από μακρά και επίπονη προσπάθεια ερεύνησε όλες τις πτυχές και όλες τις παραμέτρους του τεράστιου, αλλά και πολυσύνθετου προβλήματος της αδιαφάνειας στον αθλητισμό και του ντόπινγκ, εκτιμά και προτείνει πως οι τομές και οι ρήξεις που απαιτούνται είναι αναγκαίο να αφορούν:
> Στην κήρυξη πανστρατιάς για την αντιμετώπιση του ντόπινγκ, για το οποίο θα πρέπει να γίνει προς κάθε κατεύθυνση γνωστό ότι δεν κατηγορείται μόνο για την αλλοίωση της γνησιότητας των αθλητικών αποτελεσμάτων, αλλά, κυρίως, για το ότι καταστρέφει την υγεία και τελικά σκοτώνει πολλούς από τους αθλητές. Το γεγονός ότι σήμερα το ντόπινγκ βρίσκεται παντού και ότι η χώρα μας θεωρείται παγκοσμίως ως ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα διακίνησης, αλλά, δυστυχώς, ακόμη και παραγωγής απαγορευμένων φαρμακοδιεγερτικών ουσιών επιβάλλουν την εκρίζωσή του και τη μετωπική σύγκρουση με νοοτροπίες και με πρόσωπα που, για ίδιον όφελος, συντηρούν και αναπαράγουν το φαινόμενο αυτό, αδιαφορώντας για τις συνέπειές του.
> Στην ιεράρχηση των στόχων, των προτεραιοτήτων και γενικότερα στον επαναπροσδιορισμό της πορείας του ελληνικού αθλητισμού. Προς την κατεύθυνση αυτή, προτείνεται κατ΄ αρχήν να δοθεί έμφαση στο μαζικό, στο σχολικό και στον ερασιτεχνικό αθλητισμό.
> Στην ανατροπή της κυριαρχούσας σήμερα άποψης ότι ο πρωταθλητισμός, οι επιδόσεις που εξαντλούν τα ανθρώπινα όρια, η υπερβολική επιβράβευση, η δόξα, το χρήμα, οι κρατικές επιχορηγήσεις και οι ιδιωτικές χορηγίες, που δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα, το οποίο μοιραία οδηγεί στην επιδίωξη όλων των παραπάνω, μπορούν να κατακτώνται με κάθε τρόπο θεμιτό αλλά πολλές φορές και αθέμιτο.
> Στον εξορθολογισμό του συστήματος χρηματοδότησης του ελληνικού αθλητισμού από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και την Ο.Π.Α.Π. Α.Ε., με την καθιέρωση σταθερών κριτηρίων, αλλά και ιδιαίτερα αυστηρών κανόνων ελέγχου. Στα κριτήρια αυτά μπορούν να συμπεριληφθούν η κατάταξη των ομάδων ή των αθλητών σε ομαδικά και σε ατομικά αγωνίσματα αντίστοιχα, η βαρύτητα των διοργανώσεων κ.λπ..
> Στον αυστηρό έλεγχο των αθλητικών ομοσπονδιών, Ενώσεων και Σωματείων σε ό,τι αφορά στη διαχείριση των οικονομικών τους, στις αθλητικές δραστηριότητες που αναπτύσσουν και στην υλοποίηση από μέρους τους των προϋποθέσεων διατήρησης της ειδικής αθλητικής αναγνώρισης. Στόχος της συγκεκριμένης πρότασης είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος με τις ομοσπονδίες και τα Σωματεία «σφραγίδα», καθώς, επίσης, η ανάδειξη των ευθυνών τους, αλλά και η επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων σε όλους όσοι από οποιαδήποτε θέση ευθύνης ενέχονται αποδεδειγμένα σε παραβατικές συμπεριφορές.
> Στην καθιέρωση σταθερού όσο και αδιαπραγμάτευτου συστήματος για τον έλεγχο και την εποπτεία των Αθλητικών Ανωνύμων Εταιρειών (Α.Α.Ε.) και των Τμημάτων Αμειβομένων Αθλητών (Τ.Α.Α.). Στόχοι του συστήματος αυτού είναι η υγιής επιχειρηματικότητα στον επαγγελματικό αθλητισμό, η εξασφάλιση ίσων προϋποθέσεων για όλους, αλλά και η απόδοση ευθυνών στους μεγαλομετόχους, ιδιοκτήτες και διαχειριστές των Α.Α.Ε. και των Τ.Α.Α., που ενέχονται σε περιπτώσεις κακοδιαχείρισής τους.
> Στον εξορθολογισμό των προνομίων προς τους διακεκριμένους αθλητές, με στόχο την οικονομική και την επαγγελματική τους αποκατάσταση, και την προστασία τους απ’ όλους όσοι τους χρησιμοποιούν προς ίδιον όφελος, αδιαφορώντας για την υγεία τους ακόμη και για τη ζωή τους.
> Στην ανάδειξη του αθλητή, ερασιτέχνη ή επαγγελματία, ως του μεγάλου και μοναδικού πρωταγωνιστή στον αθλητισμό, με την προστασία των δικαιωμάτων του, αλλά και την οριοθέτηση των υποχρεώσεών του.
> Στην προστασία της υγείας όλων των αθλουμένων μέσω: Της οργάνωσης των υγειονομικών υπηρεσιών των αθλητικών ομοσπονδιών και ενώσεων. Της γενναίας αύξησης των κονδυλίων που διατίθενται προς την κατεύθυνση αυτή. Της καθιέρωσης του φακέλου υγείας, αλλά και της αθλητικής ταυτότητας για τους αθλητές που ασχολούνται με τον ανταγωνιστικό αθλητισμό.
> Στη σαφή οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων, αλλά και των ευθυνών των προπονητών. Οι προπονητές πρέπει να έχουν απαραίτητα άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και να περιορίζονται αποκλειστικά και μόνο στα προπονητικά τους καθήκοντα. Η ενασχόλησή τους με αλλότρια θέματα στην ενάσκηση των καθηκόντων τους συνεπάγεται την επιβολή βαρύτατων κυρώσεων σε βάρος τους, αλλά και σε βάρος όλων όσων, ενώ γνωρίζουν, σιωπούν και συγκαλύπτουν τις δραστηριότητές τους αυτές.
> Στον εξορθολογισμό του συστήματος της αθλητικής Δικαιοσύνης, με στόχο την εξασφάλιση της ισονομίας στην απονομή της.
> Τέλος, στην ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής (Ε.Ο.Ε.) και τη συμμετοχή της, πέραν των εκ του νόμου προβλεπομένων αρμοδιοτήτων της και της συνεργασίας της με τη Δ.Ο.Ε. και τις διεθνείς αθλητικές οργανώσεις σε θέματα προγραμματισμού, αλλά και ανάπτυξης του ελληνικού αθλητισμού.
ΙΙ. ΕΙΔΙΚΑ
Αναλυτικότερα, για την προσέγγιση των παραπάνω στόχων, προτείνονται τα παρακάτω:
1. Εθνικό Συμβούλιο Καταπολέμησης του Ντόπινγκ (Ε.Σ.ΚΑ.Ν.), Εργαστήριο αντι-ντόπινγκ Ο.Α.Κ.Α. και Ομάδα Δειγματοληπτών
> Προτείνεται η ανεξαρτητοποίηση της λειτουργίας του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. με διατήρηση του ελέγχου και της εποπτείας του από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, η οποία έχει και την κύρια ευθύνη της χρηματοδότησής του.
> Προτείνεται η ενοποίηση οργανικά του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. με το Εργαστήριο Αντιντόπινγκ, αλλά και την Ομάδα Δειγματοληπτών του Ο.Α.Κ.Α., που εφεξής πρέπει να λειτουργούν ως διευθύνσεις του με κοινό οργανισμό. Το νέο Ε.Σ.ΚΑ.Ν. ενισχύεται με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.
> Στη χρηματοδότηση του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. και γενικότερα του νέου Συμβουλίου, που πρέπει κατά τα ανωτέρω να δημιουργηθεί, συμμετέχουν με συγκεκριμένο ποσοστό από τα πάσης φύσεως έσοδά τους, που θα προσδιοριστεί και οι ομοσπονδίες. Η συμμετοχή των ομοσπονδιών στο κόστος λειτουργίας του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της δαπάνης των ελέγχων που πραγματοποιούνται στους αθλητές τους, αλλά και της δαπάνης για την παραγωγή για την εκτύπωση του κατάλληλου ενημερωτικού και εκπαιδευτικού υλικού, το οποίο εφεξής θα διατίθεται με ευθύνη τους, αλλά και με ευθύνη όλων των άλλων φορέων, στους οποίους επιμερίζεται το έργο της ενημέρωσης των αθλούμενων και ευρύτερα της ελληνικής κοινωνίας.
> Το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. προκειμένου για το ενημερωτικό και εκπαιδευτικό υλικό που θα διατίθεται για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και την ενημέρωση των μαθητών, πρέπει να συνεργάζεται με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
> Το Υπουργείο Παιδείας αναλαμβάνει το κόστος των ελέγχων αντιντόπινγκ, που πραγματοποιούνται σε κάθε περίπτωση, με εντολή του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. σε μαθητές-αθλητές, αλλά και το κόστος της παραγωγής του αναγκαίου επιμορφωτικού και εκπαιδευτικού υλικού. Η ευθύνη ενημέρωσης των μαθητών ανατίθενται στους καθηγητές Ολυμπιακής Παιδείας και τους καθηγητές Φυσικής Αγωγής, ύστερα από σχετική επιμόρφωση τους.
> Γενικότερα, με κύρια ευθύνη του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. δίνεται έμφαση στην ενημέρωση και στην πρόληψη κατά του ντόπινγκ. Η εκπαίδευση και η παροχή της πληροφόρησης καθιερώνονται ως στοιχεία – κλειδιά της στρατηγικής κατά του ντόπινγκ και ως συμπλήρωμα απαραίτητο στην πολιτική αποτροπής μέσω της ανίχνευσης και της τιμωρίας.
> Το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. έχει την αποκλειστική ευθύνη των εντολών για ελέγχους αντι-ντόπινγκ εντός αλλά και εκτός αγώνων. Εφεξής δίνεται έμφαση στους εκτός αγώνων (αιφνίδιους) ελέγχους. Δικαίωμα εντολής για εκτός αγώνων ελέγχους έχουν επίσης η Ε.Ο.Ε., η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και ο WADA. Το δικαίωμα αυτό εφεξής αφαιρείται από τις ομοσπονδίες. οι οποίες δεν θα έχουν το δικαίωμα να δίνουν οι ίδιες εντολές για ελέγχους σε αθλητές τους. Σε κάθε περίπτωση είναι αδιανόητο οι ομοσπονδίες να παραμείνουν ως προς το θέμα του ντόπινγκ ελέγχουσες και ελεγχόμενες. Από επίσημα στοιχεία αποδεικνύεται ότι μέχρι σήμερα αρκετές ομοσπονδίες έκαναν κακή και επιλεκτική χρήση του δικαιώματος αυτού που τους παραχωρήθηκε με το ν. 3057/2002 με μοναδικό σκοπό τη συγκάλυψη της πραγματικότητας και κατ’ επέκταση των ευθυνών τους, ενώ οι περισσότερες αδιαφόρησαν παντελώς. Ενώ διευρύνεται πέρα των πενήντα (50) ο αριθμός των αθλητών που υπόκεινται σε ελέγχους αντι-ντόπινγκ. Με τη συγκεκριμένη πρόβλεψη αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο απόκρυψης αθλητών από εντός και κυρίως εκτός αγώνων ελέγχους αντι-ντόπινγκ.
> Το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. πρέπει να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων στους πραγματοποιούμενους ελέγχους. Για το σκοπό αυτό προτείνεται η θέσπιση βαρύτατων κυρώσεων σε βάρος υπαλλήλων του Ε.Σ.ΚΑ.Ν., του αντι-ντόπινγκ εργαστηρίου και των δειγματοληπτών, οι οποίοι με λάθη ή παραλείψεις τους, ηθελημένα ή αθέλητα, συμβάλλουν στη συγκάλυψη της πραγματικότητας αλλά και για τις περιπτώσεις παραβατικών συμπεριφορών από αθλητές και άλλα παρένθετα πρόσωπα.
> Το Ε.Σ.ΚΑ.Ν. πρέπει να συνεργάζεται στενότερα με την Ε.Ο.Ε., τον Ε.Ο.Φ., άλλους κρατικούς φορείς και τις αντίστοιχες διεθνείς οργανώσεις για θέματα της αρμοδιότητάς του.
> Προτείνεται όπως εφεξής ο προτεινόμενος από την αθλητική ηγεσία ως Πρόεδρος του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. να κρίνεται από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Με την πρόβλεψη αυτή, πέραν των άλλων, διασφαλίζεται η συστηματική ενημέρωση του Κοινοβουλίου για τα θέματα που αφορούν στη λειτουργία του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. και στις πρωτοβουλίες του εναντίον του ντόπινγκ.
> Αρκετές από τις παραπάνω προτάσεις συμπεριλαμβάνονται στις από το ν. 3057/2002 οριζόμενες αρμοδιότητες του Ε.Σ.ΚΑ.Ν.. Η επαναδιατύπωσή τους ωστόσο εκπορεύεται από την πανθομολογούμενη διαπίστωση ότι οι αρμοδιότητες αυτές, λόγω της αδιαφορίας της πολιτείας αλλά και του ίδιου του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. δεν ασκήθηκαν ποτέ ή ασκήθηκαν αποσπασματικά και επιλεκτικά. Από ορισμένα μέλη της Διακομματικής Επιτροπής, αλλά και από το σύλλογο Ελλήνων Ολυμπιονικών εκφράστηκε ο φόβος μήπως η ενδυνάμωση του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. οδηγήσει σε υπερβολές. Η άποψη αυτή δεν ακυρώνει τη σημασία που αποδίδεται στους εκτός αγώνων (αιφνίδιους) αντι- ντόπινγκ ελέγχους ως του κυρίαρχου μέσου για την αντιμετώπιση της φαρμακοδιέγερσης των αθλητών.
2. Αθλητές
Ο αθλητής αποτελεί το μεγάλο και μοναδικό πρωταγωνιστή στον αθλητισμό. Υπό την έννοια αυτή, η συμβολή του στην αντιμετώπιση των φαινομένων της αδιαφάνειας και του ντόπινγκ στον ελληνικό αθλητισμό μπορεί να είναι αποφασιστική αν συνειδητοποιήσει και ο ίδιος τον πρωταγωνιστικό του ρόλο. Αν σταματήσει να ενδίδει σε πιέσεις και σε υποσχέσεις επιτήδειων για γρήγορες και μεγάλες επιδόσεις και για εύκολο κέρδος. Αν συνειδητοποιήσει ακόμη ότι το ντόπινγκ μπορεί να τον οδηγεί ευκολότερα στις επιδόσεις αυτές, όμως θέτει σε μεγάλο κίνδυνο την υγεία και την ίδια τη ζωή του. Τέλος, αν σταματήσει να συμβιβάζεται και αν αναλάβει τις ευθύνες του. Ευθύνες που δεν αφορούν μόνο την ομοσπονδία και το σωματείο στο οποίο ανήκει, αλλά ολόκληρη τη νεολαία και την ελληνική κοινωνία, η οποία, άλλωστε, είναι αυτή που χρηματοδοτεί, άμεσα και έμμεσα, ακόμη και από το υστέρημά της, τον ελληνικό αθλητισμό.
> Ο αθλητής έχει δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις που συνολικά προσδιορίζονται στο ν. 2725/1999. Στη χώρα μας δυστυχώς ο αθλητής λόγω της μη εφαρμογής των νόμων και της ασυδοσίας πολλών αθλητικών παραγόντων έχει μόνο υποχρεώσεις. Προνόμια έχει μόνο ένας μικρός αριθμός αθλητών και μάλιστα ύστερα από συγκεκριμένες μεγάλες διακρίσεις κατά τα προβλεπόμενα από τη σχετική νομοθεσία. Τα προνόμια αυτά στη χώρα μας θεωρούνται από τα μεγαλύτερα σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπό την έννοια αυτή προτείνεται η εκλογίκευση και ο εξορθολογισμός τους. Κατ’ αρχήν η πολιτεία οφείλει κατά τα προβλεπόμενα από διατάξεις νόμων να επιβραβεύει οικονομικά τους αθλητές που διακρίνονται, γιατί σε διαφορετική περίπτωση το έργο αυτό θα το αναλάβουν οι χορηγοί και οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, όπως ήδη συμβαίνει σε ορισμένες χώρες, με συνέπειες καταστροφικές για τους ίδιους, αλλά και για τον αθλητισμό (υπερχρησιμοποίηση, επιτυχίες έναντι παντός τιμήματος, ντόπινγκ κ.λπ.). Πρέπει, επίσης, να λαμβάνονται ειδικά μέτρα προκειμένου τα πάσης φύσεως έσοδα των αθλητών από οποιαδήποτε νόμιμη πηγή να καταλήγουν στους ίδιους και όχι στις τσέπες τρίτων που με διάφορες ιδιότητες (παράγοντες, προπονητές κ.λπ.) σήμερα τους εκμεταλλεύονται.
> Ακόμη η πολιτεία οφείλει να μεριμνά για την επαγγελματική αποκατάσταση των αθλητών αυτών με το διορισμό τους για όσους το επιθυμούν, σε θέσεις του δημοσίου, αναλόγως των προσόντων τους. Για όσους δεν διαθέτουν ιδιαίτερα προσόντα προτείνεται ο διορισμός τους στην Γ.Γ. Αθλητισμού ή σε οργανισμούς και σε νομικά πρόσωπα που ανήκουν στην αρμοδιότητα της Γ.Γ. Αθλητισμού και του Υφυπουργείου Πολιτισμού, με σκοπό την αξιοποίησή τους για την ανάπτυξη του ελληνικού αθλητισμού. Οι γνωστές αργομισθίες των αθλητών αυτών μετά την αποχώρησή τους από την ενεργό δράση αποτελούν πρόκληση και πρέπει να σταματήσουν.
> Ενώ προτείνεται η αναθεώρηση του ισχύοντος μέτρου ένταξής τους στις Ένοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφάλειας της χώρας και μάλιστα σε θέσεις αξιωματικών. Για τους αθλητές που είναι ήδη ενταγμένοι, προτείνεται η εκπαίδευσή τους προκειμένου να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε συγκεκριμένους τομείς και κυρίως στην ανάπτυξη του αθλητισμού στις ένοπλες Δυνάμεις αλλά και γενικότερα μέσω ειδικών προγραμμάτων.
> Προτείνεται επίσης η αναθεώρηση των προνομίων προς τους μαθητές – αθλητές, δοθέντος ότι τα προνόμια αυτά εξωθούν ορισμένους εξ αυτών, τους προπονητές, τους γονείς τους, αλλά και τα σχολεία τους να καταφεύγουν σε γνωστές μεθοδεύσεις και παραβατικές συμπεριφορές προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προνόμια αυτά.
> Στα πλαίσια της εκλογίκευσης των προνομίων προτείνεται επίσης η διακοπή εφεξής κάθε επιπρόσθετης ή επιλεκτικής οικονομικής ενίσχυσης αθλητών, προπονητών κ.λπ. μέσω της Γ.Γ. Αθλητισμού ή της Ο.Π.Α.Π. ΑΕ, με εξαίρεση τους σοβαρούς λόγους υγείας ή την πρόωρη αναγκαστική αποχώρηση αθλητή για λόγους υγείας ή συνεπεία τραυματισμού του. Επίσης, προτείνεται η εκλογίκευση και των άλλων προνομίων που απολαμβάνουν οι διακεκριμένοι αθλητές (άδειες ΠΡΟ-ΠΟ) αλλά και η λήψη μέτρων για την προστασία αναξιοπαθούντων παλαιμάχων διακεκριμένων αθλητών.
> Προτείνεται επίσης η καθιέρωση συστήματος υποτροφιών για διακεκριμένους αθλητές που επιθυμούν να ασχοληθούν με την προπονητική, προκειμένου να αποκτήσουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος προπονητή.
> Καθιερώνεται σύστημα οργανωμένης υγειονομικής προστασίας των αθλητών με ευθύνη των ομοσπονδιών, οι οποίες εφεξής επενδύουν συγκεκριμένο ποσοστό από τα κάθε φύσεως έσοδά τους για το σκοπό αυτό. Επίσης προτείνεται η λήψη μέτρων για την προστασία της μητρότητας σε αθλήτριες.
> Για κάθε αθλητή, στο χώρο του ανταγωνιστικού αλλά και του επαγγελματικού αθλητισμού, καθιερώνεται ιατρικός φάκελος, όπου με ευθύνη του αρμόδιου γιατρού καταχωρούνται υποχρεωτικά όλα τα στοιχεία που αφορούν στην υγεία του (ιστορικό, εργαστηριακές εξετάσεις, φαρμακευτικές ή άλλες ουσίες που του χορηγούνται για οποιοδήποτε σκοπό). Επίσης προτείνεται όπως για κάθε αθλητή στο χώρο του ανταγωνιστικού αθλητισμού να καθιερωθεί ειδική αθλητική ταυτότητα ή αθλητικό διαβατήριο στο οποίο πέραν του “where about” θα καταχωρούνται και συγκεκριμένες εργαστηριακές εξετάσεις για την αντιμετώπιση του γενετικού ντόπινγκ. Σε περιπτώσεις ντόπινγκ ή αποφυγής ελέγχου αντι- ντόπινγκ ο αθλητής έχει όλες τις συνέπειες που απορρέουν σε βάρος του από τις σχετικές διατάξεις του ν. 3057/2002. Υπό την έννοια ότι οφείλει να είναι ενημερωμένος για όλες τις ουσίες που λαμβάνει ή που του χορηγούνται, πάντα με αποκλειστική ευθύνη του υπεύθυνου γιατρού της ομοσπονδίας ή του σωματείου στο οποίο ανήκει, για λόγους υγείας ή για την ενίσχυση του οργανισμού του. Η λήψη ή η χορήγηση αυτών των ουσιών σε αθλητή από άλλο παρένθετο πρόσωπο (προπονητές, φυσικοθεραπευτές κ.λπ.) απαγορεύεται και τιμωρείται αυστηρά κατά τα προβλεπόμενα άλλωστε από το ν. 3057/2002.
> Ο αθλητής στα πλαίσια των υποχρεώσεών του έναντι της κοινωνίας και κυρίως έναντι της νεολαίας, συμμετέχει ενεργά σε προγράμματα ενημέρωσης, σχετικά με τις αξίες του αθλητισμού, το ευ αγωνίζεσθαι, το ντόπινγκ κ.λπ.. Η συμμετοχή του στα προγράμματα αυτά γίνεται με ευθύνη του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. και της Γ.Γ. Αθλητισμού και σε συνεργασία με το Σύλλογο Ελλήνων Ολυμπιονικών, τους συνδέσμους αμειβομένων αθλητών, τους συλλόγους παλαιμάχων αθλητών κ.λπ..
> Για τους επαγγελματίες αθλητές προτείνεται η λήψη σειράς μέτρων για την προστασία τους ως εργαζομένων. Τα μέτρα αυτά μεταξύ άλλων αφορούν: Στις αυθαίρετες μονομερείς συμβάσεις των συμβολαίων τους. Στην τήρηση, από τις εργοδότριες Α.Α.Ε. και τα Τ.Α.Α., των όρων των συμβολαίων τους. Στη διασφάλιση των πάσης φύσεως δικαιωμάτων τους σε περιπτώσεις αλλαγής του καθεστώτος της λειτουργίας των εταιρειών στις οποίες προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Σε κάθε περίπτωση είναι αδιανόητο να πληρώνει ο επαγγελματίας αθλητής τα λάθη, τις παραλείψεις και την ανευθυνότητα όσων διοικούν τις Α.Α.Ε. και τα Τ.Α.Α..
Με τα προτεινόμενα μέτρα αναγνωρίζεται ο πρωταγωνιστικός ρόλος του αθλητή σε όλες τις εκφάνσεις του αθλητισμού. Επιβραβεύονται η θέληση και η προσπάθειά του. Προστατεύονται τα δικαιώματα, η υγεία και η προσωπικότητά του. Το αθλητικό οικοδόμημα της χώρας αλλά και ο ίδιος απαλλάσσονται από όλους όσους παρασιτοβιούν σε βάρος του για ίδιον όφελος. Ενώ ο ίδιος ο αθλητής γίνεται σημαιοφόρος στον αγώνα για καθαρό αθλητισμό και εναντίον του ντόπινγκ. Η άποψη που διατυπώνεται από ορισμένους, ότι δηλαδή ο θόρυβος για το ντόπινγκ και τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου δημιουργούν ένα κλίμα φόβου στους αθλητές αλλά και γενικότερα που θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ανάπτυξη του αθλητισμού και στην προσέλκυση νέων παιδιών είναι τουλάχιστον αφελής και εξυπηρετεί τα συμφέροντα όλων όσων δεν θέλουν να ξεβολευτούν. Το ντόπινγκ καταστρέφει την υγεία και τελικά σκοτώνει τον αθλητή, ενώ αλλοιώνει τη γνησιότητα του αθλητικού αποτελέσματος.
3. Προπονητές
> Ανάδειξη του ρόλου και κατοχύρωση του επαγγέλματος του προπονητή.
> Απαγόρευση της καθ’ οιονδήποτε τρόπο χρησιμοποίησης προπονητή που δεν διαθέτει την προβλεπόμενη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος σύμφωνα με τα οριζόμενα από το ν. 2725/1999.
> Για πρωταθλητές και διακεκριμένους αθλητές που αποφασίζουν να ασχοληθούν με το επάγγελμα του προπονητή, εφόσον δεν είναι πτυχιούχοι του Τ.Ε.Φ.Α.Α., προτείνεται η καθιέρωση συστήματος υποτροφιών για την επιμόρφωση τους και τη λήψη άδειας ασκήσεως επαγγέλματος σε ειδικές κατά περίπτωση σχολές προπονητών του εσωτερικού ή του εξωτερικού.
> Προτείνεται η καθιέρωση συστήματος συνεχούς επιμόρφωσης των προπονητών, κατά κλάδο άθλησης, μέσω της αξιοποίησης της εμπειρίας των υφιστάμενων συνδέσμων και ομοσπονδιών των προπονητών και σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Αθλητικής Έρευνας και Τεχνολογίας (Ε.Κ.Α.Ε.Τ.) το οποίο ανασυγκροτείται.
> Προτείνεται η προώθηση της ίδρυσης και λειτουργίας Εθνικών Σχολών Προπονητών, κατά κλάδο άθλησης, με ευθύνη του Ε.Κ.Α.Ε.Τ., σε συνεργασία με τις ομοσπονδίες, τα Τ.Ε.Φ.Α.Α. της χώρας, την αθλητιατρική εταιρία και το Ε.Σ.ΚΑ.Ν..
> Απαγορεύεται σε προπονητές να διατηρούν ή να συμμετέχουν σε εμπορικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εισαγωγή, εμπορία και διακίνηση φαρμακοδιεγερτικών ουσιών που χρησιμοποιούνται από αθλητές ή που χορηγούνται σε αυτούς. Πολύ δε περισσότερο να χορηγούν οι ίδιοι τις ουσίες αυτές. Στους προπονητές αυτούς, ύστερα από τροποποίηση των σχετικών διατάξεων του ν. 3057/2002, προτείνεται η επιβολή βαρύτερων πειθαρχικών και ποινικών κυρώσεων και η ισόβια αφαίρεση της άδειας ασκήσεως του προπονητή. Τα παραπάνω ισχύουν και για τους προπονητές που κατά το παρελθόν συμμετείχαν αποδεδειγμένα με οποιοδήποτε ποσοστό σε επιχειρήσεις αυτής της μορφής. Η ανοχή απέναντι σε τέτοιου είδους συμπεριφορές προπονητών, αλλά και άλλων παρένθετων προσώπων, πρέπει να είναι μηδενική.
> Απαγορεύεται σε εν ενεργεία προπονητές να αναλαμβάνουν το ρόλο του μάνατζερ αθλητών και ιδιαίτερα αθλητών που προπονούν δοθέντος ότι η σχέση τους αυτή με τους αθλητές τους οδηγεί στο να τους μετατρέψουν, καταφεύγοντας σε παράνομα μέσα και υπερχρησιμοποιώντας τους, σε μηχανές συγκομιδής μεταλλίων, διακρίσεων και κατά συνέπεια εσόδων που, σε πολλές περιπτώσεις, τα μοιράζονται μαζί τους. Επισημαίνεται ότι ως προς το θέμα της υπερχρησιμοποίησης των αθλητών οι διεθνείς αθλητικές ομοσπονδίες ήδη μελετούν σοβαρά και προτείνουν τον περιορισμό των διεθνών αθλητικών διοργανώσεων στο χώρο του ανταγωνιστικού αθλητισμού και ιδιαίτερα εκείνων των διοργανώσεων όπου στους αθλητές καταβάλλονται υψηλά χρηματικά έπαθλα.
> Οι προπονητές διατηρούν όλα τα δικαιώματα αλλά και τα προνόμια που τους αναγνωρίζονται από τους υφιστάμενους νόμους του Κράτους.
> Λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα για την αναβάθμιση του ρόλου τον υφιστάμενων συνδέσμων και των ομοσπονδιών προπονητών.
Θα πρέπει να γίνει από όλους κατανοητό ότι ο προπονητής πέρα από επαγγελματίας είναι και παιδαγωγός και ότι ο ρόλος του στη διαμόρφωση κανόνων διαφάνειας τον αθλητισμό και στην αποτροπή της μάστιγας του ντόπινγκ είναι καθοριστικός.
4. Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και Υφυπουργείο Πολιτισμού, αρμόδιο σε θέματα αθλητισμού
Κατ’ αρχήν η Πολιτεία οφείλει να διδαχθεί από τα δικά της λάθη. Μερικά από τα λάθη αυτά είναι: Η μη εφαρμογή ή στην καλύτερη περίπτωση η επιλεκτική εφαρμογή των νόμων που η ίδια θεσπίζει. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων του ελληνικού αθλητισμού με γνώμονα το πολιτικό κόστος ή το προσδοκώμενο κομματικό όφελος. Η υιοθέτηση της θεωρίας πως οι όποιες επιτυχίες των Ελλήνων αθλητών και γενικότερα του ελληνικού αθλητισμού μπορούν να αποτελούν το άλλοθι για την ανοχή και τη συγκάλυψη των γνωστών φαινομένων της αδιαφάνειας και του ντόπινγκ κ.λπ..
Για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων προβλημάτων, των φαινομένων της αδιαφάνειας και του ντόπινγκ, αλλά και τη διαμόρφωση ενός νέου αθλητικού πολιτισμού, η Διακομματική Επιτροπή προτείνει:
> Κατ’ αρχήν την εφαρμογή των υφιστάμενων νόμων χωρίς συμβιβασμούς και εκπτώσεις και την αξιοποίηση των προτάσεων που κατατίθενται από τη Διακομματική Επιτροπή. Από μέλη της Επιτροπής προτείνεται η θέσπιση μιας ειδικής, ενδεχομένως και ανεξάρτητης επιτροπής, υπό την εποπτεία του Υφυπουργού Πολιτισμού, αρμόδιου για τον Αθλητισμό, με αρμοδιότητες ελεγκτικές και κατασταλτικές, η οποία θα αναλάβει την ευθύνη της αξιολόγησης και της επεξεργασίας των προτάσεων αυτών, αλλά και της συνένωσης διαφόρων οργάνων, τα οποία σήμερα λειτουργούν στα πλαίσια της Γ.Γ. Αθλητισμού και του Υφυπουργείου Πολιτισμού, που συνδέονται με τη διαφάνεια και το ντόπινγκ (Ελεγκτικό Συμβούλιο, Ελληνικό Κέντρο Αθλητικής Έρευνας και Τεχνολογίας, Οργανισμός Μαζικού Αθλητισμού, Διαρκής Επιτροπή Αντιμετώπισης της Βίας, Ε.Σ.ΚΑ.Ν. κ.λπ.). Στην ίδια Επιτροπή προτείνεται να συμμετέχουν, επίσης, εκπρόσωπος της Ε.Ο.Ε., αλλά και εκπρόσωπος της Επιτροπής που συστήνεται για την αξιολόγηση της ειδικής αθλητικής αναγνώρισης των σωματείων και των ομοσπονδιών.
> Προτείνεται επίσης η σαφής οριοθέτηση του ερασιτεχνικού και του επαγγελματικού αθλητισμού και η ανάγκη να δοθεί έμφαση στον ερασιτεχνικό, το σχολικό και το μαζικό αθλητισμό.
> Τέλος, προτείνεται η διεύρυνση των διεθνών συνεργασιών, αλλά και της συνεργασίας με άλλα συναρμόδια Υπουργεία (Δημόσιας Τάξης, Εμπορίου, Υγείας, Οικονομικών, Παιδείας) και Οργανισμούς, ελληνικούς και διεθνείς (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, WADA, UNESCO, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κ.λπ.), προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα έναντι των φαινομένων της αδιαφάνειας και του ντόπινγκ. Ιδιαίτερα η διεθνής συνεργασία κρίνεται απολύτως αναγκαία προκειμένου να αξιοποιηθεί η εμπειρία άλλων χωρών στην αντιμετώπιση των φαινομένων αδιαφάνειας και στην περίπτωση του ντόπινγκ, η χάραξη κοινών πολιτικών. Επισημαίνεται ότι τα φαινόμενα της αδιαφάνειας αποτελούν τα σημαντικότερα γενεσιουργά αίτια της βίας στις αθλητικές διοργανώσεις.
5. Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή (Ε.Ο.Ε.)
Κατ’ αρχήν προτείνεται η ενίσχυση της Ε.Ο.Ε. και η ανάδειξη του ρόλου της ως συνδιαμορφωτή της ανάπτυξης του ελληνικού αθλητισμού και ως εγγυητή της διαφάνειας σε αυτόν. Έως σήμερα η ανάμειξη της Ε.Ο.Ε. στα θέματα αυτά ήταν περιθωριακή και αφορούσε μόνο στην τελική περίοδο της ολυμπιακής προετοιμασίας. Η άποψη αυτή αναθεωρείται δοθέντος ότι η ολυμπιακή προετοιμασία επιβάλλεται να αρχίζει την επόμενη των Ολυμπιακών Αγώνων. Σε αυτό βοηθά και το γεγονός ότι το συμβούλιό της κατά κύριο λόγο απαρτίζεται από εκπροσώπους των αθλητικών ομοσπονδιών. Ακόμη η Ε.Ο.Ε. μπορεί να συνεισφέρει και αυτή στην αποτίμηση του έργου των ομοσπονδιών, επί τη βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα των ομοσπονδιών-«σφραγίδα», αλλά και προκειμένου να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση, αλλά και περισσότεροι πόροι σε κλάδους άθλησης, όπου η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει αθλητικά περισσότερο.
> Η Ε.Ο.Ε. λόγω της συμμετοχής εκπροσώπων της στη διοίκηση του Ε.Σ.ΚΑ.Ν, της συνεργασίας της με τη Δ.Ο.Ε., τις διεθνείς αθλητικές οργανώσεις και τον WADA, αλλά και του δικαιώματός της για εντολές εκτός αγώνων, δηλαδή αιφνίδιους ελέγχους ντόπινγκ, μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Θεωρείται αναγκαίο όπως οι εντολές για εκτός αγώνων ελέγχους ντόπινγκ δεν περιορίζονται μόνο στην περίοδο της ολυμπιακής προετοιμασίας αλλά να αφορούν σε όλη τη περίοδο της τετραετίας.
> Με ευθύνη της Ε.Ο.Ε. και σε συνεργασία με τις ελληνικές και τις διεθνείς αθλητικές ομοσπονδίες, πρέπει να αναληφθεί πρωτοβουλία για την αναθεώρηση του ισχύοντος καθεστώτος αντι-ντόπινγκ ελέγχων στους πενήντα (50) πρώτους αθλητές ειδικής λίστας για κάθε άθλημα γεγονός που ευνοεί κάποιους επιτηδείους παράγοντες και προπονητές σε εθνικό επίπεδο. Είναι ανάγκη οι λίστες αυτές να διευρυνθούν ώστε να μην υπάρχουν περιορισμοί στον αριθμό των αθλητών που ελέγχονται, όπως δυστυχώς συμβαίνει σήμερα σε αρκετές περιπτώσεις.
> Αναλαμβάνει πρωτοβουλίες σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση του φαινομένου της εντατικοποιημένης προπόνησης, της πρόωρης εξάντλησης και κατά συνέπεια του πρόωρου αφανισμού νέων σε ηλικία αθλητών, αλλά και του φαινομένου της υπερχρησιμοποίησης των αθλητών σε αγώνες για λόγους κερδοσκοπικούς.
6. Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.)
Προτείνεται ο εξοπλισμός του με τα κατάλληλα εργαστηριακά μέσα και η στελέχωσή του με το κατάλληλο επίσης εξειδικευμένο προσωπικό, προκειμένου να ασκήσει με επάρκεια τις προβλεπόμενες από το νόμο αρμοδιότητές του. Μερικές από τις αρμοδιότητες αυτές είναι: Η χορήγηση άδειας για τις φαρμακευτικές ουσίες, αλλά και τα συμπληρώματα διατροφής που τίθενται σε κυκλοφορία. Οι τακτικοί και αιφνίδιοι έλεγχοι στους χώρους διάθεσής τους όπως είναι τα φαρμακεία, οι φαρμακαποθήκες, τα γυμναστήρια, τα προπονητήρια κ.λπ..
Ακόμη προτείνεται η στενότερη συνεργασία του Ε.Ο.Φ. με άλλες υπηρεσίες και φορείς (Σ.Δ.Ο.Ε., Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, Υπηρεσία Δίωξης του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, Τελωνειακές αρχές, ΕΛ.ΑΣ. κ.λπ.) για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος της παράνομης εισαγωγής, παραγωγής, διακίνησης και εμπορίας απαγορευμένων ουσιών. Με ιδιαίτερη προσοχή και κατά προτεραιότητα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα της ολοένα διευρυνόμενης στη χώρα μας παράνομης μετακίνησης απαγορευμένων φαρμακοδιεγερτικών ουσιών μέσω του διαδικτύου.
Τέλος, προτείνεται η διερεύνηση από τον Ε.Ο.Φ. της δυνατότητας συνταγογράφησης αλλά και του προβλήματος της διάθεσης των περισσοτέρων εξ αυτών των ουσιών, οι οποίες είναι προφανές ότι θα έπρεπε σε κάθε περίπτωση να διατίθενται μέσω των φαρμακείων.
7. Νομική αμφισβήτηση στον αθλητισμό
Όσοι ασχολούνται με τον αθλητισμό βρίσκουν δυσάρεστο ότι ο αθλητισμός και ο νόμος βρίσκονται αντιμέτωποι συχνά. Αυτό γίνεται περισσότερο εμφανές σε περιπτώσεις ντόπινγκ. Εν μέρει αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας ευρύτερης τάσης σε πολλές χώρες να αναζητείται η επανόρθωση μέσω των δικαστηρίων ως το πρώτο βήμα δράσης, παρά ως το τελευταίο μέσο, αλλά είναι επίσης και το αποτέλεσμα της ραγδαίας εμπορευματοποίησης του αθλητισμού αλλά και το γεγονός ότι υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός αθλητών, αλλά και άλλων προσώπων που μπορεί να χάσουν τα σημαντικά τους εισοδήματα, αν η σταδιοδρομία τους διακοπεί λόγω τιμωρίας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πέρα από το μεγάλο αριθμό των νομικών αμφισβητήσεων σε περιπτώσεις ντόπινγκ υπάρχει και το θέμα της ποικιλομορφίας αυτών των αμφισβητήσεων, οι οποίες σε σημαντικό ποσοστό εδράζονται στον εντοπισμό τυπικών παραλείψεων και ανακολουθιών ή σε δυνητικές νομικές αμφισβητήσεις κυρίως από αθλητές που τιμωρήθηκαν κατά το παρελθόν για παραβιάσεις ντόπινγκ στα πρώτα χρόνια της εκστρατείας εναντίον αυτού του φαινομένου, για τους οποίους η πρόσφατη «σοδειά» των αμφισβητήσεων παρέχει μια ισχυρή απόδειξη των δυνατών πεδίων για αμφισβήτηση προηγούμενων αποφάσεων. Όλες αυτές οι διαπιστώσεις ενισχύουν την ανάγκη να υπάρξουν κανόνες κατά του ντόπινγκ, ξεκάθαρα, και με σαφήνεια διατυπωμένοι. Η αυξανόμενη υπερίσχυση της νομικής αμφισβήτησης, αλλά και των αποφάσεων που λαμβάνουν οι αρχές θέτουν επιτακτικά το αίτημα να υπάρξει μεγαλύτερη εναρμόνιση μεταξύ των ομοσπονδιών και των εθνικών υπηρεσιών κατά του ντόπινγκ.
Η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση του κανόνα αυτού. Του λόγου το αληθές αποδεικνύουν ο χειρισμός της γνωστής υπόθεσης των δύο πρωταθλητών μας και του προπονητή τους από τη δικαστική επιτροπή του Σ.Ε.Γ.Α.Σ., τα όσα ακολούθησαν και βρίσκονται σε εξέλιξη ως προς την υπόθεση αυτή. Ενώ υπάρχει έντονος προβληματισμός και για πολλές από τις αποφάσεις της αθλητικής δικαιοσύνης, την ευκολία με την οποία αμφισβητούνται και αναθεωρούνται οι αποφάσεις αυτές, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός καθεστώτος που αναπαράγει τα φαινόμενα αδιαφάνειας, αλλά και φαινόμενα βίας στις αθλητικές διοργανώσεις. Συνεπώς απαιτείται η λήψη συγκεκριμένων μέτρων προς την κατεύθυνση αυτή όπως:
> Η πλήρης προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας με τη διεθνή νομοθεσία και τις σχετικές οδηγίες της Ε.Ε.
> Η λήψη ειδικών νομοθετικών μέτρων για την πρόληψη της παραγωγής, της διάδοσης και κυρίως της χρήσης απαγορευμένων φαρμακοδιεγερτικών ουσιών και η πρόβλεψη για αυστηρότερες ποινές στους διακινητές τέτοιων ουσιών.
> Η επανεξέταση του θέματος των αναβολικών ουσιών, σύμφωνα και με το άρθρο 48 του Ολυμπιακού Χάρτη, δεδομένου ότι ο νομικός χαρακτηρισμός των ουσιών αυτών είναι ασαφής και σε κάθε περίπτωση όχι πλήρως ξεκαθαρισμένος και ακριβής όπως συμβαίνει με τα φάρμακα. Δηλαδή η αναμόρφωση και η διεύρυνση του κύκλου των απαγορευμένων ουσιών σε σχέση και με τα οριζόμενα από τον WADA.
> Η επανεξέταση και από νομικής πλευράς του θέματος των συμπληρωμάτων διατροφής, κατά τα προβλεπόμενα και από τον ιατρικό κώδικα.
> Το θέμα της αθλητικής νομοθεσίας και της Δικαιοσύνης στο χώρο του αθλητισμού είναι τεράστιο και από τα πλέον σοβαρά ζητήματα. Για το λόγο αυτό προτείνεται η συγκρότηση ειδικής επιτροπής από νομικούς εξειδικευμένους στο αθλητικό δίκαιο, η οποία θα παρουσιάσει ένα συγκεκριμένο και ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων στο χώρο του αθλητισμού και ιδίως του φαινομένου του ντόπινγκ.
Αυτό είναι απολύτως απαραίτητο διότι για την καταπολέμηση των φαινομένων της αδιαφάνειας στον αθλητισμό, του ντόπινγκ αλλά και για την επίλυση σχετικών διαφορών, βρίσκουν εφαρμογή στη χώρα μας, τόσο κανόνες των αθλητικών οργάνων όσο και του κοινού δικαίου. Ακόμη, οι κανονισμοί των διεθνών αθλητικών ομοσπονδιών, μέλη των οποίων είναι και οι εθνικές μας ομοσπονδίες, παρέχουν αποκλειστική αρμοδιότητα σε όργανα διεθνών ομοσπονδιών για επίλυση αθλητικών διαφορών, ενώ η δυνατότητα προσφυγής των ενδιαφερομένων στα εθνικά αθλητικά όργανα ή δικαστήρια αποκλείεται. Επομένως είναι σαφές ότι υπάρχει σύγκρουση εθνικών αθλητικών κανόνων δικαίου και διεθνών κανονισμών με συνέπεια να υπάρχει συχνά το ερώτημα ποιο δίκαιο θα εφαρμοστεί σε κάθε διαφορά.
> Τέλος προτείνεται η εξειδίκευση δικαστών στα θέματα της αθλητικής δικαιοσύνης και η ίδρυση αθλητικών δικαστηρίων για τα πάσης φύσεως σχετικά θέματα, τα οποία να συγκροτούνται από ειδικούς τακτικούς δικαστές.
8. Χρηματοδότηση του αθλητισμού.
> Η καθιέρωση σταθερών κριτηρίων για τη χρηματοδότηση των αθλητικών ομοσπονδιών και γενικότερα του αθλητισμού. Τα κριτήρια αυτά αφορούν στη χρηματοδότησή του από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, αλλά και από την Ο.Π.Α.Π. Α.Ε..
> Η απαγόρευσή της καθ’ οιονδήποτε τρόπο, άμεσο ή έμμεσο, χρηματοδότησης Αθλητικών Ανωνύμων Εταιρειών (Α.Ε.Ε.) και Τμημάτων Αμειβομένων Αθλητών (Τ.Α.Α.) από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Ενώ η ενίσχυσή τους, μέσω χορηγιών από την Ο.Π.Α.Π. Α.Ε., θα πρέπει να γίνεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, προκειμένου να αποφευχθεί η επιλεκτική και ανεξέλεγκτη ενίσχυση ορισμένων εξ αυτών. Η εξασφάλιση εγγυήσεων διαφάνειας για τη συμμετοχή των ελληνικών ομάδων στο «Στοίχημα». Στη Διακομματική Επιτροπή κατατέθηκαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες απόψεις ως προς το θέμα αυτό. Οι απόψεις αυτές, μεταξύ άλλων, αφορούν: Στις διαστάσεις του παράνομου στοιχήματος στη χώρα μας. Στη συμμετοχή σε αυτό ελληνικών ομάδων από όλες τις κατηγορίες πρωταθλημάτων. Στις μεθοδεύσεις που ακολουθούνται από τα εγχώρια και διεθνή κυκλώματα για την προσέγγιση παραγόντων, διαιτητών, προπονητών, αθλητών κ.λπ.. Στις ανεξέλεγκτες διαστάσεις του παράνομου στοιχήματος που γίνεται μέσω του Διαδικτύου. Στη συμμετοχή μεγάλου αριθμού πρακτόρων ΠΡΟ-ΠΟ κ.λπ.. Η σοβαρότητα και οι διαστάσεις του συγκεκριμένου θέματος, επιβάλλουν τη σε βάθος μελέτη και την προσεκτική αντιμετώπιση όλων των παραμέτρων του.
> Η απαγόρευση της επιλεκτικής, και πέραν του προβλεπόμενου, χρηματοδότησης ομοσπονδιών, σωματείων, αθλητών, προπονητών κ.λπ., από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και την Ο.Π.Α.Π. Α.Ε., με εξαίρεση συγκεκριμένες περιπτώσεις που προσδιορίζονται επακριβώς, όπως π.χ. οι σοβαροί λόγοι υγείας, ανάληψη της διοργάνωσης αθλητικών διοργανώσεων σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού κ.λπ..
> Η θεσμοθέτηση της παρακράτησης συγκεκριμένου ποσοστού από την κρατική επιχορήγηση των ομοσπονδιών υπέρ του Ε.Σ.ΚΑ.Ν., προκειμένου να καλυφθούν το κόστος των πραγματοποιούμενων ελέγχων αντι – ντόπινγκ, αλλά και το κόστος του ενημερωτικού και εκπαιδευτικού υλικού που παράγεται με ευθύνη του Ε.Σ.ΚΑ.Ν. και προβλέπεται να χρησιμοποιείται από τις ίδιες για την ενημέρωση των αθλητών τους.
> Η θεσμοθέτηση, επίσης, της υποχρέωσης των ομοσπονδιών να επενδύσουν από τα πάσης φύσεως έσοδά τους συγκεκριμένο ποσοστό για την ανάπτυξη του ερασιτεχνικού αθλητισμού και την οργανωμένη υγειονομική προστασία των αθλητών τους. Οι ευθύνες των ομοσπονδιών, ως προς τα θέματα αυτά, ορίζονται από το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο. Παρά ταύτα, προφανώς, λόγω αυξημένου κόστους, αποφεύγουν συστηματικά να επενδύσουν στους τομείς αυτούς, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ασχολούμενες κυρίως με τη βιτρίνα του ελληνικού αθλητισμού.
> Η αύξηση της χρηματοδότησης της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής (Ε.Ο.Ε.), προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι δαπάνες της Ολυμπιακής προετοιμασίας, αλλά και η επιβεβλημένη συμμετοχή της σε γενικότερα θέματα προγραμματισμού και προαγωγής του ελληνικού αθλητισμού.
> Η αυστηροποίηση των προβλεπόμενων λογιστικών και διαχειριστικών ελέγχων σε όλες τις δομές και σε όλα τα επίπεδα του αθλητισμού, αλλά και η εγκατάσταση διπλογραφικού συστήματος.
9. Αθλητικές Ομοσπονδίες, Αθλητικές Ενώσεις και Σωματεία
> Ο αυστηρός έλεγχος της τήρησης των προϋποθέσεων για την εξασφάλιση και τη διατήρηση της Ειδικής Αθλητικής Αναγνώρισης (Ε.Α.Α.).
> Στο αρμόδιο για τον αθλητισμό Υπουργείο συγκροτείται και οργανώνεται με μέσα και προσωπικό ειδική υπηρεσία που ενημερώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα υποχρεωτικά μέσω των ομοσπονδιών, αν οι ενώσεις και τα σωματεία του κλάδου άθλησης ευθύνης τους τηρούν τις προβλεπόμενες από το νόμο προϋποθέσεις. Σε διαφορετική περίπτωση η Ε.Α.Α. ανακαλείται. Ο έλεγχος των ομοσπονδιών για το ίδιο θέμα γίνεται από την ίδια υπηρεσία.
> Οι διοικήσεις ομοσπονδιών που βεβαιώνουν ψευδώς για τη χορήγηση ή τη διατήρηση της Ε.Α.Α. από Ενώσεις και σωματεία που ανήκουν στην ευθύνη τους τιμωρούνται με την παρακράτηση συγκεκριμένου ποσοστού της προς αυτές κρατικής επιχορήγησης. Ενώ σε περίπτωση υποτροπής πρέπει να καθαιρούνται και να προκηρύσσονται νέες αρχαιρεσίες στις οποίες δεν δύνανται να συμμετέχουν.
> Πρέπει να καταργηθεί το εκ του νόμου δικαίωμα του Υφυπουργού Αθλητισμού να εξουσιοδοτεί άλλα όργανα της κεντρικής ή της περιφερειακής διοίκησης για παροχή σε ενώσεις και σωματεία της Ε.Α.Α..
> Αθλητικές ομοσπονδίες, ενώσεις και σωματεία που αποδεδειγμένα κατά την τελευταία διετία δεν πληρούν τις προβλεπόμενες από το νόμο προϋποθέσεις πρέπει να διαλύονται αυτόματα. Ο σχετικός έλεγχος πραγματοποιείται από το Υφυπουργείο Πολιτισμού μέσω της προαναφερθείσας ειδικής επιτροπής, με συγκεκριμένα, σταθερά κριτήρια. Είναι προφανές ότι οι αποφάσεις αυτές πρέπει να είναι απόλυτα αιτιολογημένες, αλλά και νομικά ισχυρές.
> Μέσω των παραπάνω προτάσεων αντιμετωπίζεται ρηξικέλευθα το θέμα των ομοσπονδιών, ενώσεων και σωματείων «σφραγίδα» με ό,τι συνεπάγεται το γεγονός αυτό για τη διαφάνεια στον αθλητισμό και τις στρεβλώσεις του συστήματος χρηματοδότησής του.
> Εφεξής απαγορεύεται σε υπαλλήλους, μόνιμους και μετακλητούς, της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού να διεκδικούν και να καταλαμβάνουν θέσεις προέδρου, γενικού γραμματέα και ταμία στο διοικητικό συμβούλιο ομοσπονδιών, ενώσεων και σωματείων. Όσοι κατέχουν τέτοιες θέσεις τις διατηρούν μέχρι τη λήξη της παρούσης θητείας του οργάνου στο οποίο συμμετέχουν.
> Ενεργοποιείται άμεσα η σχετική διάταξη του ν. 2725/1999 που επιβάλλει σε κάθε μέλος του Δ.Σ. ομοσπονδίας να υποβάλει δήλωση της περιουσιακής κατάστασης αυτού, της συζύγου και των τέκνων του στον αρμόδιο Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2429/1996. Με τη δήλωση αυτή, που εφεξής υποβάλλεται κατ΄ έτος, αλλά και τον έλεγχο του πόθεν έσχες των διοικούντων τις ομοσπονδίες αντιμετωπίζονται περιστατικά παράνομου πλουτισμού παραγόντων σε βάρος του ίδιου του αθλητισμού. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να αποδοθεί στη δήλωση εσόδων από τα γνωστά παιχνίδια της Ο.Π.Α.Π. Α.Ε. και κυρίως από το «Στοίχημα»!!
> Προτείνεται η αλλαγή του καταστατικού των ομοσπονδιών με στόχο την εξασφάλιση της αρχής της αναλογικότητας κατά τις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη των διοικήσεών τους. Ως προς το θέμα αυτό θεωρείται αδιανόητο Ενώσεις με μεγάλο αριθμό σωματείων και αθλουμένων, να έχουν την ίδια εκπροσώπηση με άλλες Ενώσεις που έχουν υποπολλαπλάσιο αριθμό σωματείων.
> Οι ομοσπονδίες εποπτεύονται και ελέγχονται λογιστικά και διαχειριστικά από το Ελεγκτικό Συμβούλιο της παρ. 1 του άρθρου 52 του ν. 2725/1999. Παραβάσεις του νόμου αυτού συνεπάγονται βαρύτατες πειθαρχικές και ποινικές κυρώσεις για τις διοικήσεις τους και περικοπή της προς αυτές κρατικής επιχορήγησης. Οι έλεγχοι αυτοί είναι υποχρεωτικοί.
> Οι ομοσπονδίες πρέπει να συγκροτήσουν άμεσα υγειονομική υπηρεσία της οποίας να προΐσταται υπεύθυνος γιατρός με ειδικότητα κατά προτεραιότητα αθλητιατρικής ή ορθοπεδικής. Οι γιατροί – επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών έχουν την αποκλειστική ευθύνη έναντι του νόμου για κάθε φαρμακευτική ή άλλη ουσία που χορηγείται στους αθλητές για λόγους θεραπευτικούς ή για την ενίσχυση του οργανισμού τους. Στις ουσίες αυτές συμπεριλαμβάνονται και τα συμπληρώματα διατροφής. Εφεξής για κάθε αθλητή διαμορφώνεται και διατηρείται στις ομοσπονδίες ειδικός ιατρικός φάκελος στον οποίο συμπεριλαμβάνονται όλα τα στοιχεία που αφορούν στην υγεία του (ιστορικό, εργαστηριακές εξετάσεις, φαρμακευτική αγωγή κ.λπ). Μεσοπρόθεσμος στόχος της προσπάθειας αυτής είναι η χορήγηση στους αθλητές που ασχολούνται με τον ανταγωνιστικό αθλητισμό ειδικής αθλητικής ταυτότητας ή αθλητικού διαβατηρίου, όπου θα καταχωρούνται στοιχεία και σε σχέση με το «where about», αλλά και με το γενετικό ντόπινγκ. Οι ομοσπονδίες επενδύουν εφεξής συγκεκριμένο ποσοστό των προς αυτές επιχορηγήσεων και χορηγιών για την προστασία της υγείας των αθλητών τους.
> Επίσης, οι ομοσπονδίες εφεξής επενδύουν συγκεκριμένο ποσοστό από τα πάσης φύσεως έσοδά τους για την παραγωγή του ερασιτεχνικού αθλητισμού στον κλάδο άθλησής τους. Δεν είναι δυνατόν τον ενδιαφέρον τους να αναλίσκεται στις εθνικές ομάδες και σε περιορισμένο αριθμό αθλητών, δηλαδή στη βιτρίνα του αθλητισμού, με γνώμονα τις διακρίσεις και τα έσοδα που προσδοκούν από τις διακρίσεις αυτές.
> Από τις ομοσπονδίες αφαιρείται το δικαίωμα των εντολών για εντός και κυρίως εκτός αγώνων ελέγχους αντιντόπινγκ σε αθλητές τους. Ως προς το θέμα αυτό θεωρείται αδιανόητο οι ομοσπονδίες να είναι ελέγχουσες και ελεγχόμενες. Η ενασχόλησή τους με το ντόπινγκ εφεξής περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση των αθλητών, ερασιτεχνών και επαγγελματιών, μέσω ειδικών ημερίδων και με ενημερωτικό και εκπαιδευτικό υλικό που διαμορφώνεται, σε ό,τι αφορά στο περιεχόμενό του, με ευθύνη του Ε.Σ.ΚΑ.Ν..
> Σε ομοσπονδίες όπου αποδεδειγμένα χορηγούνται σε αθλητές τους απαγορευμένες ουσίες από πρόσωπα με τα οποία συνεργάζονται επίσημα (προπονητές, φυσικοθεραπευτές κ.λπ.) εκτός των υπεύθυνων γιατρών, οι διοικήσεις τους θα θεωρούνται στο εξής συνυπεύθυνες. Ευθύνη για το ντόπινγκ αθλητών δεν έχουν μόνο όσοι χορηγούν παρανόμως φαρμακοδιεγερτικές ουσίες στους αθλητές, αλλά και όλοι όσοι γνωρίζουν, συγκαλύπτουν και σιωπούν, αλλά και όσοι, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, παρακωλύουν την πραγματοποίηση αντι-ντόπινγκ ελέγχων.
> Οι διοικήσεις των ομοσπονδιών εφεξής είναι συνυπεύθυνες και για το «where about» των αθλητών τους. Θεωρείται αδιανόητο το θέμα αυτό να το διαχειρίζονται διάφοροι ανευθυνο-υπεύθυνοι εν αγνοία ή με την ανοχή των διοικήσεων των ομοσπονδιών. Όπως φυσικά θεωρείται αδιανόητο αθλητές να εμφανίζονται αμέτοχοι απέναντι σε ένα θέμα που τους αφορά άμεσα.
Οι ανωτέρω προτάσεις, σχετικά με τις ομοσπονδίες και τα σωματεία, αρκετές των οποίων αποτελούν διατάξεις αθλητικών νόμων που βρίσκονται σε ισχύ, διατυπώνονται από τη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής κυρίως: Προκειμένου να αναδείξουν τις ευθύνες της πολιτείας, η οποία, πολλές φορές, αδιαφορεί για την εφαρμογή των νόμων που η ίδια ψηφίζει. Προκειμένου να αναδείξουν τις ευθύνες πολλών διοικητικών παραγόντων, αλλά και άλλων παρένθετων προσώπων σε διάφορες αθλητικές ομοσπονδίες της χώρας, τα οποία λειτουργούσαν και συνεχίζουν να λειτουργούν ασύδοτα και αναπολόγητα, εκμεταλλευόμενα το καθεστώς της ατιμωρησίας που υπάρχει, με συνέπεια τη διαμόρφωση ενός κλίματος γενικευμένης αδιαφάνειας στον ελληνικό αθλητισμό. Σε τελική ανάλυση ενός κλίματος που, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, είναι άδικο για τους υγιείς και ανιδιοτελείς παράγοντες του αθλητισμού, αλλά και για την άλλη, την υγιή όψη του ελληνικού αθλητισμού. Την όψη που έφερε τις γνωστές μεγάλες διακρίσεις των αθλητών μας τόσο σε ατομικά όσο και σε ομαδικά αθλήματα. Τέλος, προκειμένου να αναδείξουν τις τεράστιες ευθύνες που υπάρχουν, σε αρκετές ομοσπονδίες, για τις διαστάσεις που προσέλαβε στη χώρα μας το φαινόμενο του ντόπινγκ. Τα στοιχεία που ετέθησαν υπόψη της Διακομματικής Επιτροπής, δεν αφήνουν το παραμικρό περιθώριο αμφισβήτησης των ευθυνών αυτών και επιτάσσουν την άμεση λήψη γενναίων αποφάσεων, έναντι παντός τιμήματος.
10. Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Α.Ε.) και Τμήματα Αμειβόμενων Αθλητών (Τ.Α.Α.)
> Η άσκηση του συνόλου των προβλεπόμενων από τον ν. 3057/2002 αρμοδιοτήτων της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού (Ε.Ε.Α.) και ιδιαίτερα εκείνων που αφορούν στον έλεγχο και στην εποπτεία των Α.Α.Ε. και των Τ.Α.Α..
> Η αυστηροποίηση των προϋποθέσεων χορήγησης στις Α.Α.Ε. και στα Τ.Α.Α. πριν από την έναρξη κάθε αγωνιστικής περιόδου του πιστοποιητικού που κατατίθεται από μέρους τους στις οικείες διοργανώτριες αρχές περί τηρήσεως των υποχρεώσεών τους, με στόχο την αποφυγή ενδεχόμενων υπερβολών, αδικιών, αλλά και επιλεκτικών αποφάσεων. Στο θέμα αυτό δεν πρέπει να υπάρχουν συμβιβασμοί και εκπτώσεις.
> Η διεύρυνση των ελέγχων, αυτεπαγγέλτων ή με εντολή των συναρμόδιων Υπουργών, διαχειριστικών και λογιστικών στις Α.Α.Ε., στα Τ.Α.Α. και στις οικείες επαγγελματικές ενώσεις, προκειμένου να ερευνηθεί η εκπλήρωση των οικονομικών τους υποχρεώσεων, ιδιαίτερα προς τους επαγγελματίες και τους αμειβόμενους αθλητές, τους προπονητές και το ιδρυτικό σωματείο, με την επιβολή αυστηρότατων κυρώσεων.
> Τα επιβαλλόμενα, σε περιπτώσεις παραβίασης των υποχρεώσεών τους πρόστιμα στις Α.Α.Ε., στα Τ.Α.Α. και στους οικείους επαγγελματικούς συνδέσμους κατατίθενται εξολοκλήρου σε λογαριασμό που τηρείται στην Ε.Α.Α. προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα της μη καταβολής δεδουλευμένων σε επαγγελματίες και σε αμειβόμενους αθλητές και σε άλλα παρένθετα πρόσωπα (προπονητές κ.λπ.) ύστερα από αποφάσεις της Επιτροπής Επίλυσης Οικονομικών Διαφορών (Ε.Ε.Ο.Δ.).
> Παράγοντες που είναι μεγαλομέτοχοι και ιδιοκτήτες Α.Α.Ε. ή που αναλαμβάνουν την διαχείρισή τους, έχουν ακέραια την ευθύνη έναντι των χρεών που δημιουργούνται κατά την περίοδο που ελέγχουν τις Α.Α.Ε.. Με τη συγκεκριμένη πρόταση αντιμετωπίζεται το πρόβλημα με τους γνωστούς ανευθυνο-υπεύθυνους παράγοντες που παρελαύνουν από τις διοικήσεις των Α.Α.Ε. αναπολόγητοι και ατιμώρητοι. Το θέμα αυτό ρυθμιζόταν από το ν. 2725/1999, ο οποίος, εν τούτοις, δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
> Οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων αλλά και των σχέσεων μεταξύ επαγγελματικών ενώσεων και των αντίστοιχων ομοσπονδιών. Οι αρμοδιότητες αναφέρονται μεταξύ άλλων σε θέματα Διαιτησίας και Αθλητικής Δικαιοσύνης. Τα θέματα αυτά επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν, ύστερα από διάλογο με την πολιτεία και με σεβασμό στις σχετικές οδηγίες των διεθνών αθλητικών ομοσπονδιών.
11. Διεθνής συνεργασία και ενεργός δράση
Προτείνεται η ενεργός συμμετοχή και η παρακολούθηση σε όλα τα διεθνή όργανα και οργανισμούς για κοινή στάση και συνεργασία στην ανάπτυξη διακυβερνητικών οργανισμών αντιμετώπισης του προβλήματος του ντόπινγκ, της αδιαφάνειας στον αθλητισμό, αλλά και της βίας στις αθλητικές διοργανώσεις. Επίσης, προτείνεται η συμμετοχή και η αξιοποίηση των διεθνών χρηματοδοτήσεων για προγράμματα ενημέρωσης και έρευνας στην αντιμετώπιση του ντόπινγκ.
Τέλος, με ομόφωνη απόφαση των μελών της Διακομματικής Επιτροπής, προτείνεται η μετατροπή της σε Ειδική Μόνιμη Επιτροπή, με σκοπό την παρακολούθηση της υλοποίησης των προτάσεων, που διετύπωσε και τη βαθύτερη διερεύνηση αρκετών εκ των θεμάτων, που ετέθησαν.
Η Επιτροπή, κατά τη συνεδρίαση της 29ης Νοεμβρίου 2005, ενέκρινε, κατά πλειοψηφία, την Εισήγηση του Προέδρου της, κ. Αναστάσιου Σπηλιόπουλου, η οποία, μετά την ενσωμάτωση στο αρχικό κείμενο παρατηρήσεων, αλλά και γραπτών προτάσεων των μελών, αποτελεί την Έκθεσή της και υποβάλλεται προς τη Βουλή και την Κυβέρνηση.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΙΝΤΖΕΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΣΙΩΝΗΣ
ΤΑ ΜΕΛΗ
ΣΟΦΙΑ ΒΟΥΛΤΕΨΗ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΙΛΤΙΔΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΥΠΙΔΗΣ
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΟΥΣΑΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΑΝΑΚΗ
ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΖΑΚΡΗ
ΦΩΤΙΟΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ»)
Ελληνικα
